Rusya’da paramiliter Wagner Grubu, Moskova’ya doğru ayaklandıktan sonra grubun şefi bir anda çekilme kararı aldı. İnsan haklarına savunucularına göre gelişmelerden yararlananlar ‘perde arkasındakiler.’
Wagner grubunun şefi Yevgeni Prigojin, cumayı cumartesiye bağlayan gece, Kremlin’e karşı ayaklandı. Prigojin, kendisine bağlı askerlerin güney Rusya’yı işgal etmek ve askeri komutanlığı devirmek için Ukrayna topraklarından ayrıldığını iddia etti.
Paramilterler, askerlerden ve halktan da aldığı belli bir destekle Rostov şehrinin komutasını aldıktan sonra Moskova’nın 500 km güneyindeki Voronezh şehrine yöneldi. Voronez’de bir akaryakıt deposu ateşe verildi. Wagner üyelerinden oluşan büyük bir konvoy daha sonra Moskova’ya yöneldi ve başkentin 400 km’den daha az güneyindeki Lipetsk’te görüldü.
Prigojin, cumartesi akşamı adamlarının kan gölünden kaçınmak için kamplarına döneceklerini duyurdu.
Prigojin Telegram’da yaptığı açıklamada, “Olası bir Rus kanı dökülmesinde tarafımıza düşen sorumluluğun bilincinde olarak konvoylarımızla geri dönüyor ve belirlenen plana göre kamplarımıza dönüyoruz” dedi.
Kremlin Sarayı da hemen Wagner grubunun üyelerinin yargılanmayacağını duyurdu.
Moskova, Yevgeni Prigojin hakkındaki suçlamaların düşürüleceğini ve Belarus’a gideceğini bildirdi.
Mizansen mi gerçek mi?
Yaşanan bu hareketli saatler, kimine göre bir mizansen, kimine göre ise Moskova açısından ağır bir aşağılanmayı ifade ediyor. Rusya’nın zayıflığının işareti olarak görenler olduğu gibi, daha da ileri giderek Rusya’nın yok olma tehlikesi altında olduğunu iddia eden muhalifler de var.
İnsan hakları savunucusu ve Rus iş insanı Vladimir Valerieviç Osetkin’e göre ‘Putin inandırıcılığını, askeri ve güvenlik servisleri nezdinde saygı ve korkusunu kaybetti.’ Osetkin’e göre, yıl sonuna kadar Rusya’da bir çeşit iktidar transferi yaşanabilir.
Osetkin, 23 ve 24 Haziran olaylarının kesinlikle mizansen olmadığını düşünüyor. “Darbe girişimi gerçekti” diyen Osetkin, bazı güç simsarlarının kasıtlı olarak Prigojin’in yaptığı kadar ileri gitmesine izin verdiğini ve sonuçları kendi lehlerine kullandığını kaydediyor. Ona göre gelişmelerden yararlananlar “perde arkasındakiler”.
Prigojin, Rus Savunma Bakanı Sergey Şoyhu’nun 10 Haziran’da Wagner’i kapatma emrine yanıt olarak harekete geçti. Osetkin’e göre Prigojin, izin verildiği ölçüde yeterince ileri gittiğinde Federal Güvenlik Servisleri (FSB) Prigojin’i durdurmak için harekete geçti. Prigojin, bunun ne anlama geldiğini biliyordu. Putin’in de önemli bir uzlaşı kartı elinde bulunduran Prigojin’in gitmesine izin verdiği belirtiliyor.
Artık Rusya’nın iki başkanı var
Sovyetler eski milletvekili ve Sovyetler hava kuvvetleri eski albayı Viktor Alksnis, Telegram üzerinde “Rusya Federasyonu’nun nihai ve geri dönüşü olmayan yok oluşuna bir adım daha yaklaştığını acı bir şekilde kabul etmek zorundayım” yorumunda bulundu.
Alksnis’e göre bundan böyle iki başkan var: Prigojin ve Putin. Alksnis, gerçek başkanın “Prigojin” olduğunu iddia ederken, “Bu utancı ve yıkımı göreceğimi asla hayal edemezdim” diyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’in danışmanlarından Mikhailo Podolyak da “Prigojin, Putin’i/devleti küçük düşürdü ve artık şiddet üzerinde tekel olmadığını gösterdi” yorumunda bulundu.
‘Paralı askerler vatana değil paraya bağlıdır’
Fransız stratejik ve jeopolitik araştırmalar enstitüsü IRIS kurucu müdürü Pascal Boniface, France 5 televizyon kanalında “Wagner, Afrika’da yarım düzine ülkede bulunuyor. Bu milis, Rusya ve Putin için Mali veya Orta Afrika’da oynuyordu. Bütün bunlar sorgulanıyor. Paralı askerler bir anavatana değil, paraya, avantajlara bağlıdır” dedi.
Franceinfo’ya konuşan Fransa merkezli insan hakları savunucusu sivil toplum örgütü Rusya-Özgürlükler sözcüsü Olga Prokopieva, “Çıkarılacak tek sonuç, Putin rejiminin zayıf olduğudur” tespitinde bulundu. Putin ve Prigojin’in ikisinin de “savaş suçlusu” olduğunu söyleyen sözcü, “Bu klanlar savaşı sorun çıkaracak” diye ekledi.
Kaynak: ANF
