IŞİD için sonun başlangıcı olan Kobanê’in özgürleştirilmesi, YPG’li bir savaşçının ‘Kobanê rizgar bû. Saet 3 kêm 10 deqe’ sözleriyle tüm dünyaya müjdelendi. O günden bu yana Kobanê halkların güvenli limanı oldu
Suriye’de iç savaşın patlak vermesi sonrası irili ufaklı birçok silahlı örgüt türedi. Bunların en tehlikelisi, kökenleri 1990’lı yılların sonlarına dayanan ve çeşitli tarihlerde isim değiştiren IŞİD oldu. Suriye’de bir çok kenti ele geçiren IŞİD’in son hedefi, iç savaş sonrası rejim ve karşısındaki güçlere karşı 3’üncü Yol çizgisinin hayata geçirildiği ve 19 Temmuz 2012’de rejim kontrolünden çıkarılan Kuzey ve Doğu Suriye kentleri oldu. IŞİD, Kuzey ve Doğu Suriye’deki devrimin tohumlarının atıldığı Kobanê kentine bağlı köylere 15 Eylül 2014’te saldırmaya başladı. DAİŞ, diğer bölgelerde olduğu gibi Kobanê’yi de kısa bir sürede işgal etmeyi hedefliyordu. Ayrıca Kuzey ve Doğu Suriye’nin Efrîn ve Cizîr kantonları arasındaki bağı keserek, daha önce işgal ettiği Grê Spî, Cerablus ve Reqa gibi kentler arasında kesintisiz irtibat ve lojistik destek sağlamayı hedefliyordu.
Arîn Mîrkan eylemi
IŞİD, aynı yılın 17 Eylül’ünde Fırat Nehri üzerinde bulunan ve kritik öneme sahip olan köprüyü kontrol altına alarak, köylerde Kobanê kent merkezine doğru ilerlemeye başladı. Saldırılar, Irak ordusunun ardından bıraktığı ağır silahlarla yapılırken, tank, roket, ve havan toplarıyla Kobanê merkez vurulmaya başlandı. Tarihler 2 Ekim’i gösterdiğinde IŞİD , Kobanê çevresinde bulunan 354 köyün 350’sini işgal etmişti. IŞİD, 5 Ekim’de Miştenûr Tepesi’ne ulaştı. Ancak burada büyük bir direnişle karşı karşıya kaldı. Kadın Savunma Birliği (YPJ) komutanlarından Arîn Mîrkan ve Rîvana, bedenlerini siper ederek DAİŞ’in ilerleyişini burada durdurmayı başardı. 7 Ekim’den itibaren kent merkezine sızmaya çalışan DAİŞ, Ekim ortası itibariyle kentin yarısını işgal etti.
Seferberlik çağrısı
Bir yanı Türkiye, diğer 3 yanı ise IŞİD’in hakimiyetinde olan kentteki durum, her geçen gün daha da kritik bir hal almaya başladı. Diğer kantonlardan herhangi bir destek sağlanamazken, YPG ve YPJ ağır silahlara karşı ferdi silahlarla mücadele verdi. Yapılan destek çağrıları ise, Türkiye tarafından engellendi.
Kobanê için kritik saatlere girilirken, İmralı F Tipi Kapalı Cezaevi’nde HDP heyetiyle görüşen PKK Lideri Abdullah Öcalan’dan “seferberlik” çağrısı geldi. Öcalan, “Bu ölüm çetelerine kolaylık sağlayanlar, meydan verenler ve kullanmaya çalışanlar bu tutumlarının bölge barışı başta olmak üzere halkların geleceğini tehlikeye atmakta olduğunu bilmelidir” diye kaydetti.
Kobanê Serhildanı
Kürdistan Birlik Partisi (YNK) pêşmergeleri ise, Kobanê’ye geçmek için Türkiye’den koridor açılmasını talep etti. Türkiye, ilk başlarda koridor açılmasına izin vermedi. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Dîlok kentinde yaptığı konuşmada, “Şu anda Ayn-el Arab da, diğer adıyla Kobani de, buyrun, düştü düşüyor” açıklaması yaptı. Edoğan’ın bu sözleri sonrası Kobanê’ye destek eylemleri başladı. HDP dönük kapatma davası ile Kürt siyasetçilerin yargılanmasına gerekçe yapılan ve “Kobanê Serhildanı” olarak tarihe geçen 6-9 Ekim protestoları kısa bir sürede 35 il ve 96 ilçeye yayıldı. İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) raporuna göre, 7-12 Ekim 2014 tarihleri arasında Kobanê eylemlerinde ülke genelinde 46 kişi yaşamını yitirdi, 682 kişi yaralandı ve 323 kişi tutuklandı. Ölümlerin büyük bölümü, polis ve askerlerin açtığı ateş sonucu yaşandı. Eylemler, Öcalan’ın çağrısıyla durdu. Daha sonra pêşmergelerin Türkiye üzerinden Kobanê’ye geçişine izin verildi.
Sonun başlangıcı
Tüm dünyada devam eden protestoların büyümesi üzerine ABD öncülüğünde kurulan ve 6 Arap ülkesinin de içerisinde yer aldığı koalisyon güçleri, havadan IŞİD mevzilerini havadan vurmaya başladı. Kasım 2014’te YPG, kritik Miştenur Tepesi’ni IŞİD’ten temizledi. YPG, IŞİD’in Reqa ve Grê Spî kentlerine lojistik sevkiyatı yaptığı Helinç yolunu da alarak, IŞİD’e mühimmat desteğinin azalmasını sağladı. Her gün darbe alan IŞİD, bu sefer Türkiye üzerinden Kobanê’ye yeni bir saldırı dalgası başlattı. Dönemin Kobanê Eşbaşbakanı Enver Müslim, saldırılara dair, “IŞİD üyeleri bu sabah Türkiye üzerinden Kobanê’ye girdi ve saldırıya geçtiler. Bomba yüklü bir aracı Türkiye’den Kobanê’ye sokup patlattılar” açıklaması yaptı. Bu saldırının da boşa çıkarılmasından sonra artık IŞİD için “sonun başlangıcı” başladı. IŞİD, YPG/YPJ güçleri karşısında her gün mevzi kaybetmeye başladı. Kobanê köyleri tek tek IŞİD hakimiyetinden çıkarıldı.
IŞİD’in yenilgisi ve tarihi Kobanê zaferinin müjdesi ise, kentin savunmasında yer alan YPG’li bir savaşçı tarafından tüm dünyaya verildi. YPG’li savaşçı, saldırılardan 134 gün sonra, 26 Ocak 2015’te, “26’ê meha Çile 2015. Kobanê rizgar bû. Saet 3 kêm 10 deqe (26 Ocak 2015. Kobanê özgürleştirildi. Saat 3’e 10 kala” sözleriyle Kobanê zaferini duyurdu.
Büyük bir direniş ruhu
Kobanê’de 134 gün süren direniş sırasında kentte gazetecilik yapan Dicle Ahmed, tüm dünyaya mal olan sürece dair tanık olduklarını anlattı. YPG/YPJ savaşçılarının sadece keleş ve el bombalarıyla ağır silahlara karşı direndiğini ifade eden Ahmed, “O savaşçılar fedai bir ruhla mücadele ederek, IŞİD’in Kobanê’ye girmemesi için her şeyi yaptılar. ‘Bir hafta içinde Kobanê’yi alıp bayram namazını orada kılacağız’ diyen DAİŞ, savaşçıların sarsılmaz iradesi karşısında yenildi. Her gün YPG/YPJ savaşçılarından ağır darbeler alıyorlardı. DAİŞ, Kobanê’ye girdiğinde korkuyla ilerliyordu. Çünkü DAİŞ’e karşı tarihi bir direniş sergileniyordu. DAİŞ zorlandıkça YPG/YPJ’li savaşçıların iradelerini kırmak ve onları korkutmak için bombalı araçlarla saldırı düzenliyordu” dedi.
Saldırıların şiddetlenmesiyle birlikte YPG/YPJ’nin elinde birkaç sokak kaldığını aktaran Ahmed, o dönem kentin tüm evleri, sokakları ve caddelerinin savaş alanı olduğunu ifade etti. Ahmed, şöyle devam etti: “Eline silah alamayacak olan kişiler, savaşçılar için yemek yapıyordu. Yaralılara bakıyorlardı. 4 parça Kürdistan’dan ve yabancı ülkelerden çok sayıda genç, Kobanê savunması için buraya geldi. Çok sayıda genç daha Kobanê’nin suyunu bile içemeden yaşamını yitirdi. Kürtler, sınırda canlı kalkan oldu. Büyük bir direniş ruhu sergilenerek, Kobanê kazanıldı.”
Haber: Ömer Akın / MA
