Çelikler Holding’in işlettiği Afşin-Elbistan A Termik Santrali ölüm kusmaya devam ediyor. Geçici faaliyet belgesi ile filtresiz çalışmasına olanak verilen santral Hurman Çayı’nı zehirlerken, halkı ise kanser yapıyor
Ceyhan Nehri’ni besleyen en büyük akarsulardan biri olan Hurman Çayı’nda binlerce balık ölümü yaşandı. Balık katliamına yol açan şey ise Afşin-Elbistan A Termik Santrali oluğu öğrenildi. Afşin Elbistan Termik Santrali’nin yıllardır çevre sorunu haline gelmiş durumda olduğunu açıklayan CHP Maraş Milletvekili Ali Öztunç, Çelikler Holding’in işlettiği A Santrali’nin filtresinin olmadığını hatırlatarak, “İnsanların başından aşağıya kül yağıyor, zehirli birtakım kimyasallar yağıyor. B santrali de devletin işlettiği santral. Belli ki oradan da Elbistan’daki önemli bir çay olan Hurman Çayı’na bir kimyasal sızıntı yapılmış. Orası çok sayıda tarım arazisini sulayan bir çay, Ceyhan Nehri ile birleşir orası. Çaydaki bütün canlı popülasyonu bitmiş durumda. Balıklar ölmüş durumda. Yazık” dedi.
‘Hiç kimsenin umurunda değil’
Mereş’in depremle birlikte çevre katliamıyla da darbe yediğini belirten Öztunç, “Elbistan, Afşin, Kahramanmaraş; sahipsiz bir memleket haline geldi. Hiç kimsenin umurunda değil. Hiçbir iktidar yöneticisi, yerel yönetimler umursamıyorlar. Sadece paraya bakıyorlar, ‘para kazanılsın da nasıl olursa olsun.’ Canlı popülasyonları bitecekmiş; balıklar, bitkiler, insanlar ölecekmiş; insanlar kanser olacakmış, hiç dertleri değil. Ama biz bir şekilde bunu gündeme getirmeye devam edeceğiz. Ben en azından uyarı görevimi yapıyorum, yanlış yaptıklarını hatırlatıyorum, vatandaşın bu konuda farkında olmasını sağlamaya çalışıyorum. Ben muhalefet milletvekili olarak üzerime düşeni yapıyorum ama iktidardan yine ses yok” diye belirtti.
Erken ölümlerin nedeni
Özelleştirme yoluyla Çelikler Holding’e satılan Afşin-Elbistan Termik Santrali 1 Ocak 2020’de Çevre Kanunu gereği filtre takma zorunluluğuna rağmen iktidarın verdiği özel izinler ölüm kusmaya devam ediyor. AKP iktidarının, Ocak 2021’e kadar “geçici faaliyet belgesi” ile çalışmasına izin verilmiş, ancak A santrali filtre takmayarak çevresini zehirlemesine göz yumuluyor. Bacalarından kömür dumanı ve partakülleri çevreye yayan santral nedeniyle bölge halkı kanser dahil akciğer hastalıklarıyla boğuşurken, binlerce erken ölüme neden olunuyor.
Santraller bölgeyi yaşanmaz kılıyor
A ve B ünitelerinin toplam gücü 2800 Megawatt’tır. Bu güç nedeniyle ihtiyaç duyduğu su miktarı, Ceyhan Nehri’nin doğduğu nokta olan Pınarbaşı’ndan akan suyun miktarına neredeyse eşittir. Pınarbaşı su kaynağı saate 22.000 ton su akışına sahip ve santraller bu miktardaki suyu emiyor. Santrallerin yarattığı hava kirliliği ise yılın bazı aylarında Elbistan ve Afşin’de yaşamı çok ciddi anlamda olumsuz etkilediği ve bu nedenle kanser başta olmak üzere birçok akciğer hastalığına yol açtığı raporlarla belgelenmiş durumda. A Santrali’ne Pınarbaşı’ndaki kaynaktan borularla su taşınmış. B Santrali içinde boru döşenmek istenirken, tepkiler sonucu vazgeçilerek Elbistan içinden geçen nehre 4 adet devasa su pompaları konularak su ihtiyacı karşılanmış.
Suları tüketip zehirliyor
Ceyhan nehri Mereş, Osmaniye ve Çukurova’nın o muhteşem topraklarını yaratan yegâne yaşam kaynağıdır. Pınarbaşı’ndan doğan nehir birçok küçük dere ve çayların katılmasıyla büyüyerek İskenderun’da denize ulaşır. Üzerine yapılmış olan 4 adet baraj ile artık can çekişme dönemine giren bölge mevcut ve yeni yapılmak istenen termik santrallerle susuzluğa mahkûm ediliyor. A ve B Santrallerinin toplam gücü 2800 Megawat. Bu güçle bölgede bulunan su kaynaklarını tüketirken, diğer yandan bölge sularını zehirlemeye ve havayı, toprağı, besinleri kirletmeye aralıksız devam ediliyor. Bölgede termik santrallerden kaynaklı ciddi düzeyde hava kirliliği yaşanıyor. Solunum hastalıkları uzmanları termik santralleri ‘görünmez katil’ olarak adlandırırlarken, toplum sağlığını tehdit eden en önemli sorunlardan biri olarak bu santrallerin yarattığı kirlilik gösteriliyor. Hava kirliliğinin, solunum yolu ile kalp hastalıklarının da içinde olduğu pek çok hastalıkla doğrudan bir ilişkisi var.
Kömür öldürüyor
Termik santrallerden salınan baca gazları içinde cıva gibi birçok ağır metaller ile dioksin ve polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH’lar) ile kalıcı organik kirleticiler’de (KOK’lar) bulunmaktadır. Bunlar ya solunum yoluyla doğrudan ya da besin ve su yoluyla dolaylı olarak insan ve diğer canlıların vücuduna yerleşir. İnsan üzerinde yarattığı hastalıklardan bazıları bronşit ve akciğer kanseri gibi kronik solunum hastalıkları ve kalp krizi (miyokard enfarktüsü), kalp yetmezliği ve kardiyak aritmileri gibi kalp-damar hastalıklarıdır. Akut etkiler göğüs sıkışması, öksürme ve şiddetli astım krizleri gibi solunumla ilgili sorunları da içermektedir. Özellikle hassasiyeti olan çocuklar, yaşlı insanlar ve bir nedenle hasta olanlar bu tip etkilerden çok daha fazla zarar görüyor.
EKOLOJİ SERVİSİ