‘Her der Newroz, her dem azadî’ şiarıyla yapılan ve depremde hayatını kaybedenlere adanan 2023 Newrozu, Kurdistan’ın birçok yerinde milyonların PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın tek muhatap olduğunu haykırdığı irade beyanına dönüştü
Îdir’den Mêrdîn’, Sêrt’ten Tetwan’a alanların soğuk havaya rağmen dolup taştığı 2023 Newrozu birçok mesajın verildiği alanlara dönüştü. Mereş (Maraş) merkezli 6 Şubat’ta peş peşe yaşanan ve resmi rakamlara göre 49 bini geçen ölü sayısının yaşandığı depremlerde hayatını kaybedenlere adana ve ‘Her der Newroz, her dem azadî’ şiarıyla yapılan Newroz etkinliklerine yas ve öfkenin yanı sıra direniş ve mücadelenin renkleri yansıdı.
Talepler sloganlara yansıdı
Kadınların ulusal kıyafetleriyle katıldığı, gençleri ağırlıkta olduğu ve her yerde PKK Lideri’nin özgürlüğünün vurgulandığı Newroz’larda verilen mesajlar da bu yönde oldu. Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) 14 Mayıs’ta yapacağı seçimlerde çatısı altında katılacağı Yeşil Sol Parti’nin bayraklarının da sık sık dalgalandığı Newroz meydanlarında en çok; “Bijî Serok Apo”, “Be Serok Jiyan na be”, “Bijî Newroz”, “Bijî berxwedana zindana”, “Jin Jiyan azadi’ ve “Şehîd na mirin” sloganları atıldı.
Öte yandan geçlerin ağırlık olduğu alanlarda Abdullah Öcalan’ın posterleri de taşınırken, birlikte mücadele vurgusu da ön plana çıktı.
Kurdistan kentlerinde soğuk havaya rağmen dolup taşan Newroz meydanlarında verilen en önemli mesaj ise; “Çözüm ve muhatap Abdullah Öcalan’dır” oldu.
ÎDIR
Her yıl renga renk giyinen kadınların damga vurduğu ve Kürt, Türk, Terekeme ve Azeri halklarının birlikte kutladığı Îdir Newrozu için bu yıl da yurttaşların kendi renkleriyle katılmasıyla yapıldı. Kadınların, sarı, kırmızı ve yeşil renkli kıyafetler ile başlarına taktıkları rengarenk kofileri ile etkinliğe renk katarken, gençlerin yoğun katılımı dikkat çekti.
Mutlaka bu iktidarı değiştireceğiz
îdir Newrozu’nda konuşan HDP Îdir Milletvekili Habip Eksik, “AKP-MHP faşist iktidarı halkımızı enkaz altında bırakarak ölüme terk etti. Biz buradan bir kez daha ‘hakkımızı helal etmiyoruz’ diyoruz. Bu hükümet, Kürt halkının düşmanıdır. Kürt halkı üzerinde yürütülen savaşta ülkenin bütün kaynakları harcandı. Mutlaka bu iktidarı değiştireceğiz” dedi.
PKK Lideri Abdullah Öcalan’a uygulanan tecride de değinen Eksik, “Türkiye de ağır tecrit koşulları yürütülüyor. Sayın Abdullah Öcalan üzerinde ağır bir tecrit uygulanmakta. Bu tecridi kabul etmiyoruz. Bu tecride hemen son verin” çağrısı yaptı.
HDP İstanbul Milletvekili Oya Ersoy da, “Bu savaş politikaları sürdüğü sürece biz bitmeyiz. Deniz Poyraz olacağız, Mehmet Tunç olacağız. Yasımızla direnişimizle hesap soracağız” dedi. Ardından kadınlar tarafından Newroz ateşi yakılırken, sanatçı Hediya Alkan’ın sahne almasıyla program sona erdi.
MÊRDÎN
Mêrdîn’in Qoser (Kızıltepe) ilçesi Otogar Meydanı’nda gerçekleştirilen Newroz’a sağanak yağışa rağmen 7’den 70’e herkes akın etti. Alanda kadın ve gençlerin yoğunluğu dikkat çekerken, Bursa’da ırkçı saldırıların hedefinde olan Amedspor taraftarları da Newroz alanındaki yerini aldı.
Alanda “Bijî Serok Apo”, “Be Serok Jiyan na be”, “Bijî Newroz”, “Bijî berxwedana zindana” ve “Şehîd na mirin” sloganları yankılanırken, yurttaşların yanlarında getirdiği sarı, kırmızı, yeşil flamalarla alan rengarenk oldu.
Kitle kayyuma cevap oldu
Gençlik Meclisi üyeleri “Bi heza agire Newrozê tecritê bişkinin, faşizmê hilwêşînin” ve “Herne peş dem dema ya me ye” pankartları ile yer aldığı Newroz’da Mardin Emniyet Müdürü Mahmut Karabulut ve Qoser Belediyesi’ne atanan kayyum yönetimi belediye binasının üzerinden alanı izledi. Kitle ise belediye binasına dönen kitle, “Bijî Serok Apo” ve “Tayyip İstifa” sloganları atmaya başladı.
Burada konuşan HDP Sözcüsü Ebru Günay ise , “Acımız ve öfkemizle depremde insanlarımızı enkaz altında terk edenlerden yani bu iktidardan hesap soracağız. Bu Newroz hesap sorma Newrozu’dur. Bu Newroz özgürlük Newrozu’dur. Güzel günler yakın, biz sizden işlediğiniz suçların hesabını teker teker soracağız. Bu iktidar hesap verecek” diye belirtti.
PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridi, halkın kıracağını vurgulayan Günay, “Çünkü Sayın Öcalan Türkiye ve Ortadoğu’da barışın elçisidir. Çare Öcalan, çözüm Öcalan” dedi.
Tecride karşı yürüyüş yapıldı
ÊLIH
Newroz ateşleri Êlih’te (Batman) Pazaryeri Mahallesi’nde bulunan Newroz Alanı’nda yakıldı. Etkinlikte ilk olarak Sinevizyon gösterimi yapıldı. Sonrasında isePKK Lideri Abdullah Öcalan’ın Newroz mesajı okundu.
Burada konuşan HDP Kadın Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran, “Bu Newroz iktidardan hesap sorma Newroz’udur. O kadar kişi yaşamını yitirdi tek bir kişi dahi istifa etmedi. Devletin kurumlarından kimse tutuklanmadı. Hesap veren olmadı. İşte bu yüzden bu alanda yaşanan katliamlara hesap soracağız” dedi.
Halk cevap verdi
HDP Milletvekilli Mehmet Rüştü Tiryaki de, “Kürt yoktur diye bakanlar, kaymakam ve valiler küçük ateşler yakıp Newrozu kendilerine mal etmek istediler. İçini boşaltmak için birçok saldırı gerçekleştirdiler. Ancak bu halk her saldırıya kitlesel cevap verip, milyonlarca kişi ile alana aktı” ifadelerinde bulundu.
Alkış ve zılgıtlarla yürüyüşe destek
Programın sonunda gençler Newroz alanından Nergiz Caddesi’ne doğru, “Bijî Serok Apo” ve “Bê Serok jiyan nabe” sloganlarıyla yürüdü. Yürüyüş kolu Nergis Kavşağı’na ulaştığında polis, silah sıkarak kitleyi engellemek istedi. Burada ateş yakan gençler ve kadınlar, zafer işareti, zılgıt ve sloganlarla direnişe geçti. Uzun süre eylemi sürdüren kitleye, çevredeki binaların balkonlarından alkış ve zılgıtlarla destek verildi. Eylemi engellemek isteyen polis, kitleye biber gazı ve plastik mermilerle saldırdı. Gençler ise, taş ve havai fişekle karşılık verdi. Eylemi uzun süre sürdüren kitle, daha sonra dağıldı.
BEDLÎS
Newroz etkinliklerinin bir başka adresi ise, Bedlîs’in (Bitlis) Tetwan (Tatvan) ilçesi oldu. Fuar alanında yapılan etkinlik için binlerce kişi bir araya geldi. Arama noktalarından sonra alana giren yurttaşlar, sık sık “Bijî Serok Apo”, “Bijî berxwedana zindanan” ve “Jin, jiyan, azadî” sloganları attı. HDP’lilerin alana gelmesiyle coşku doruğa çıktı.
Burada konuşan HDP Mûş Milletvekili Şevin Coşkun , “Bu iktidar, ömrünü Kürtlere karşı savaş politikalarıyla uzatmaya çalışıyor. Savaşa ve tecritte ısrar ediyor. Yıllardır Sayın Öcalan üzerinde tecrit yürütülüyor. HDP olarak eşit ve özgürlükçü bir yaşam için tecridi kırmak için mücadele etmeye devam edeceğiz” diye konuştu.
Engellere rağmen ateşi yükselttik
HDP Bedlîs Milletvekili Mahmut Celaded Gaydalı ise, “Karda, yağmurda, fırtınada polis ve valinin engellemesine rağmen buradayız. Onlar durdurmak istedikçe Newroz ateşini daha da yükselttik. Ne saraylardan ne de saray korucularından korkmuyoruz. Bu ateş artık sadece Kürt halkı için değil, geleceğe umut dolu bakan herkes için yanacaktır. Dehaklar olduğu sürece devrimci Kawa’larda olacaktı” ifadelerini kullandı.
Barış Anneleri, parti yöneticileri ve milletvekilleri, daha sonra Newroz ateşini yakarken, sanatçı Talat Yeşil’in sahne almasıyla Newroz etkinliği sona erdi.
SÊRT
2023 Newrozu, Sêrt’te (Siirt) Barış Mahallesi’nde bulunan Barış Meydanı’nda yapıldı. Burada konuşan Sêrt HDP Milletvekili Sıddık Taş, “Bundan sonra da hep birlikte olacağız ve biriktirdiğimiz yaraları hep birlikte saracağız. Büyük bir tarihten geçiyoruz 7’den 70’e seçime gideceğiz ve AKP faşizmine güzel bir cevap vereceğiz. Siyasi operasyonlara, cezaevlerinden özgürlüğünden mahrum bırakılanları mücadelesini büyüterek, 14 Mayıs’ta cevap olacağız” dedi.
Newroz ateşinin yakılmasının ardından konuşan HDP milletvekili Feleknas Uca da, 14 Mayıs’ta yapılacak seçime değinerek, özgürlük, demokrasi ve barış için herkesin sandıklara gitmesi gerektiğini vurguladı.
İmralı kapıları neden açılmıyor
Uca, Öcalan üzerinde devam eden tecridi kınayarak, “Provokasyonlara gelmeyeceğiz. Yaşanan krizlerin, çözümsüzlüğün ve kaosun sebebi, İmralı’da PKK lideri Abdullah Öcalan üzerinde devam eden tecrittir. İmralı kapıları neden açılmıyor? Çözüm İmralı’dadır. Biz hep birlikte bu mücadeleyi yürütüp tecritti kıracağız” dedi.
Newroz ateşinin yakılması ve konuşmaların ardından dengbejler Rêzane Boti, Şêxmûse Êrkendî ve Kollektifa Ritmen Azad sahne aldı.
DERSİM
Dersim’de yapılan programda ise konuşmacılar ve sanatçılar depremde hayatını kaybedenler için siyahlar giyindi. Newroz ateşinin yakılmasının öncesinde bir araya gelen Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Yeşiller Sol Partisi, Emek Partisi (EMEP), Tevgera Jinen Azad (TJA), Demokratik Alevi Derneği (DAD), Dersim Emek ve Demokrasi Platformu, sivil toplum örgütleri, HDP ve DBP PM üyeleri Seyit Rıza Medyanı’na kadar bir yürüyüş gerçekleştirdi.
Yapılan yürüyüşün ardından konuşan HDP Milletvekili Alican Önlü, “Dün Dehakların zulmü varken, dün Mazlum Doğan’ların direnişi var. Dünün direnişleri bugün de Dehaqlara karşı devam ediyor. Biliyorsunuz yakında bir seçim olacak ve onların saraylarını ile saltanatlarını başlarına yıkacağız. Dersim halkı onların saraylarını başlarına yıkacak” dedi.
EMEP Dersim İl Başkanı Ergin Tekin de, “Kürt halkı da bu zulme karşı var olmaya devam ediyor” diye belirtti.
Çözümü hep birlikte yükseltmeliyiz
Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşiller Sol Parti) Eş Genel Sözcüsü Çiğdem Kılıçgün Uçar ise, Kürtçenin Kurmanci ve Kirmançkî lehçeleri ile Türkçe, Newroz mesajı verdi. Uçar, “Türkiye halklarına dayatılan savaş ve tecrit politikası, halkın savaşı değil. Her gün bangır bangır bağırıp savaşlara nasıl yatırım yaptıklarını gördük. Bu iktidarın değişmesi yeni iktidarın halkları isteği doğrultusunda olmalıdır. Son olarak 2013 yılında Sayın Öcalan’ın barış deklarasyonunda Kürt sorununun demokratik şekilde çözülebileceğini gördük. Barış deklarasyonuyla başka bir aşamaya gelindi. Çözüm gücü masada, bu süreci hepimiz birlikte yükseltmeliyiz diyorum” dedi.
Newroz kutlaması yapılan konuşmaların ardından yerel sanatçıların yaktığı ağıt ve sanatçı Kadir Çat’ın seslendirdiği şarkılarla son buldu.
Alanda ‘Hükümet istifa’ sloganları atıldı
Colemêrg’in (Hakkari) Gever (Yüksekova) ilçesinde de binler Newroz için buluştu. Depremlerde hayatını kaybedenlerin unutulmadığı Newroz alanında sık sık, “Erdoğan istifa” ve “Hükümet istifa” sloganları atıldı. Burada konuşan HDP Colemêrg Milletvekili Sait Dede, “Hesap soracağız, önümüzde önemli bir seçim var bunlara gereken cevabı Gever halkı sandıkta verecektir” dedi.
Dede, “Türkiye halkları olarak Kürt sorunun muhatabının Sayın Öcalan olduğunu biliyoruz. İmralı kapıları açıkken tek bir sorun yaşanmadı, mutlaka Sayın Öcalan ile görüşülmeli” çağrısı yaptı. HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş da, PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecride değinerek, “Sayın Öcalan’a üzerindeki tecridi yoğunlaştırarak, Kürt halkının iradesini kırmak istiyorlar. Ama Kürtler iradesine sahip çıkacaktır. Bizler tecride karşı direneceğiz” dedi.
Gençler ateşi harladı
Konuşmaların ardından Beştaş ve Barış Anneleri Meclisi üyeleri Newroz ateşini yaktı. Yağışlı hava nedeniyle ateş yanmayınca, gençler üzerlerindeki montlarla ateşi harladı. Şemsiyelerle yağmurdan korunmaya çalışan binler, hep bir ağızdan “Bijî serok Apo” sloganları attı. Ardından sanatçı Hiwron sahne aldı.
ÇEWLİG
Demokratik Toplum Kongresi (DTK), Halkların Demokratik Kongresi (HDK), Tevgera Jinên Azad (TJA), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ve Yeşil Sol Partisi öncülüğünde Çewlîg’in (Bingöl) Saray Mahallesi’nde bulunan Newroz Alanı’nda ateşler yakıldı. Burada konuşan HDP Milletvekili Erdal Aydemir, zulmün sembolleştiği Dehak’lar varsa karşısında da hep direnen Kawa’ların olduğunu vurguladı.
Cezaevlerinde yaşanan baskı ve zulümlere de vurgu yapan Aydemir, 14 Mayıs’ta sandıkta kullanacakları oylarıyla iktidara cevap vereceklerini ifade etti. Aydemir, “Bu zulme ve Dehakların iktidarına bizler Kawaların direniş ruhuyla son vereceğiz. Onları tarihin siyasi çöplüğüne atacağız” dedi.
Zılgıtlarla sık sık konuşması kesilen Aydemir’in ardından “Bijî Serok” ve “Bijî Serok Apo” sloganlarıyla Newroz ateşi yakıldı. Konuşmaların ardından sanatçı Evin Sındi û yerel dengbêj Fettah Yalçın sahneye çıkarak, stranlarını seslendirdi.
MÛŞ
Mûş’ta ise Newroz ateşi Gar İstasyonu’nda yakıldı. HDP ve Yeşil Sol Partisi bayraklarıyla süslenen Newroz alanında, PKK Lideri Abdullah Öcalan’a yönelik ağırlaştırılmış tecride tepki öne çıktı.
Burada konuşan HDP Mûş Milletvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, “Demokratik, eşit ve özgür bir Türkiye’nin anahtarı Kürtlerin elinde. Bizi buralara getiren bizi kimliğimize kavuşturan Sayın Öcalan’ın büyük emeği var. Buradan iletelim; Newroz’un kutlu olsun Sayın Öcalan” dedi.
Görüşmelerin önü neden açılmıyor
Zalimlere ve Dehaklara karşı Kawa’ların yüzyıldır direndiğini belirten HDP Riha Milletvekili Ömer Öcalan ise, “4 parça Kürdistan’da Kürt halkını statüsüz, iradesiz ve kimliksiz bırakmak istiyorlar. Bu ülkede madem hukuk var neden Sayın Öcalan için geçerli değil ve uygulanmıyor, Neden Sayın Öcalan üzerinde tecrit politikaları yürütülüyor? Neden Sayın Öcalan’la görüşmelerin önünü açmıyorlar?” diye sordu.
Katledilen Mir Perwer’i andı
Ardından sahne alan sanatçı Baran Bozyel, Paris’te katledilen Mûşlu sanatçı Mir Perwer için slogan atarak, “Mir Perwer’i saygıyla anıyorum. Kürt olduğumuz için sanatımız bile engelleniyor” dedi.
Baran’ın şarkılarının ardından “Bijî Serok Apo” ve “Bijî Newroz” sloganlarıyla Newroz ateşi yakıldı.
SEMSÛR
Mereş’te (Maraş) 6 Şubat’ta peş peşe yaşanan depremlerde yerle bir olan kentlerden olan Semsûr’da (Adıyaman) ise çadırda yaşayan yurttaşlar, “Buradayız gitmedik” diyerek Newroz ateşi yaktı.
Newroz için kentin Cumhuriyet Mahallesi’nde bulunan Zülfikar Yılmaz Çadır Kenti’nde onlarca yurttaş bir araya geldi. “Newroz Piroz Be” pankartının asıldığı alanda yakılan ateşin etrafında yurttaşlar depremde kaybettikleri anısına semah döndü. Halen birçok temel ihtiyacın karşılanmadığı kentte yurttaşlar yaktıkları Newroz ateşiyle mücadelelerinin devam edeceğini vurguladı.
HABER MERKEZİ
