Binlerce yurttaşın hayatını kaybettiği depremin üstünden 9 gün geçti ancak bölgede yaşanan eksiklikler giderilemedi. İktidar krizin içinden çıkabilmek için yurttaşlardan para talebinde bulunurken depremzedeler enkazların başında bir umut bekelemeye devam ediyor
Mereş’ın Elbistan ile Bazarcix (Pazarcık) ilçelerinde 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde gerçekleşen, 10 ilde de yıkıma neden depremin üstünden 9 gün geçti.
Erdoğan’ın açıkladığı son resmi rakamlara göre 35 bin 418 yurttaş hayatını kaybetti. Uzmanalar ise can kaybının görünenden daha fazla olduğunu söylüyor.
Bölgeye giden meslek örgütleri ise deprem sonrası yürütülen faaliyetlerin eksikliklerini yaşanan sorunları kamuoyu ile paylaşmaya başladı. AFAD’ın müdahalede gecikmesi, kamu kurumlarının depremde yıkılması ve koordinasyonsuzluk bu sorunların başında geliyor.
TMMOB binaların yapı denetimine tabi tutulmadığını ifade ederken TTB iktidarı salgın hastalıklar konusunda uyardı. Ayrıca çadır kentleri de inceleyen TTB heyeti AFAD’ın çadır kentlerde sağlıklı yaşam için bir önlem almadığını açıkladı.
Gezi tutuklusu mimar Mücella Yapıcı ise geçtiğimiz senelerde Hatay konusunda bir rapor hazırladıklarını ancak iktidarın bunu dikkate almadığını açıkladı.
Öte yandan Halkalrın Demokratik Partisi başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanından deprem bölgesine gelen sosyalistler ise kurdukları dayanışma ağları ile halkın yaralarını sarmasına yardımcı oluyor. Dayanışmayı büyüten toplumsal muhalefet temsilcileri çadır kentler ile barınma sorununa çözüm ararken, aş evleri ve sağlık hizmetleri ile halkla dayanışma içinde.
Saat saat yaşananlar;
22:20: Demirtaş: Ne kadar ‘düşman’ varsa bir sabah ansızın yardıma geldiler
Demirtaş, depremin ardından yardıma gelen arama kurtarma ekiplerine 7 dilde teşekkür ederek ”Bir gece ansızın gelebiliriz’ diye meydan okudukları ne kadar ‘düşman’ varsa bir sabah ansızın yardıma geldiler’ ifadesini kullandı
Edirne Cezaevi’nde tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Mereş merkezli iki büyük depremin ardından dünyanın dört bir yanından gelen destek ekiplere sosyal medya hesabı üzerinden teşekkür etti. Demirtaş paylaşımında, “”Bir gece ansızın gelebiliriz” diye meydan okudukları ne kadar “düşman” varsa bir sabah ansızın yardıma geldiler” ifadelerini kullandı.
Arama kurtarma çalışmalarına katılan ekiplerin görsellerinin yer aldığı bir video da yayımlayan Demirtaş paylaşımında şu ifadeleri kullandı:
“Bir gece ansızın gelebiliriz” diye meydan okudukları ne kadar “düşman” varsa bir sabah ansızın yardıma geldiler. Yaralarımızı birlikte sarmayı sürdürürken dostlarımıza dünyanın tüm dillerinde teşekkürler. Thank you, Spas, Danke, Gracias, Șukran, Efharistó, Շնորհակալություն…”
"Bir gece ansızın gelebiliriz" diye meydan okudukları ne kadar "düşman" varsa bir sabah ansızın yardıma geldiler.
Yaralarımızı birlikte sarmayı sürdürürken dostlarımıza dünyanın tüm dillerinde teşekkürler.
Thank you, Spas, Danke, Gracias, Șukran, Efharistó, Շնորհակալություն… pic.twitter.com/QjZiAv4fOL
— Selahattin Demirtaş (@hdpdemirtas) February 14, 2023
20:10: AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mereş merkezli depremlerde 35 bin 418 kişinin hayatını kaybettiğini, 105 bin 505 kişinin yaralandığını açıkladı, “Yaralılarımızın 13 bin 208’i halen hastanelerimizde tedavi altındadır” dedi.
Erdoğan AFAD merkezinde yapılan Kabine toplantısının ardından düzenlediği basın toplantısında depremlere ilişkin “Dünyadaki uzmanların tamamının da ittifakıyla, büyüklüğü, yıkıcılığı, istisnai bir tabiat olayı olarak değerlendiriliyor” ifadelerini kullandı.
Deprem bölgesindeki yaklaşık 369 bin binadaki 1 milyon 850 bin ev ve iş yerinin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ekipleri tarafından incelendiğini söyleyen Erdoğan, “İlk belirlemelere göre deprem bölgesinde 47 bin binadaki 211 bin konutun, yıkılmış, acil yıkılacak ve ağır hasarlı olduğu tespit edildi” dedi.
Erdoğan, yıkılan binaların yüzde 98’inin 1999 yılından önce yapıldığını öne sürdü.
Erdoğan, mart başı itibarıyla 30 bin konutun inşasına başlayacaklarını da söyledi, “Depremin yıktığı veya oturulamaz hale getirdiği her evi, her iş yerini yeniden yapıp hak sahiplerine teslim edeceğiz” diye konuştu. Erdoğan “Kademli olarak birkaç ay içerisinde fay hatlarının uzağında inşa edeceğimiz tüm konutların yapımına geçilmiş olacaktır” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, depremde hayatını kaybedenlerin yakınlarına, acil ihtiyaçları için 100 bin lira nakdi yardımda bulunacaklarını söyledi.
Erdoğan “Bankacılık sektörümüz, 2022 karlarının belli bir oranını, şu an itibarıyla 50 milyar lira civarında, depreme tahsis ettiler” diye konuştu. “Yurt içinde ve dışında AFAD’a yapılan, şimdilik tutarı 8,3 milyar lirayı bulan yardımların tamamını deprem bölgesi için kullanıyoruz” dedi.
Kılıçdaroğlu’nu hedef aldı
Erdoğan Kılıçdaroğlu’nu şu sözlerle hedef aldı : “Kalkıyor Borsa İstanbul’daki atılan adımlarla alakalı SPK’nın önüne gidip gösteri yapıyor. Bu milletin paralarının SPK’da veyahut farklı yerlerde yok edildiğinden bahsediyor.
Gün bir olma zamanıdır, beraber olma zamanıdır. Bu tür şeylerle ilgili elinde belgen varsa, hayat boyu senin elinde bu tür belgelerle zaten konuşmadın. Hayatın yalan. Hep yalanlarla hareket ettin. Burada da yalancının mumu yatsıya kadar yanar, bunu bilesin. Senin mumun çoktan yandı ve yanmaya da devam ediyor. Bu iftiralar asla milletim tarafından affedilmeyecektir.”
Yine tehdit etti
Erdoğan, “Fedakarca yürütülen çalışmaları değersizleştirmek için iftiraya ve dezenformasyona kadar her türlü çirkefliği sergileyenleri şimdilik biz de not ediyoruz” diye konuştu.
19:20: Depremlerin ardından Adana Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından haklarında “olası kastla yaralama ve öldürme” suçundan yakalama kararı çıkarılan ve aralarında yıkılan 11 binanın müteahhitleri, inşaat mühendisleri, statikten sorumlu fenni mesul ve kooperatif yöneticilerin de bulunduğu 15 kişi gözaltına alındı.
Sağlık kontrolü için adli tıp birimine getirilen 15 kişi sorgulanmak üzere emniyete götürüldü.
18:50: Sanatçı ve Ahbap’ın kurucusu Haluk Levent, Ahbap’a yapılan deprem yardımlarının nereye harcandığını denetleyecek bağımsız yerli kuruluşu açıkladı. Levent sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, bağımsız yerli denetçinin Türkiye Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) olduğunu duyurdu.
18:00: Êlih Barosu, Mereş merkezli depremlerde yıkılan binaların müteahhitleri ile projelerine onay veren, denetimleri gerçekleştirmeyen idari görevliler hakkında suç duyurusunda bulundu. Baro tarafından suç duyurusuyla ilgili yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Baromuz tarafından; deprem nedeniyle yıkılan binaların yapımında yetkili ve sorumlu olan müteahhitler ve diğer görevliler ile yıkılan binaların projelerine onar veren, denetimleri gerektiği şekilde gerçekleştirmeyen idari ve görevliler başta olmak üzere ilgisi olan tüm şüphelilerin tespiti ve haklarında kamu davası açılması için Kahramanmaraş, Malatya, Diyarbakır, Adana, Hatay, Kilis, Adıyaman, Osmaniye, Şanlıurfa, ve Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılıklarına su duyurusunda bulunulmuş olup hukuki süreç baromuzca yakından takip edilecektir.”
17: 50: Maraş’ta İsabey Apartmanı’nın enkazından 35 yaşındaki kadın, depremin 205’inci saatinde kurtarıldı.
16: 50: Mereş merkezli depremlerin yıkıma yol açtığı Meletî’de, Paşaköşkü Mahallesi’ndeki Kanalboyu Sitesi ağır hasar gördü. 6 Şubat’taki depremlerin 9’uncu gününde site, bugün öğle saatlerinde yıkıldı. Yıkılma sırasında 5 katlı ve iki binadan oluşan sitede kimsenin olmadığı öğrenildi.
15:52: Hatay’ın Antakya ilçesinde depremin 9’ncu gününde Muna Dabul adlı kadın, binanın enkazından sağ çıkarıldı.
📍Hatay
Antakya'da depremin 9'ncu gününde Muna Dabul adlı kadın, binanın enkazından sağ çıkarıldıhttps://t.co/peD7HMS3Q5 pic.twitter.com/HHVkdynKhb
— Yeni Yaşam Gazetesi (@yeniyasamgazete) February 14, 2023
15:33: İki yıl önce inşa ettiği iki bloklu Seyr-i İstanbul Evleri yerle bir olan MÜSİAD Malatya eski Şube Başkanı Muharrem Poyraz gözaltına alındı. AKP’li vekiller ve Malatya Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’a da yakın bir isim olan Poyraz, depremin ardından web sitesini kapatarak kayıplara karışmıştı.
15:23: Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu, Mereş, Dîlok, Semsûr, Hatay, Meletî, Adana, Amed, Osmaniye, Kilis ve Riha’da imar planı yapan, onaylayan, denetimsiz imar izni veren, depreme uygun yapı denetimi sağlamayan müteahhitler, şahıslar, kamu kurum ve kuruluşları hakkında suç duyurusunda bulundu. Ayrıca arama kurtarma çalışmalarının geç, eksik ya da hatalı şekilde başlaması sonucunda yaşamını yitirenlerin sayısının artmasına neden olanlar hakkında da suç duyurusunda bulunuldu.
15:11: HDP’nin deprem bölgelerinde olan milletvekilleri bulundukları illerde yaşanan eksiklikleri aktardı. Koordinasyonsuzluğun devam ettiğini söyleyen HDP’liler halkın dayanışmayla ayakta durduğunu ifade etti.
HDP’nin resmi Twitter hesabı ise videoyu şu sözlerle duyurdu; “Depremden zarar gören yurttaşlarımız, dayanışma ile ayakta duruyor. Bu dayanışma uzun soluklu, yapacak daha çok şeyimiz var. Dayanışmayı hep birlikte büyütelim.”
📢HDP'li vekiller deprem bölgesinden seslendi
📌Koordinasyonsuzluk devam ediyor. Eksiklikler halk tarafından gideriliyor.
📌İnsanları dayanışma ayakta tutuyorhttps://t.co/peD7HMS3Q5 pic.twitter.com/TP7OlmgQ08
— Yeni Yaşam Gazetesi (@yeniyasamgazete) February 14, 2023
14:35: Depremin en çok etkilediği ilçelerden olan Dîlok’un Nurdağı ilçesinde bir skandal arama kurtarma gönüllüsünün sözleri ile ortaya çıktı. Kurtarma gönüllüsü 50 kişinin ölümüne neden olan 7 katlı 4 bloklu yapının kolonlarının bir yıl önce spor salonu için kesildiği bilgisini paylaştı. Bir başka AFAD gönüllüsü sağlık çalışanın aktardıklarına göre; kentte 12 ile 15 bin kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
14:29: Amed’in Yenişehir ‘de yıkılan Diyar Galeria İş Merkezi’nin 5’inci katında 8 kişilik ailesiyle birlikte enkazın altında kalan Özgürlük İçin Hukukçular Derneği üyesi avukat Serhan Özdemir’in cansız bedenine 9 gün sonra ulaşıldı.
14:15: AFAD saatler sonra paylaştığı verilere göre depremde hayatını kaybeden yurttaşların sayısını 31 bin 974 olarak açıkladı.
13:19: Amed’te Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve İnşaat Mühendisleri Odası’ndan oluşan ekibin hasar tespit çalışmalarına göre merkez Rezan, Peyas, Yenişehir ve Sur ilçelerinde toplamda 71 binin üzerindeki konutun 15 binin de hasar tespit çalışmaları tamamlandı. 20 binanın her an çökmesi beklendiği tespit edilirken, 300 binada ise ağır hasar tespit edildi.
12:50: Deprem bilançosuna dair son açıklamanın üstünden 24 saatten fazla bir zaman geçmesine rağmen herhangi bir açıklama yapılmadı. AFAD tarafından açıklanan son bilançoya göre, depremde 31 bin 643 kişi yaşamını yitirdi.
12:20: İmar Affı depremler sonrası tekrar kamuoyunun gündemine geldi. İmar Affı yasası görüşülürken Meclis’te hayır oyu kullanan tek parti olan HDP vekilleri Garo Paylan’ın o dönem Meclis kürsüsünden yaptığı konuşmayı tekrar paylaştı.
Paylan kürsüde yaptığı konuşmada “10 katlı binayı affettiniz. 10 katlı binada 100 yurttaş yaşadığını düşünün. Bir depremde 100 yurttaş binanın altında kaldı. Kim bu vebali taşıyacak? Milyonlarca yurttaş çürük binalarda yaşıyor. Bunu bu şekilde denetimsiz affetmek hak mıdır? Bu meclis bu vebalin altına girmemelidir.” İfadelerini kullanmıştı.
HDP paylaşımda şu ifadeleri kullandı: Göz göre göre suç işlediniz. Defalarca uyardık dinlemediniz. Şimdi “kader” diyerek işlediğiniz suçları örtemezsiniz.
📢HDP 'İmar Affı'na 'Hayır' oyu veren tek parti
HDP tarafından yapılan paylaşımda Garo Paylan'ın o dönem yaptığı konuşma hatırlatıldı: Kim bu vebali taşıyacak?https://t.co/peD7HMS3Q5 pic.twitter.com/uAj48vnmnP
— Yeni Yaşam Gazetesi (@yeniyasamgazete) February 14, 2023
11:45: Amed’in Rezan (Bağlar) ilçesi Urfa yolu üzerinde dün hasarlı olduğu tespit edilen ve yıkım için boşaltılan Altinkaya Apartmanı sabah saatlerinde çöktü. Binanın kendiliğinde çökme anları çevredeki yurttaşların cep telefonu kameralarına yansıdı.
11:15: Adana’da Adnan Menderes Mahallesi Masal Park otopark alanına kurulan çadır kentte dün gece yangın çıktı. Alevler, ekiplerin müdahalesi sonucu büyümeden söndürülürken, çadır tamamen kullanılamaz hale geldi. Alevlerin sıçradığı bazı çadırlarda kısmen yandı. Yangının ısıtıcının yakınındaki eşyaları tutuşturmasıyla çıkmış olabileceği ihtimali değerlendiriliyor.
11:05: Deprem bölgesinde iktidar sorunları giderebilmiş değil. Halk kendi çabasıyla dayanışma ağlarını büyütüyor. Son olarak HDP Gebze İlçe Örgütü’nin depremzedeler için topladığı yardımlar da Hatay’a ulaştı.
📢Dayanışma büyüyor, halk yaralarını sarıyor
HDP Gebze İlçe Örgütü’nün depremzedeler için topladığı yardımlar da Hatay’a ulaştıhttps://t.co/peD7HMS3Q5 pic.twitter.com/UMb1jBNFww
— Yeni Yaşam Gazetesi (@yeniyasamgazete) February 14, 2023
10:55: HDP, DBP ve sivil toplum örgütleri tarafından Semsûr’da 70 çadırdan oluşan bir çadır kent kuruldu. Kriz Koordinasyon Merkezi bünyesinde devam ettirilen çalışmalarda sağlık hizmeti, beslenme ve barınma hizmetlerinin verildiği çadır kente, ilk aileler de yerleştirildi.
DBP Bölge Sözcüsü İzzet Karadağ çadırkente dair bilgi verdi. Çadır kentte şimdilik 70 çadır kurulduğunu kaydeden Karadağ, “Günde 3 öğün yemek vereceğiz. Yine sağlık ekibimizi de kurduk ve burada halka sağlık hizmeti de sunacağız. Halkın ne ihtiyacı varsa kısa bir süre içinde bu ihtiyaçları karşılamayı hedefliyoruz. Kentin farklı 3-4 yerinde başka çadır kentler yapacağız” dedi.
📍Semsûr (Adıyaman)
Kentte HDP, DBP ve sivil toplum örgütleri tarafından 70 çadırdan oluşan bir çadır kent kurulduhttps://t.co/peD7HMS3Q5 pic.twitter.com/ZohOyHAOF3
— Yeni Yaşam Gazetesi (@yeniyasamgazete) February 14, 2023
10:21: Viyana’da depremzedeler için düzenlenen dayanışma etkinliğinde Kobanê filmi gösterilecek. Top Kino’da gösterilecek olan film sırasında toplanan bağışlar insani yardım kuruluşu Roja Sora’a teslim edilecek. Yönetmen Özlem Yaşar’ın çektiği ve 2022’de vizyona giren film, Kobanê şehrinin kuşatılmasının ve özgürleştirilmesinin gerçek hikayesini anlatıyor.
10:03: Mereş’te depremin 9’uncu gününde 17 yaşındaki Muhammed Enes ve Abdülbaki isimli bir kişi sağ olarak kurtarıldı.
09:21: Depremin ilk iki günü yolu açılmayan ve enkazın altında 150 kişinin kaldığı Mereş’in Nurhak ilçesine bağlı Kullar Mahallesi, neredeyse haritadan silindi. Mahallelilerin verdiği bilgiye göre; en az 120 kişi hayatını kaybetti, enkaz altından ise 60’a yakın kişi sağ olarak çıkarıldı. Yine mahallede yüzlerce hayvan da enkaz altında kalarak can verdi.
Mahallede yaşayan Ali Şahin, “Şu an köyde elektrik yok, su yok. Bizim için en büyük sıkıntı şuan bu. Hayvanlarımı besleyemiyorum. Hayvanlarımıza su bile veremez durumdayız. Tüccarlar buraya akın ediyor. Çünkü 30 bin TL olan bir hayvana, 15 bin TL veriyorlar. Biz de mecburen satmak zorunda kalıyoruz. Depremde gelinimi kaybettim, malım gitse ne olur? Bir kamyonum var ve oraya battaniye koyarak yaşamaya çalışıyorum. Şuan sadece yaşamaya ve ölmemeye çalışıyoruz” diye anlattı.
08:40: Mereş’in Elbistan ilçesi deprem sornası büyük bir yıkımla karşılaştı. Devlet kurumları ise yardım getirmekte gecikti. Burada yaşayan Terzi ailesinden 3 kişi, depremde yıkılan İsmailağa Apartmanı’nda 11 kişiyle birlikte enkaz altında hayatını kaybetti. Perihan Terzi ve çocukları Doğan ile Duran, enkazın altında kalırken, bir çocukları bulduğu bir boşluktan çıkarak kurtuldu. Depremin üzerinden 4 gün geçtikten sonra apartmanın yıkılmasıyla arama kurtarma çalışmaları başlatıldı. Aynı gün aile üyelerinin donmuş cenazelerine ulaşıldı.
Ayrıntılar geliyor..
