Basın ve basın çalışanlarına yönelik hak ihlalleri Eylül ayında da sürdü. Eylül’de dört gazeteci gözaltına alınırken, biri tutuklandı. Gazetecilerin uzun tutukluluk süreleri de hak ihlalleri arasında dikkat çekiyor.
Basın kuruluşlarına ve çalışanlarına yönelik hak ihlalleri Eylül 2018 döneminde de devam ediyor. Medya kuruluşlarına yansıyan haberlere göre Eylül ayında, en az dört gazeteci gözaltına alındı. Gözaltına alınan gazetecilerden Avusturyalı Max Zirngast tutuklandı. Adli yılın başladığı Eylül ayında gazeteciler mahkeme salonlarından çıkamadı. Onlarca gazetecinin yargılanması devam ederken, sekiz basın çalışanına hapis ve para cezası verildi. Beş gazetecinin tahliye edildiği Eylül’de basın çalışanları soruşturmaların da hedefindeydi.
Doğrudan hak ihlallerine ek olarak kâğıt fiyatlarının dolara bağlı olarak artması nedeniyle yerel ve ulusal birçok gazete zorluklar çekiyor, çalışanlarının işine son veriyor ya da yayın sıklığını azaltıyor.
Gazete Karınca’dan Hasan Özhan Ünal’ın haberine göre Eylül ayı hak ihlalleri şöyle:
- İzmir’de yayıncılık yapan yedi yerel gazete (9 Eylül, Ege Telgraf, Haber Ekspres, Yenigün, İlk Ses, Yeni Bakış ve Ticaret) kağıt fiyatlarındaki artış nedeniyle pazar günleri çıkmama kararı aldı. (2 Eylül)
- İstanbul’da Yeni Demokrasi Gazetesi çalışanlarının evlerine gece yarısı saatlerinde polis baskınları yapıldı. (5 Eylül)
- Yayıncı Ragıp Zarakolu hakkında, 2011 yılında ‘Siyaset Akademisi’nde yaptığı bir konuşma nedeniyle açılan dava kapsamında kırmızı bülten çıkarıldı. (5 Eylül)
- Kapatılan Zaman gazetesinin eski yazarlarından Ali Ünal’ın ağırlaştırılmış müebbet istemiyle tutuklu olarak yargılandığı davanın görülmesine devam edildi. Dava, Ünal’ın savunmasını hazırlaması için Kasım ayına ertelendi. (5 Eylül)
- Aydın’da 14 yıldır günlük yayınlanan Özgür Ses gazetesi, kağıt fiyatlarının artması nedeniyle bundan sonra haftalık çıkma kararı aldı. (6 Eylül)
- Evrensel Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat’a yargılandığı davada 10 bin TL para cezası verildi. (6 Eylül)
- Gazeteci Nazlı Ilıcak hakkında, “casusluk” suçlamasıyla yargılandığı davada müebbet hapis cezası istendi. (6 Eylül)
- Afrin’e yönelik operasyona ilişkin sosyal medya paylaşımları nedeniyle aralarında gazeteciler Barış Ceyhan, Hayri Demir ve Sibel Hürtaş’ın da bulunduğu 12 kişinin yargılandığı davanın ilk duruşması görüldü. 9 aydır cezaevinde olan kapatılan Özgürlükçü Demokrasi çalışanı Barış Ceyhan tahliye edildi. (6 Eylül)
- Yazar Hamide Yiğit, kaleme aldığı ‘Tekmili Birden IŞİD’ kitabı gerekçe gösterilerek 301’den yargılandığı davadan 3 bin TL para cezasına çarptırıldı. (6 Eylül)
- Kürt basın kurumlarında çalışan 46 gazetecinin yargılandığı “KCK Basın” davasının 12’nci duruşması ertelendi. (7 Eylül)
- Cumhuriyet Gazetesi’nde yinelenen vakıf seçimlerinin ardından göreve gelen yeni yönetim, gazetenin sorumlu yazı işleri müdürü Faruk Eren ve yazı işleri müdürü Bülent Özdoğan’ın görevlerine son verdi. (8 Eylül)
- 5 aydır tutuklu olan Etkin Haber Ajansı (ETHA) editörü Semiha Şahin ve muhabiri Pınar Gayıp’ın yargılandığı davanın ilk duruşmasında tahliye çıkmadı. (10 Eylül)
- KHK ile kapatılan Radyo Karacadağ çalışanı Salih Erbekler, tahliye edildi. Erbekler hakkında iddianame dahi hazırlanmadan 23 aydır tutukluydu. (10 Eylül)
- Odatv Haber Müdürü Barış Terkoğlu, Beşiktaş Belediyesi’ne dair Odatv’de yayımlanan bir haberden dolayı açılan dava kapsamında hakkında yakalama kararı çıkarıldığı gerekçesiyle gözaltına alındı. (10 Eylül)
- Ankara’da, Avusturyalı gazeteci Max Zirngast, ‘örgüt üyeliği’ suçlamasıyla gözaltına alındı. (12 Eylül)
- Kapatılan Özgürlükçü Demokrasi gazetesinin 6’sı tutuklu 14 çalışanının yargılandığı davanın ilk duruşması görüldü. Mahkeme, gazete çalışanı Pınar Tarlak’ın tahliyesine, diğer gazetecilerin tutukluluklarının devamına karar verdi. (12 Eylül)
- Yaklaşık 9 aydır tutuklu bulunan Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Seda Taşkın’ın yargılandığı davanın üçüncü duruşması görüldü. Mahkeme, “Sırf mesleğimi icra ettiğim için özgürlüğümden mahrum bırakıldım” diyen Taşkın’ın tutukluluk halinin devamına karar verdi. (12 Eylül)
- Redhack’in yayınladığı Bakan Berat Albayrak’a ait mailleri haberleştirdikleri gerekçesiyle 6 gazeteci hakkında açılan davanın son duruşmasına katılmayan gazeteciler Ömer Çelik ve Metin Yoksu hakkında bir sonraki duruşmaya zorla getirme kararı çıkarıldı. (13 Eylül)
- ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla yargılanan Evrensel gazetesinin eski sorumlu yazı işleri müdürü Vural Nasuhbeyoğlu ile eski imtiyaz sahibi Arif Koşar, 7’şer bin liralık para cezasına mahkum edildi. (13 Eylül)
- FOX TV haber spikeri Fatih Portakal hakkında, Barış Atay’ın ‘Sadece Diktatör’ adlı oyununa ilişkin sosyal medyada yaptığı paylaşımlar gerekçesiyle “Cumhurbaşkanı’na hakaret” iddiasıyla soruşturma başlatıldı. (13 Eylül)
- Bitlis Belediyesi’nin basın biriminde çalıştığı 2017 yılının Temmuz ayında tutuklanan gazeteci Uğur Yılmaz‘ın iddianamesi hazırlandı. Bir yılı aşkın süredir tutuklu bulunan Yılmaz’ın ilk duruşması 16 Ekim’de görülecek. (13 Eylül)
- Kağıt fiyatlarındaki artış sonrası sayfa sayısını düşüren Türkiye’nin tek ekonomi gazetesi olan Dünya’da aralarında Genel Yayın Yönetmen Yardımcıları İbrahim Ekinci ve Talip Aktaş ile Yayın Koordinatörü Özgür Taşpınar’ın da bulunduğu 40 çalışanın işten çıkarıldığı belirtildi. (14 Eylül)
- Uluslararası haber ajansı AFP foto muhabiri Bülent Kılıç, İstanbul Kadıköy’de yapılmak istenen bir eylemi takip ederken gözaltına alındı. (15 Eylül)
- Cumhuriyet gazetesinde yaşanan yönetim değişikliğinin ardından cumartesi günleri yayınlanan ‘Cumhuriyet Cumartesi‘ ekinin yayınına son verildi. (15 Eylül)
- Basın İlan Kurumu (BİK) ‘Resmi İlan ve Reklamlar ile Bunları Yayınlayacak Süreli Yayınlar Yönetmeliği’nde değişiklik yapıldı. Buna göre yaygın gazetelerde çalıştırılması zorunlu muhabir sayısı yediden altıya düşürüldü. (16 Eylül)
- Demirören Holding’e bağlı Vatan gazetesi, kağıt fiyatlarındaki artış nedeniyle hafta sonu eklerini askıya aldığını ve magazin eki Makaron’un sayfa sayısını 4’e düşürdüğünü açıkladı. (17 Eylül)
- Yüzde 93 engelli olmasına rağmen 6 ayı aşkın bir süre cezaevinde tutulana gazeteci Metin Duran, Adli Tıp Kurumu’nun “Cezaevinde kalamaz” raporu vermesi üzerine tahliye edildi. (18 Eylül)
- Kayyum atanan Gün Matbaacılık’ın 21 çalışanı hakkında açılan davanın ilk duruşması, Silivri Cezaevi karşısında bulunan duruşma salonunda görüldü. Mahkeme, 13 çalışanın tutukluluk halinin devamına hükmederken, 8 kişinin tahliyesine karar verdi. (18 Eylül)
- HDP İstanbul Milletvekili olan gazeteci Ahmet Şık hakkında TCK’nin 301. maddesi uyarınca açılan davada, Şık’ın milletvekili seçilmiş olması gerekçesiyle yargılamanın durdurulmasına karar verildi. (18 Eylül)
- Özgür Toplum Dergisi çalışanı Fahrettin Kılıç, hakkında “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla açılan davanın 3’üncü duruşmasında tahliye edildi. (19 Eylül)
- KHK ile kapatılan Hayatın Sesi Televizyonu’nun yöneticileri Mustafa Kara, İsmail Gökhan Bayram ve Gökhan Çetin’e toplam 11 yıl 3 ay hapis cezası verildi. (19 Eylül)
- Ankara’da 10 gün boyunca ‘örgüt üyeliği’ suçlamasıyla gözaltında tutulan Avusturyalı gazeteci Max Zirngast tutuklandı. (21 Eylül)
- Zonguldak’ta kaçak olarak faaliyet yürüten bir maden ocağında yaşanan göçüğün ardından iş cinayetinin yaşandığı bölgeye giden ajans muhabirleri saldırıya uğrarken, İHA muhabiri Barış Doğan yaralandı. (21 Eylül)
- Cumhuriyet gazetesi muhabiri Alican Uludağ hakkında İzmir’de ev hapsinde tutulan ABD’li rahip Andrew Brunson’la ilgili kaleme aldığı “Bir tahliyenin yargısal analizi: Tutan da bırakan da yargı mı, devlet mi?” başlıklı haberinde “Türkiye Cumhuriyeti
devletini ve devletin kurum ve organlarını aşağıladığı” iddiasıyla soruşturma açıldı. (22 Eylül) - Kocaeli’nde çocuğuna okul kıyafeti alamadığı için intihar eden İsmail Devrim’i kamuoyuna duyuran, Astakos Haber’in genel yayın yönetmeni Ergün Demir gözaltına alındı. (24 Eylül)
- Diyarbakır Sur’da 8 Mart Dünya Kadınlar Günü etkinliği öncesi düzenlenen karanfil dağıtımı esnasında çektiği fotoğraf ve yaptığı haber gerekçe gösterilerek hakkında dava açılan gazeteci Sertaç Kayar beraat etti. (26 Eylül)
- Rize Belediyesi tarafından yüzyıllık çınar ağacının kesildiğine dair görüntüleri sosyal medyadan paylaşan yerel gazeteci Deniz Varlı, emniyette ifade verdi. (26 Eylül)
- 2 yılı aşkın bir süredir tutuklu bulunan gazeteci Abdulkadir Turay’a haber kaynağından aldığı bilgi notları gerekçe gösterilerek, 9 yıl hapis cezası verildi. (28 Eylül)
