İdlib konusuyla İstanbul’da yapılan dörtlü zirve çözümsüz bitti. Suriye sahasında, Karlov suikastı ile ipleri Rusya’ya kaptıran Türkiye’nin, Kaşıkçı cinayeti ile de ABD’nin ağırlığını hissedeceği yorumlarına yol açtı.
Ortadoğu’daki bölgesel ve uluslararası güçlerin oyun sahası Suriye’de başını El Kaide uzantılı El Nusra’nın (Heyet Tahrir El-Şam-HTŞ) çektiği selefi grupların denetimindeki İdlib bölgesinde çözümsüzlük derinleşiyor. İran ve Türkiye gibi bölgesel güçler ile uluslararası güçlerin çıkar çatışması bir süre daha devam edeceğini gösteriyor. ABD ile Rusya’nın oyun kuruculuğunda İran, Türkiye, Almanya ve Fransa masada çıkarlarını koruma arayışında.
ABD Sünni cepheli birleştiriyor
İdlib’den Cerablus’a kadar bölgenin yeniden dizaynı düşünen ABD ve Rusya dahil birçok gücün ortak yanı Esad rejiminin bölgede etkin olmamasını sağlamak. İslamcı gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin İstanbul’da yaşanması dikkat çekiyor. ABD’nin İstanbul’a yönlendirdiği Kaşıkçı’nın konsoloslukta öldürülmesini, dağılmış olan Suudi Arabistan, Türkiye ve Katar Sünni cephesinin yeniden bir masa etrafına oturtulması için kullanılacağı belirtiliyor. Suriye iç savaşının başlangıcındaki bu “Ilımlı İslam” adlı blok yeniden ABD baskısı ile bir araya getirilmeye çalışılıyor. ABD, rejim ve hamisi Rusya ile İran’a karşı önemli bir mevzi kazanmaya çalışıyor.
Karlov’la Rusya Kaşıkçı ile ABD…
Kaşıkçı olayı, 2016 yılında Ankara’da bir suikast sonucu öldürülen Rusya Büyükelçisi Andrey Karlov suikastı ile benzerlikler taşıyor. Yöntem ve zaman konusunda değişiklikler içerse de mekan ve amaç benzerlik taşıyor. Her iki cinayetin de Türkiye’de gerçekleşmiş olması Suriye gündemiyle yakından ilişkili. Karlov suikastı ile Rusya, Kaşıkçı cinayeti ile de ABD, Türkiye’yi Ortadoğu’da gerçekleştirmek istedikleri politikalara mecbur bırakıyor.
Yerel seçimlere kadar süre tanındı
İstanbul’da İdlib gündemiyle gerçekleşen görüşmede sonuç alınmamakla birlikte tansiyonu yükseltecek açıklamalardan uzak duruldu. Hem gelinen aşama, hem de bölgede bulunan kimi yerel kaynaklardan edinilen bilgilere göre, İdlib konusu bir süre daha gündemde kalacak. Bu sürenin Türkiye’de yapılacak yerel seçimlere kadar sürmesi bekleniyor.
İktidara seçim malzemesi verildi
Toplantıda varılan diğer önemli bir karar ise, Türkiye’ye seçimlere kadar Minbic, Girê Spî başta olmak üzere Kuzey ve Doğu Suriye kentlerini tehdit etmesine göz yumulacak. Yer yer sınır üzerinde bulunan bazı kentlere ağır silahlarla saldırılar gerçekleşebilir. Toplantıdan hemen sonra Kobanê’nin Zormağar ve Siftek köylerine yapılan top atışları bununla bağlantılı olduğu ifade ediliyor. Bu durumun seçimlere kadar bu şekilde süreceği ve politik sıkışmayı yaşayan iktidara seçim malzemesinin yaratıldığı ifade ediliyor.
Minbiç kozu
İdlib’teki durumun gündemden düşürülmesi için Minbic’e yönelik olası operasyon senaryolarının da devreye konulacağı ileri sürülüyor. Bu konuda Rusya, açıktan Türkiye’yi yönlendiriyor. Seçimlere kadar iktidar ve bağlı basının Minbic senaryolarının bu hali ile devam edeceği kaydediliyor.
MA / Nazım Daştan
