Riha’da işkence altında ifade verdiğini belirten bir tanığın beyanları üzerine tutuklanan hasta tutsak Mehmet Çoban, tekli hücrede tutuluyor
Riha’da (Urfa) 2015 yılının Eylül ayında 5’i çocuk 22 kişi, ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla gözaltına alınmış, gözaltına alınanlardan 2’si çocuk 10 kişi tutuklanarak, Urfa E Tipi Kapalı Cezaevi’ne gönderilmişti. Tutuklanan isimlerden biri olan Mehmet Çoban, ev baskınında darp edilmiş, çenesinde kırık oluşmuş, dişleri kırılmıştı.
Çoban, aynı soruşturma dosyasında kendisiyle birlikte gözaltına alınan birinin ifadeleri üzerinden tutuklanmış, tanıklık yapan kişi ise yargılama sürecinde mahkemede işkence altında ifade verdiğini söylemişti.
Çoban’a ‘devletin birliğini ve ülke bütünlüğü bozma’ suçlamasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Karara itiraz eden avukatlar, dosyayı İstinaf Mahkemesine taşıdı. İstinaf Mahkemesinin avukatların talebini reddetmesi üzerine Çoban’ın avukatları dosyayı Yargıtay’a taşıdı. Dosya hala Yargıtay aşamasında olmasına ve karar daha kesinleşmemesine rağmen, Çoban, Kırşehir Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevine sevk edilerek burada tek kişilik hücrede tutuluyor.
Tedavisi yarım kaldı
Tutuklu bulunduğu süre zarfında Urfa E Tipi Kapalı Cezaevi, Osmaniye, Urfa T Tipi, Yozgat 1 Nolu T Tipi Kapalı cezaevlerinde tutulan Çoban’ı geçtiğimiz gün İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) Ankara Şubesi üyesi avukatlar ziyaret etti. Avukatlar Çoban ile ilgili şunları kaydetti:
“Yüzünün sol tarafındaki çene kemiği dokusunda, yaralanma sonucunda oluşan büyük oranda doku kaybı var. 16 dişi yok. Yüzünün ve çenesinin bir kısmının olmaması nedeniyle yemek yiyemediği, yemeği çiğnemeden yutmak zorunda olmasına bağlı ağır beslenme ve sindirim sorunları yaşadığını beyan etmiştir. Öncelikle bu sağlık sorunları ile ilgili ameliyatlarının yapılması için başvurularda bulunmuş, ancak Yozgat Cezaevi’nde tedavisi yapılmamıştır. Gazi Üniversitesi Çene ve Diş Cerrahisi Hekimi, tutukluya diş protezi yapılmasını uygun görmüş, ancak bir türlü sevk işlemi yapılmadığından tedavisi yapılmayınca açlık grevine girmiştir.”
Öte yandan Çoban’ın fiziksel sorunlarının yanı sıra psikolojik sorunlarının da ileri boyutlarda olduğu belirtildi. Avukatları ve ailesine kapalı alanda kaldığında psikolojik rahatsızlıklarının tetiklendiğini aktaran Çoban’ın, daha önce de tekli hücreye kapatılması sebebiyle birçok kez intihar girişiminde bulunduğu öğrenildi. Çoban’ın avukatlarla yaptığı görüşmede 24 Ekim 2023’de yine psikolojik sorunlarının nüksetmesi sebebiyle oda dışına çıkma talebinde bulunduğu, talebini reddeden gardiyanlara ısrar etmesi ardından kamerasız bir köşeye çekilerek dakikalarca darp edildiğini aktardığı kaydedildi.
‘Tutukluluğa ilişkin makul süre aşıldı’
Dosyanın temyiz aşamasında olduğunu kaydeden Çoban’ın avukatı Mustafa Vefa, tutukluluğa ilişkin makul sürenin de aşıldığını belirtti. Vefa, “Dosyada karar 2019 yılında çıktı. Ama hala Yargıtay’ın kararını bekliyoruz. Kararı henüz kesinleşmedi, kesinleşmediği için infaz aşamasına geçilemez. Bu sebeple cezaevinin Mehmet’i tekli hücreye alma kararı hukuka aykırıdır. Bir de Mehmet’in özel durumu mevcut. Mehmet çenesinin neredeyse tamamını kullanamayacak halde. Cezaevlerindeki tecrit uygulamalarıyla birlikte hastalık daha da ileri bir boyuta geçti. Mehmet’in hastanede kalarak tedavi görmesi gerekirken, cezaevi idaresi Mehmet’i günlük olarak hastaneye götürüp getiriyor. Yaşadıkları sebebiyle hem ruh sağlığı hem de beden sağlığı ciddi şekilde bozulmuş durumda” diye belirtti.
‘Ölmeleri bekleniyor’
Mehmet Çoban’ın durumunun pek çok kez kamuoyuna yansıtıldığını, ancak Adalet Bakanlığının konuya dair ısrarlı bir şekilde bir adım atmadığını vurgulayan Vefa, “Politik hasta mahpusların cezaevlerinde ölmeleri bekleniyor. Mehmet Çoban da 8 yılı aşkın bir süredir tutukludur. Yani kanunda yer alan 7 senelik süre de geçmiştir. Hasta mahpusların bir an önce tedavilerinin yapılması, cezaları infaz aşamasında olanların infazlarının durdurulması gerekiyor. Tutuklu olanların da tutukluluklarının bir an önce son bulması gerekiyor” dedi.
Kaynak: MA