İHD ve aktivistlerin Ankara, İstanbul ve Wan’da yaptığı eylem ve basın açıklamalarıyla hasta tutuklulardan Devrim Ayık, Eser Morsümbül ve 76 yaşındaki Hanife Arslan’ın sağlık durumlarına dikkati çekerek, serbest bırakılmalarını istedi
Hasta tutukluların sağlık durumlarına ilişkin İstanbul, Ankara ve Wan’da yapılan basın açıklaması ve eylemlerle Devrim Ayık, Eser Morsümbül ve 76 yaşındaki Hanife Arslan’ın sağlık durumlarına dikkat çekildi.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Wan Şubesi Cezaevi Komisyonu, Van T Tipi Cezaevi’nde bulunan 76 yaşındaki ağır hasta tutsak Hanife Arslan’a ilişkin açıklama gerçekleştirerek Arslan’ın bir an önce tahliye edilmesi gerektiğini söyledi. Açıklamayı okuyan İHD Yönetim Kurulu Üyesi avukat Mehmet Salih Coşkun, Arslan’ın koah, mide ülseri, diyabet, kalp ve yüksek tansiyon hastası olduğuna dikkat çekti.
Çoşkun, Arslan’ın eklemlerinde de sıvı azalmasına bağlı olarak yoğun ağrı ve hareket güçlülüğü yaşadığını belirterek, “Hanife, geçirdiği COVİD-19 sonucunda ciğerlerinde oluşan hasar sebebiyle nefes almakta güçlük çekmekte ve bütün bunlara ek olarak yaşlılığın getirdiği sorunlarla 2021 yılından bu yana mahpus edildiği Van T Tipi Kapalı Hapishanesi’nde zorlu hapishane şartlarında hayatta kalma mücadelesi vermektedir. Hanife, kendi öz bakımını yerine getirememekte, hayatını tek başına idame ettirememekte, görüşe tekerlekli sandalye ile getirilmektedir. Hanife’nin hayatına devam edebilmesi için tutulduğu hapishaneden bir an önce amasız fakatsız tahliye edilmesi gerekmektedir” dedi.
Tek başına hayatını idame ettiremiyor
Hapishane koşullarında yeterli tedavi ve bakım sağlanamayacağı ve bir başına hayatını idame ettiremediğini ve Arslan’ın ameliyat olması gerektiğini belirten Mehmet, şöyle konuştu:
“CİSST verilerine göre 2019 yılında 107, 2020 yılında 95, 2021 yılında 128, 2022 yılında 101 kişi olmak üzere son beş yılda toplan 431 kişi hapishanelerde yaşamlarını yitirdi. Hapishanede yaşanan can kayıplarının önüne geçmek ve yasalara göre ayrımsız bir şekilde mahpusların sağlık ve yaşam haklarını koruyacak önlemleri almak zorunda olan yetkililere sorumluluklarını tekraren hatırlatıyoruz. Hasta mahpuslar serbest bırakılsın.”
‘Hasta tutsaklar bırakılsın’
Arslan’ın kızı Rehyan Ören ise annesinin tek başına yaşamını idame ettiremediğini belirterek tahliye edilmesini talep ederek, “Temel amacımız gayemiz cezaevlerinin ölüm evleri olmamasıdır. İnsan hak ve özgürlüklerine önem verilsin. Bu temelde bütün kesimlere çağrımız şudur ki; hasta ve yaşlı tutsaklar özgür bırakılsın. Tedavileri hastanelerde, evlerinde sağlansın” ifadelerini kullandı.
Morsübül’ün hayati tehlikesi var
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu, her hafta düzenledikleri “F oturumunun” eyleminin 618’incisni şube binası önünde gerçekleştirdi. Eylemde, Antalya S Tipi Cezaevi’nde tutuklu ve yüzde 70 engelli raporu bulunan ağır hasta tutsak Eser Morsümbül’ün durumuna dikkat çekilerek, serbest bırakılması istendi. “Tedavi haktır engellenemez” ve “Hasta mahpus Eser Morsümbül serbest bırakılsın” pankartlarının açıldığı açıklamada sık sık, “Eser Morsümbül serbest bırakılsın” ve “Tecrit öldürür dayanışma yaşatır” sloganları atıldı. Açıklamaya 20 Eylül 1992’de Diyarbakır’da JİTEM tarafından katledilen Kürt bilgesi Musa Anter’in (Apê Musa) kızı Rahşan Anter, Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Milletvekili Musa Piroğlu ve çok sayıda insan hakları aktivisti katıldı.
Açıklamayı İHD gönüllülerinden Türker Demirci okudu. Cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerinin hasta tutukluların iyileşmesine engel olduğunu belirten Demirci, cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerinin idarecilerin insanlığını sorgulatacak düzeye geldiğine ifade etti.
Sağlık sorunları arttı
Morsümbül’ün durumunu paylaşan Demirci, şunları söyledi: “Eser Morsümbül, yüzde 70 engelli raporu bulunuyor. Ayrıca kanser, böbrek yetmezliği, kemik erimesi ve anemi hastası olup, bu hastalıklarına bağlı sürekli baş ağrısı, beslenme sorunları, hareket güçlüğü yaşamakta ve vücut direncinin düşmesi ve strese bağlı zona hastalığı gibi ek sağlık sorunları yaşamaktadır. 12 yaşındayken kötü huylu beyin tümörü nedeniyle ameliyat edilmiş, devamında uygulanan kemoterapi ve ışın tedavisi sırasında kullandığı ilaçlar nedeniyle kronik böbrek yetmezliği hastalığına yakalanmıştır.”
Yüzde 70 engelli
Morsümbül’e 2016 yılında böbrek nakli yapıldığını ve henüz iyileşmeden tutuklandığını kaydeden Demirci, “Tutuklanması tedavisinin aksamasına neden olmuş ve kısa sürede ileri derecede kemik erimesi gelişmiş, bu durum hareket kısıtlılığına neden olmuştur. Yüzde 70 engelli raporu bulunan ve sürekli baş ağrısı çeken Morsümbül, gelişen beslenme güçlüğü ve artan stres nedeniyle zona hastalığına yakalanmış, sağlık sorunları artarak devam etmiştir” diye belirtti.
Ölüme terkediliyor
25 Ocak’ta Morsümbül ile görüşen kardeşinin aktarımlarını da paylaşan Demirci, şunları ifade etti: “Abim rahatsızlığından dolayı 19 Ocak cuma günü hastaneye kaldırıldı. Onun öncesinde ise 20 gün boyunca ne yemek yiyebilecek durumdaydı ne su içebilecek, ne de özel ihtiyaçlarını giderebilecek durumdaydı. Vücudunu neredeyse hiçbir şekilde kullanamıyordu, hastaneye getirildiğinde sadece ilaç yazıp yollamışlar ve ilaçların hiçbir etkisi olmamış, günden güne daha kötü hale girmiş. Bu yüzden hastaneye yatırılmış. 25 Ocak itibariyle, gözlerini açamıyor konuşamıyor ve ihtiyaçlarını gideremiyor. Annem şu an abimin refakatçisi olarak yanında kalmakta, bakımını yapmaya çalışıyor. Hala abimin neden bu durumda olduğunu çözemediklerini belirtmek isterim. Abim bu durumdayken bakıma muhtaç haldeyken hastane onu taburcu etmeyi düşünüyor. Doktorları tarafından ömür boyu bu durumda kalabileceği söyleniyor. Eser bu halde cezaevine tekrar dönerse ölür deniyor. Yani göz göre göre ölüme ve yatağa bağlılığa terk ediliyor abim! Yetkililer tarafından bu duruma acil bir şekilde müdahale edilmesini istiyorum.”
Hayati tehlikesi var
Morsümbül’ün cezasının bitimine 30 gün kalmasına rağmen dün hastaneden taburcu edildiğini ve cezaevine geri gönderildiğini kaydeden Demirci, “Morsümbül’ün cezaevi koşullarında tedavi edilemediği bilinmesine rağmen serbest bırakılmamakta, yaşam hakkı tehlikeye atılmaktadır” dedi.
Devrim Ayık yaşamını idame ettiremiyor
Hasta Mahpuslara Özgürlük İnisiyatifi ise, eylemlerinin 490’ıncı haftasında İHD Ankara Şubesi binası önünde açıklama yaptı. Açıklamaya Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) Ankara Şubesi, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Ankara İl Örgütü ve Birleşik Devrimci Parti üyeleri yanı sıra birçok kişi katıldı.
Eskişehir H Tipi Kapalı Cezaevinde tutulan ağır hasta tutsak ve gazeteci Devrim Ayık’ın durumuna dikkati çeken İHD Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyesi Nuray Çevirmen, Ayık’a Crohn hastalığı teşhisi konulduğu ve yapılan ameliyat ile bağırsağından 40 cm alındığını paylaştı.
Desteksiz yaşamını sürdüremiyor
Ayık’ın tutuklanması ardından uzun bir süre hastaneye götürülmediğini bu nedenle hastalığının kötü yönde seyir gösterdiğini ve Ayık’ın 49 kiloya kadar düştüğünü de anımsatan Çevirmen, “2017 yılında durumunun ağırlaşması üzerine acilen hastaneye sevk edilmiş ve bağırsaklarında 4 delik patladığı tetkik edilerek ameliyata alınmış ve bağırsağı 60 cm alınmıştır. Bu ameliyat sonrası sağlık durumu giderek kötüleşmiş ve 2 ayda 6 ünite kan almak zorunda kalmıştır. 2018 yılında tedavi amaçlı olarak tahliye edilmiştir. 2019 yılı Ağustos ayında kolonoskopi için gittiği Akdeniz Üniversitesinde muayene sonrası, tekrar gözaltına alınmış 4 gün boyunca gözaltında tutulduktan sonra Antalya L Tipi Kapalı Hapishanesine gönderilmiştir. Burada durumu daha da kötüleşmiş olup 3 ay boyunca yatağa bağımlı hale gelmiş ağızdan ve makattan kan gelmeye başlamış ve başkasının yardımı ile hayatını devam ettirebilmiştir. Pandemi nedeniyle 17 Mart 2020’de tekrar tahliye edilmiştir” diye konuştu.
Tek başına kalabilir raporu verildi
Tedavisi tamamlayamadan Ayık’ın 12 Ocak 2021 yılında tutukladığı, Edirne F Tipine konulduğu ardından ise Eskişehir’e getirildiğini dile getiren Çevirmen, “2 Nisan 2021’de yapılan kolonoskopi kontrolünde doktor tarafından ‘bağırsaklarında ciddi derecede çürümelerin başladığı, acilen ilaç ve iğne ile tedavisinin yapılması ve diyet uygulanması gerektiği’ ifade edilmiştir. 2021 yılının Mayıs ayında Eskişehir Şehir hastanesine tekrar sevk edildiğinde doktorların tarafından muayene yapmaksızın sadece raporları istenmiş ve ardından heyete çıkarılmış, ‘cezaevinde tek başına dahi kalabilir’ şeklinde rapor verilmiştir” diye belirtti.
Diyet beslenmesi yapılmıyor
Ayık’a en son gittiği hastanede doktorların bağırsaktaki yara, lezyon ve lekelerin arttığı, üçüncü bir ameliyatın gerektiği ancak bunun çok riskli olduğunu paylaştığını aktaran Çevirmen, “Hastalığından dolayı sebze-meyve, kapalı gıda, süt ve süt ürünleri yemesi ve hap kullanması yasaktır. Crohn diyetinin uygulanması gerekmesine rağmen cezaevi idaresi bu diyete göre yemek vermiyor. Daha önceki ameliyatlarını İzmir ve Antalya’da olmasından dolayı aynı hastaneler ile tedaviye devam etmek için oradaki cezaevlerine sevkini talep etmesine rağmen bu talebi kabul edilmemiştir” diye konuştu.
Yüzde 76 engelli raporlu
Ayık’ın ayrıca diş sorunu nedeniyle 22 aydır diş ameliyatı beklediğini, 2006 yılında geçirdiği kaza sonucu bir gözünü kaybettiğini belirten Çevirmen, “Sol gözü miyop olup 30 dereceye kadar yükselmiştir. Yaşadığı ağrılar ve direncinin tamamıyla düşmesinden dolayı şiddetli baş ağrılarının, göze vurmasına ve görme kaybının ilerlemesine neden olmaktadır. Ayrıca kulaklarının birinde yüzde 50, diğerinde yüzde 40 işitme kaybı vardır. Devrim Ayık, hastalıklarından kaynaklı olarak yüzde 76 engelli raporludur” dedi.
Çevrimen, Ayık’ın cezaevinde kalmasının mümkün olmadığının çizerek, tahliye edilmesini istedi.
HABER MERKEZİ
