Kayıp yakınları ve İHD’nin Amed, Êlih ve Şirnex’te düzenledikleri açıklamalarda, gözaltına alındıktan sonra cenazesi bulunan Hasan Esenboğa ile Silopya’da katledilen Taybet İnan’ın faillerinin bulunmasını talep etti
Kayıp yakınları ve İnsan Hakları Derneği (İHD) bu haftada da Amed, Êlih (Batman) ve Şirnex’te (Şırnak) eylemlerine devam etti. Bu haftaki eylemde, Hasan Esenboğa ile Silopya’da (Silopi) katledilen Taybet İnan’ın faillerinin bulunmasını talep edildi.
İHD Amed Şubesi ve kayıp yakınları, “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” şiarıyla her hafta düzenledikleri eylemlerini 774’üncü haftada sürdürdü. Bir kez daha Rezan (Bağlar) ilçesindeki Koşuyolu Parkı Yaşam Hakkı Anıtı önünde bir araya gelen aileler ve İHD’liler, kayıpların fotoğraflarını taşıdı.
Kayıp hikayesi okunmadan önce konuşan İHD Amed Şube Başkanı Ercan Yılmaz, Türkiye’de kategorik hak ihlallerin birçoğunun Kürt sorununun çözümsüzlüğünden kaynaklandığını belirtti.
Eylemde katılan Amed Baro Başkanı Nahit Eren ise bu ülkede Kürt sorununun çözümsüzlüğünün en ağır faturasının 1990’lı yıllarda verildiğini söyleyerek, “90’lı yıllarda insanlar zorla evlerinde alınarak uzak bir yerde katledilerek cenazeleri dere yataklarına atıldı. Ya da ailelerinden uzak ve haber verilmeden gizli bir şekilde defnedildi. Tam 40 yıl aradan geçmesine rağmen hala bu insanların akıbeti soruluyor. Bu zaman zaman dava dosyalarına da yansıyor. Maalesef yine mağduru Kürtler olduğu için tek bir soruşturma veya yargılama yürütülmüyor. Bu davalar klasik cezasızlık politikası ve zaman aşımı kavramıyla tek tek kapatıldı. Ya da beraatla sonuçlandırıldı. Hak savunucuları olarak kayıp yakınlarını yanında olduğumuzu belirtiyoruz. En temel hakları olan defnetme hakkı, yakınlarını mezarlarına ulaşma hakkını bir kez daha yetkilere hatırlatıyoruz. Eğer geçmişimizle yüzleşmezsek, toplumsal sorunlarımızla yüzleşmezsek, sağlıklı bir gelecek inşa edemeyiz” ifadelerini kullandı.
‘Tüm çabaya rağmen hukuki süreçte bir gelişme olmadı’
Bu haftaki eylemde 1994’te Şirnex’in Cizîr ilçesinde gözaltına alındıktan 4 gün sonra Cizîr-Hezex (Cizre-İdil) yolu arasında boş arazide cenazesi bulunan Hasan Esenboğa’nın hikayesi okundu. Hikayeyi İHD Amed Şube Kayıp Komisyon Üyesi Berfin Elçi okudu.
Esenboğa’nın hikayesi şöyle:
“1994 yılı başlarında korucu olmayı reddeden Bênat (Kırkağaç) köyü askerlerce yakıldı. Köylüler eşyalarını toplamaya bile izin verilmeden evlerinden çıkartıldı, askerler her tarafa rengi sarıya çalan bir toz döküp tüm köyü ateşe verdi. Bunun üzerine Esenboğa ailesi Fındıklı köyüne yerleşti ancak koruculuk dayatması devam etti. Korucu olmayı reddettikleri için askerler köyün gençlerini örgüte yardım ettikleri iddiasıyla gözaltına almaya devam etti.
13 Ağustos 1994 tarihinde Fındık Bölge Jandarma Karakoluna bağlı askerler köye bir operasyon düzenleyerek tüm evlerde arama yaptı ve daha sonra da aralarında Hasan Esenboğa’nın ağabeyi Bahri Esenboğa’nın da olduğu altı kişiyi, İlhan İbak, Ahmet Özdemir, Fikri Şen, Ahmet Özer, Bahri Esenboğa ve Mehmet Dayan’ı, gözaltına aldılar. Bu altı kişiden sadece Mehmet Dayan yaklaşık bir ay sonra serbest bırakıldı, geri kalanlardan bir daha haber alınamadı.
Hasan Esenboğa ağabeyi ile diğer dört köylü hakkında çıkartılan milis söylentilerinin ve gözaltına alınmalarının para için olduğunu düşünüyordu; ağabeyinin akıbetini öğrenebilmek için çok uğraştı. Bahri Esenboğa ve diğer dört köylü zorla kaybedildikten yaklaşık dört ay sonra, 25 Aralık 1994’te Hasan Esenboğa hayvanları için saman almaya Cizre’ye gitti ve bir daha geri dönmedi. Cizre’nin en işlek caddelerinden Dörtyol’da içinde Cemal Temizöz’ün de olduğu beyaz bir araca zorla bindirildiğini görenler vardı ancak korktukları için hiçbiri tanıklık yapmak istemedi. Hasan Esenboğa’nın cenazesi dört gün sonra Cizre-İdil yolu üzerindeki boş bir arazide köylüler tarafından bulundu. Eşi savcılığa dilekçe verdiyse de bir sonuç alamadı. Esenboğa ailesinin tüm çabasına rağmen hukuki süreçte herhangi bir gelişme olmadı.
Biz insan hakları savunucuları ve cumartesi insanları olarak bu topraklarda bir devlet politikası olarak uygulanan gözaltında kaybetme suçunda hesap verebilirliğin sağlanması ve hakikatin ortaya çıkarılması için mücadele ediyoruz. Kaç yıl geçerse geçsin; zorla kaybettirilen ve faili meçhul siyasi cinayetlere kurban giden insanlarımız için adalet mücadelemizden vazgeçmeyeceğimizi yineliyoruz.”
Taybet İnan unutulmadı
Êlih’te ise İHD ve kayıp yakınları, 610’uncu eylem için Gülistan Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde bir araya geldi. Eyleme kayıp yakınları, insan hakları savunucuları, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma, Dayanışma, Birlik ve Kültür Derneği (MEBYA-DER), Êlih Barosu, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (HEDEP) ve Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) yöneticileri katıldı.
Bu haftaki eylemde, Şirnex’in Silopiya (Silopi) ilçesinde 14 Aralık 2015 yılında ilan edilen sokağa çıkma yasaklarının 5’inci gününde katledilen ve cenazesi 7 gün sokak ortasında bekletilen Taybet İnan’ın hikayesi okundu. Hikayeyi İHD Şube Sekreteri Rezan Baytar okudu.
Okunan hikayede, Taybet İnan’in oğlu Mehmet İnan’ın “Biz sevgi nedir hiç dile getirmezdik, ama bir sarılması vardı dünyaya değerdi, binlerce söz gelse anlatamazdı o sevgiyi. Annem tamı tamına 7 gün sokakta kaldı. Hiçbirimiz uyuyamadık, köpekler gelir, kuşlar konar diye, o orada yattı biz 150 metre ilerisinde öldük…’’ sözlerine yer verilerek, “Taybet Ana’nın hikâyesi; çaresizliği, güçsüzlüğü, umutsuzluğu en derin hissettiğimiz olaylardan! Soruyoruz, ‘sizin annenizin cenazesi kara kışın ortasında 7 gün, tam 7 gün sokak ortasında kalsaydı ne yapardınız? İnsan Hakları Êlih Şubesi olarak Taybet Ana’nın şahsında tüm kaybedilenlerin akıbetinin biran evvel ortaya çıkarılmasını ve sorumluluğu olan herkesin hesap vermesini istiyoruz. Bir kez daha çağrı yapıyoruz; acılı anaların yüreklerini bir nebze rahatlatmak için, Cumartesi Anneleri’nin kayıp çocuklarına ne olduğunun araştırılmasını, ülke tarihinin karanlık sayfalarına ışık tutulmasını ve bu kara lekenin temizlenmesini istiyoruz” denildi.
Cizîr’de de açıklama yapıldı
İHD Şirnex Şubesi de, “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” eylemi için Cizîr (Cizre) ilçesinde bulunan Sanat Sokağı’nda basın açıklaması gerçekleştirdi. Çok sayıda kişinin katıldığı çıklamada konuşan İHD Şube Eş Başkanı Haşim Tuğurlu, kayıp yakınlarının 774 haftadır oturma eylemlerini sürdürerek yakınlarının akıbetini sorduğunu hatırlattı. Bu haftaki oturumda 25 Aralık 1994’te Cizîr ilçesine bağlı Bênat Köyünde gözaltında kaybettirilen Hasan Esenboğa’nın hikayesi paylaşıldı.
HABER MERKEZİ
