Dünyada doğal yaşam hızla yok olurken binlerce tür ya yok oldu ya da yok olma sürecinde. Karasal alanlarda büyük bir yıkım sürerken okyanuslar da bundan payını alıyor. Nehirlere bırakılan atıklar kirliliğin en büyük nedeni.
Dünya üzerinde okyanuslara dökülen plastik atıkların yüzde 90’ı sadece 10 nehir üzerinden taşınıyor. Bu nehirlerin sekizi Asya’da, ikisi ise Afrika’da. Her sene en az 8 milyon ton plastik okyanuslara karışıyor. Önümüzdeki 20 sene içerisinde plastik üretiminin ise iki katına çıkması tahmin ediliyor. Kuzey Kutbu’nda yer alan Arktik okyanusunda bile kirlilik önemli bir sorun haline geldi. Derin denizlerdeki kirlilik ölçüm merkezinin bulunduğu alandaki kirlilik oranı geçtiğimiz 10 sene içinde 20 kat arttı. Büyük Okyanus’ta bulunan Mariana Çukuru’nda yaşamakta olan küçük kabuklular bile poliklorlu bifenil ve polibromlu difenil eter gibi sanayi üretimi olan ve yüksek oranda zehir içeren bu maddelerden kaçamıyor.
En kirli bölge ‘Resif Üçgeni’
Araştırmacılar deniz tabanında artan kirliliğin dibe çöken plastik ya da bu plastikleri yutan hayvan ölülerinin dibe çökmesiyle oluştuğunu düşünüyor. Mariana Çukuru’nda bulunan iki tip kirletici insanların ve hayvanların üreme ve bağışıklık sistemleri üzerindeki olumsuz etkileri sebebiyle aslında uzun bir süre önce yasaklanmış olmasına karşın bu maddelere hala rastlanıyor. 2011 senesinde kilometre başına 5 bin olan çöp miktarı 2014 senesinde 2 bin artış göstermişti. Okyanuslarda ki bazı balinaların her gün yüzlerce parça plastiği sindirmek zorunda kaldığı tahmin ediliyor. Bilim insanları araştırmalara öncelik verilmesi gereken yerler olarak da Akdeniz, Bengal Körfezi ve Endonezya – Papua Yeni Gine arasındaki “resif üçgeni” bölgesini işaret ediyorlar.
Yangtze Nehri
Asya’nın en uzun nehri aynı zamanda dünyanın en uzun üçüncü akarsuyu. Son araştırmalara göre nehir, dünyada akarsular aracılığıyla okyanuslara en çok plastik atık taşıyan nehirler sıralamasında birinci sırada. Şanghay yakınlarından Doğu Çin Denizi’ne dökülen nehir, ülkenin ekonomi ve ekolojisi için çok önemli bir yere sahip. Nehir havzasında Çin nüfusunun üçte biri olan 480 milyon kişi yaşıyor.
Sarı Nehir
Deniz ve tatlı su hayvanlarının yuttuğu plastikler besin döngüsüne bir şekilde dâhil oluyor. Çin uygarlığının beşiği olarak görülen Sarı Nehir, plastik atıklar listesinde üçüncü sırada. Ancak çevresel etkilerin yanı sıra, nehir suyu kirlilikten dolayı içilemez hale gelmiş durumda. İçindeki canlıların da yüzde 30’unun yok olduğu tahmin ediliyor.
İndus Nehri
Araştırmalara göre okyanuslara dökülen plastiğin yüzde 90’ının kaynağı 10 nehir.İndus Nehri ise bu sıralamada ikinci. Asya’nın en büyük nehirlerinden biriİndus, Pakistan ve Hindistan’da milyonlarca insan için bir hayat kaynağı ve BasraKörfezi’ne dökülüyor. Nehre atılan plastiğin çoğu yetersiz atık altyapısından kaynaklanırken, kanalizasyon sistemlerinin eksikliği de kirliliğe katkıda bulunuyor.
Hai Nehri
Çin’deki Hai Nehri ise plastik atıklar sıralamasında dördüncü. Ülkenin en kalabalık iki metropol bölgesi olan Tiençin ve Pekin’i bağlayan bu akarsu dünyada gemi trafiğinin en yoğun olduğu yerlerden biri Bohai Denizi’ne dökülüyor. Aynı araştırmaya göre bu 10 nehir ortak özellikler taşıyor: Hepsi atık altyapısının yetersiz ve geri dönüşüm bilincinin düşük olduğu yoğun nüfuslu bölgelerde bulunuyor.
Nil Nehri
Genelde dünyanın en uzun nehri olarak düşünülen Nil 11 ülkeden geçerek Mısır’dan Akdeniz’e dökülüyor. Nehir, havzasında yaşayan yaklaşık 360 milyon kişiyi besleyecek tarım faaliyetlerine imkân sağlıyor. Sulama ve buharlaşma dolayısıyla nehrin suları kurak dönemlerde denize ulaşmasa bile, plastik kirliliği konusunda beşinci sırada.
Ganj Nehri
Hindistan’ın ruhani hayatının merkezinde olan Ganj Nehri ülkede yarım milyar kişinin su kaynağı.Kanalizasyon,tarım ve sanayi atıkları nedeniyle dünyanın en kirli nehirlerinden biri haline gelen Ganj da büyük bir plastik yığınıtaşıyor. Bu fotoğrafta görüldüğü gibi öğrencilerin pisliğitemizlemesi önemli, ancak asıl çözüm az atık üretmek.
İnci Nehri
HongKong ve Makao arasından geçip Güney Çin Denizi’ne dökülen ve kirlilikte ün salmış İnci Nehri’nde işçiler yüzen atıklarıtemizliyor. Bölgede hızla artan kentleşmeyle birlikte kanalizasyon ve sanayi atıkları nehir deltasına dökülüyor. Önceden tarım alanı olan delta, 1970’lerden sonra hızla dünyanın en büyük yerleşim bölgelerinden birisi haline geldi.
Amur Nehri
Kentlerin ve sanayi bölgelerinin yakınlarına ulaşmadığı sürece kirliliğin nehirler üzerindeki etkilerini anlamak güç. Ancak son araştırmalara göre plastik atıklar en uzak alanlara bile ulaşmış durumda.Kuzeydoğu Çin’deki kaynaklardan beslenen Amur Nehri, Heilongjiang bölgesi ile Rusya’nın Sibirya bölgesi arasındaki sınırı çizerek Ohotsk Denizi’ne dökülüyor.
Nijer Nehri
Batı Afrika’nın ana akarsuyu Nijer Nehri havzasında 100 milyondan fazla insan yaşıyor ve nehir, gezegenin en bereketli ekosistemlerinden birine ev sahipliği yapıyor. Nijerya’dan Atlas Okyanusu’na dökülene dek beş ülkeden geçiyor. Ancak plastik kirliliğinin yanı sıra, çok sayıda baraj inşaatı su seviyesini azaltmış durumda. Sık sık petrol sızıntıları da yaşanıyor.
Mekong Nehri
Barajların ciddi ölçüde çevresel ve sosyal etkilerinin görüldüğü bir başka akarsu da Mekong Nehri. Mekong Deltası’nda yaklaşık 20 milyon kişi yaşıyor ve çoğu hayatlarını sürdürebilmek için balıkçılığa ve tarıma bağımlı. Vietnam ve Laos’un da dâhil olduğu altı ülkeden geçen nehir, sekiz milyon ton plastik atığı denizlere ulaştırması ile listede 10. sırada.
EKOLOJİ SERVİS
