Bağdat’ta Irak Cumhurbaşkanı ve başbakanla görüşme yapan Savunma Bakanı Güler ile Genelkurmay Başkanı Gürak Federe Kurdistan’da KDP liderleri Mesud Barzani, Neçirvan Barzani ile görüştü. Kürtlere karşı koordinasyon ve silahlandırma anlaşması istediler. El Ereb gazetesi Türkiye’nin Irak’a baskı ve şantaj yaptığını, suyu kullandığını yazdı
Kürtlere karşı operasyonlara destek ve ortak saldırı konsepti kapsamında AKP-MHP yönetimi Dışişleri, MİT, Savunma ve Genelkurmay başkanları ile Bağdat ve Hewler’i kıskaca aldı. Kürtlere karşı ortak hareket etme önerisi yapıldı. El Arabia gazetesi Türkiye’nin “su şantajı”nı kullandığını yazdı.
AKP’li Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın son aylarda farklı zamanlarda Irak’ın başkenti Bağdat ve Federe Kurdistan’ın başkenti Hewler’e gitmesinin ardından Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak da 6 Şubat 2024’te iki başkentte görüşmeler yaptı.
Yaşar Güler ve Gürak gün içinde Bağdat’ta
ilk olarak Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Muhammed Cemal Reşid tarafından kabul edildi. Daha sonra Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sabbar Hatim Es-Sudani ile görüşme yapıldı. Irak Savunma Bakanı Sabit Muhammed Said Rıza Al Abbasi, Irak Ulusal Güvenlik Müsteşarı Kasım El-Araci ve İçişleri Bakanı Abdülemir Kamil Şammari ile de birer görüşme gerçekleşti. Basına yansıyanlara göre PKK, Türkiye’nin YNK’yi kuşatma adına hava sahasını Süleymaniye Havalimanı’na uyguladığı uçuş yasağı meselesi, YNK bölgesine ambargo, güvenlik, istihbarat, su meselesi, Kalkınma Yolu Projesi, ticaret, ekonomik konular, Gazze görüşüldü.
Heyet, PKK’nin sınır bölgelerinden tamamen uzaklaştırılması ve silahsızlandırılması için koordinasyon sağlanmasını istedi. Heyet Irak’ın İran’la yaptığı “güvenlik anlaşmasının” bir benzerinin Türkiye ile yapılması yönünde teklif sundu.
Fırat, Dicle ve Kalkınma Yolu
Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid, YNK bölgesine ambargonun kaldırılmasını istedi. Reşid, yaptırımların kaldırılmasının taraflar ortak koordinasyona ve sosyal ilişkilerin sürdürülmesine katkıda bulunacağını kaydetti.
Irak’ı komşu ülkeler bir tehdit kaynağı haline gelmesini reddettiklerini kaydeden Reşid, “Irak’ın egemenliğine saygı gösterilmesi, Irak ve Kürdistan Bölgesi’ne yönelik askeri ihlallerin son bulması gerektiğini” söyledi.
Reşid, Türkiye’nin Fırat ve Dicle suyunu kısması konusunda Irak’ın ihtiyaçlarını karşılamak için sudan adil pay alması ve iki ülke arasındaki ortak komitelerin yeniden faaliyete geçirilmesi gerektiğini söyledi.
Reşid, Süleymaniye Havalimanı ile Türkiye arasındaki uçuşların askıya alınmasına yol açan tedbirlere değinerek bu yaptırımların ortak koordinasyona ve sosyal ilişkilerin sürdürmesi çabalarına engel olacağını kaydetti.
Irak Başbakanı Sudani de Irak topraklarının komşu ülkelere saldırı için kullanılması konusunda ülkesinin anayasal prensiplere bağlı kaldığını belirterek şunları söyledi: “Irak topraklarının saldırı için kullanılmasını önlemek amacıyla sınırda geniş çaplı güvenlik önlemeleri alındı” dedi. İstikrarın önemine vurgu yapan Sudani, Basra şehrinin Büyük Fav Limanı’nı Türkiye’nin güney sınırına bağlayan demiryolu ve otoyol projelerini içeren stratejik Kalkınma Yolu projesinin önemli olduğunu kaydetti.
El-Araci da su kısıntısı konusunda “Su konusu Irak için büyük önem taşıyor ve Irak’ın su payının iki ülke arasındaki ortak koordinasyonla verilmesi gerekiyor” dedi.
Zap Nehri’ne baraj
Güler ise Türkiye’nin Irak ile işbirliği ilişkilerini sürdürme arzusu dile getirerek “terörle mücadele” alanında güvenlik işbirliğinin önemli olduğunu söyledi. Türkiye’nin Kalkınma Yol Projesini stratejik bulduğunu kaydetti. Güler, Kalkınma Yolu’nun Irak, Türkiye ve komşu ülkelerin kalkınmasını ve refahını sağlayacak umut verici projelerden biri olduğunu kaydetti. Su meselesinde yaşanan sorunların çözümü için iki ülke arasında istişarelerin sürdüğünü belirten Güler, Zap Nehri üzerinde üç baraj inşa edilmesi konusunda iki ülkenin ortak bir merkez kurduğunu belirtti.
Hewler’de Barzani ile görüştü
Yaşar Güler ve Metin Gürak 6 Şubat akşamı saatlerinde de Hewlêr’e geçti. Heyet Uluslararası Havalimanında Kürdistan Bölgesi Dış İlişkiler Ofisi Başkanı Sefin Dizeyi ve Peşmerge Bakanı Şoreş İsmail tarafından karşılandı. Heyet 7 Şubat 2024 günü Federe Kurdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani ile görüştü. Görüşmede Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi Ali Rıza Güney de bulundu. Heyet daha sonra Kurdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani ile görüştü.
Yaşar Güler ve Metin Gürak daha sonra KDP Başkanı Mesud Barzani ile bir araya geldi. Yaşar Güler ve Metin Gürak, Hakan Fidan’ın bir süre önce tehdit ettiği YNK’den Federe Kurdistan Bölgesi Başbakan Yardımcısı olan Kubad Talabani ile de görüştü. PKK, KDP-Ankara ilişkileri ve bölgesel gelişmeler ele alındı.
Medya Haber TV’ye konuşan KCK Yürütme Konseyi Üyesi Mustafa Karasu ise KDP’nin işbirlikçiliğinin devam ettiğini, KDP ve Türkiye’nin YNK’yi de savaşın içine çekmeye çalıştıklarını ve son saldırıların aslında biraz da KDP’nin isteğiyle olduğunu vurguladı. Karasu şunları söyledi: “Tabii ki KDP işbirlikçiliği devam ediyor. Gerillaya erzak, cephane gidecek yolları kesmeye çalışıyor. Ama Türk devletine, Türk ordusuna her şey için yardım ediyor. KDP, Türk devletiyle birlikte savaşı, güya gerillanın yenilgisiyle sonuçlandırmak için çalışıyor. Bu yetmiyor, KDP ve Türk devleti şimdi YNK’yi de bunun içine çekmeye çalışıyorlar. Bu kadar saldırı aslında biraz da KDP’nin isteğiyle oluyor. YNK’yi de acaba bu sistemin içine çekebilir miyiz çalışması yürütüyorlar. Bu yönüyle iki müştekinin gerilla mücadelesi nasıl ki bütün baskılara, bütün saldırılara cevap olduysa 2014’te de aynı duruşta mücadeleyi sürdürecektir.”
Erdoğan’ın ziyareti
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın da daha önce “darbeci”, “zalim”, “katil”, “onunla aynı masada oturmam”, “Sisi’ye mi oy vereceksiniz, Binali Bey’e mi?” dediği Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfetah Sisi ile görüşmesi sonrası haftalarda Bağdat’ı da ziyareti etmesi bekleniyor.
İran-Irak sınır anlaşması
Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım Araci ve İran Ulusal Güvenlik Sekreteri Ali Şemhani 19 Mart 2023’te Bağdat’ta Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani gözetiminde, iki ülke arasındaki sınır güvenliğini de kapsayan güvenlik anlaşmasını imzalamıştı. Anlaşma önemli ölçüde Federe Kurdistan Bölgesi’nde faaliyet yürüten İran rejimine karşı Rojhılatlı Kürt partilerin silahsızlandırılması ve kampların boşaltılmasını içeriyordu. İran tarafından 19 Eylül 2023’e kadar süre verilmişti. KDP’nin de desteğiyle kamplar boşaltılmıştı.
El Ereb gazetesi: Suyu kullanıyor
El Ereb gazetesi Savunma bakanı ve Genelkurmay başkanının Bağdat ziyaretini değerlendirdi. “PKK ile mücadele için Türkiye’nin Irak’a baskı ve şantajı” başlıklı bir haber yayınladı. Gazete, haberinde, Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Irak’ın PKK’ye karşı savaşa katılması için Bağdat’a şantaj yapmaya başladığını su sorununun şantaj araçlarından biri olarak kullanıldığını belirtti. Haberde “Türk istihbarat şefi İbrahim Kalın’ın iki hafta süren Bağdat ve Erbil ziyaretinin ardından Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Bağdat ziyaretinde bu konuya açıklık getirildi” denildi.
BAĞDAT / HEWLER
