Kirazlı köylülerinin direnişine ve bilirkişi raporuna rağmen Meyra Madencilik için Çevre Bakanlığı’nca verilen ‘ÇED olumlu’ raporuna yapılan itiraza 2 yıl sonra Danıştay ‘dur’ dedi
Bursa Yenişehir’e bağlı Kirazlı köyünde Lübnanlı Meyra maden şirketinin ‘Çinko-Kurşun-Bakır Zenginleştirme Tesisi ve Atık Barajı Projesi’ne bölge halkı yoğun tepki göstermiş ve Valilik kararıyla köy jandarma tarafından ablukaya alınarak şirketin çalışması sağlanmıştı. Tesiste günlük 1000 ton cevherin zenginleştirilmesi planlanırken, Bu işlem sonucunda günlük 12.92 ton kurşun konsantresi, 42.20 ton çinko konsantresi olmak üzere toplam 55.12 ton konsantre alınması beklendiği ve günlük 894,88 ton atığın, 3.780.000 m3 hacimli atık depolama alanında depolanması ÇED raporunda yer aldı.
23 yurttaş dava açtı
Halkın tepkisinin ve bilirkişi raporlarını hiçe sayan Bursa 1. İdare Mahkemesi’ne Valiliğin verdiği ‘ÇED Olumlu Kararı’nın iptaline dönük davayı reddetmişti. Danıştay 6. Dairesi, tesisin çevreye ve insan sağlığına zarar vereceği gerekçesiyle açılan davada Bursa 1. İdare Mahkemesi’nce verilen ret kararını bozdu. Yenişehir Kirazlıyayla Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, 23 yurttaşın Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na karşı açtığı davaya, davacılar yanında Bursa Barosu Başkanlığı da müdahil olarak yer aldı, baroyu Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu Başkanı avukat Eralp Atabek temsil etti.
Mahkeme kararı hukuksuz
Danıştay, “İdare Mahkemesince, tarafların iddia ve savunmaları, Nihai ÇED Raporunu hazırlayanların uzmanlık alanları, bölgenin ve projenin özellikleri de dikkate alınarak, dava konusu projenin çevresel etkilerinin ve bu etkilerin en aza indirilmesi için alınması gereken önlemlerin ÇED Raporunda yeterli şekilde değerlendirilip değerlendirilmediğinin, bu doğrultuda verilen taahhütlerin ve alınan önlemlerin teknik ve bilimsel açıdan yeterli olup olmadığının tespit edilmesi amacıyla, biri çevre mühendisi olmak üzere, üniversitelerin ilgili bölümlerinden seçilecek yeni bir bilirkişi heyetiyle mahallinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılması ve bunun sonucunda düzenlenecek raporun incelenmesi suretiyle yeniden karar verilmesi gerektiği değerlendirilmiştir. Bu itibarla, davanın reddine ilişkin Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır” diye belirtti.
İki yıl sonra karar
Danıştay 6. Dairesi kararında, “Davacı ve davacı yanında müdahiller tarafından sunulan temyiz dilekçelerinde, mevcut bilirkişilerin görüş değiştirmesinin makul gerekçelere dayanmadığı, ek raporda eksiklik ve sorun olarak belirtilen hususların tek başlarına dahi işlemin iptalini gerektirdiği, bu itibarla, söz konusu eksikliklere rağmen, ilk rapordan farklı sonuca varılarak dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu yönünde kanaat bildirilmesinin, ek raporun kendi içinde çelişkili olduğunu gösterdiği şeklindeki iddialara yer verilmiştir” denildi. Danıştay 6. Dairesi, kararını “Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu Bursa 1. İdare Mahkemesince verilen 22/02/2022 tarihli, E:2021/722, K:2022/178 sayılı kararının bozulmasına“ diyerek bağladı.
Köye girişler yasaklanmıştı
Lübnan asıllı Mehmet Habbab ve Sami Habbab’ın sahibi olduğu Delta Star madencilik şirketi, 2018 yılında Meyra Madencilik şirketinin yüzde 60’ını satın aldı. Bursa Kirazlıyayla’da köylülerin karşı çıkmasına rağmen kurşun, çinko ve bakır gibi madenler için yapılmak istenen zenginleştirme ve atık havuzu için 19 Nisan 2019 tarihinde ‘ÇED Olumlu Kararı’ verildi. Kirazlı köylülerinin arazilerindeki maden işletmeciliğine karşı verdikleri direnişe destek için Bursa Çevre Platformu, Bursa Tabip Odası, Bursa Barosu, çeşitli siyasi parti temsilcileri ve milletvekillerinden oluşan heyetin köyde yapmak istediği basın açıklaması jandarma tarafından engellendi. Kovid-19 önlemleri gerekçe gösterilerek köye girişin valilik tarafından yasaklanmasıyla jandarma köy girişine barikat kurarak gelenlerin geçişine izin vermedi. Basın açıklamasına katılmak için gelenler köy girişine barikat kuran jandarma tarafından içeri alınmayınca, köylüler 14 kilometre boyunca tepeleri aşarak yürüdü ve gelenlerle buluşmuştu.
EKOLOJİ SERVİSİ