En son kesintili telefon görüşmesinde “devlet yanlış oynuyor” uyarısında bulunan PKK Lideri Abdullah Öcalan ile ilgili 18 ayda yapılan 271 başvuru sonuçsuz bırakıldı
Uluslararası güçlerin ortaklığıyla Türkiye’ye getirildiği 15 Şubat 1999’dan bu yana ağır tecrit koşullarında tutulan PKK Lideri Abdullah Öcalan’dan 18 aydır haber alınamıyor. Öcalan’ın avukatlığını yapan Asrın Hukuk Bürosu, müvekkilleri ile en son 7 Ağustos 2019 tarihinde görüştü. Öcalan, sağlık ve güvenliğiyle ilgili kamuoyunda yaşanan kaygılar üzerine en son 25 Mart 2021’de kardeşi Mehmet Öcalan ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. 4 buçuk dakikalık kesintili telefon görüşmesinden bu yana Öcalan’dan haber alınamıyor.
Son telefon görüşmesinde uyarmıştı
Abdullah Öcalan, söz konusu kesintili telefon görüşmesinde hukuksuzluğa tepki göstermiş, şu ifadeleri kullanmıştı: “Bu yaptığınız çok yanlış. Devlet de yanlış oynuyor, siz de. Bu hukuki değil, doğru da değil. Bu asla kabul edilemez. Bu aynı zamanda çok tehlikelidir. Siz ne yaptığınızın farkında mısınız? Avukatlarımın buraya gelerek benimle görüşme yapmasını istiyorum. Bu hukuki bir şeydir. 22 yıldır buradayım. Bu sorun gelecekte nasıl olacak? Bu sorun ancak hukukla çözüme kavuşturulabilir. Neden buraya gelmiyorlar? Şayet bir görüşme olacaksa bu avukatlarla olmalıdır. Çünkü bu durum hem siyasi hem de hukukidir.”
Başvurular sonuçsuz
Asrın Hukuk Bürosu, kesintili telefon görüşmesi sonrası Öcalan ile İmralı’da tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş ile görüşmek için birçok başvuruda bulundu. Avukatlar, her hafta hem kendileri hem de aileleri adına Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı ile İmralı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ne görüşme başvurusunda bulundu. Son görüşmeden bu yana avukatlar, 201’i avukat olmak üzere 70 aile başvurusu yaptı. Ancak başvurular sonuç vermedi.
Bu süreçte ayrıca Öcalan ve diğer tutukluların, aile ve avukatları ile yüz yüze görüşmelerinin sağlanması için Bursa İnfaz Hakimliği’ne “derhal görüşme” başvurusu yapıldı. İmralı Disiplin Kurulu Başkanlığı, 3 aylık aile ve 6 aylık avukat disiplin cezalarını gerekçe göstererek, başvuruyu reddetti. Avukatlar, Disiplin Kurulu’nun verdiği cezalara ilişkin Bursa Ağır Ceza Mahkemesi’ne itirazda bulundu. Mahkeme, İnfaz Hakimliği’nin “usul ve yasaya aykırı bir şey görülmediği” gerekçesiyle avukatların itirazının reddine karar verdi.
AYM’ye taşındı
Avukatlar, hakimliğin ret kararı sonrasında 12 Mayıs’ta aile ziyaretlerinin “hukuksuz” disiplin cezalarıyla engellenmesini Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) taşıdı. Avukatlar, AYM’ye yaptıkları başvuruda, mutlak iletişimsizlik hali olan “incommunicado”ya dikkat çekerek, haber alamamanın işkence olduğunu, aile ve özel hayata saygı hakkının, savunma ve adil yargılanma hakkının ve etkili başvuru yolu hakkının ihlal edildiğinin tespit edilmesini talep etti.
AYM’nin ret gerekçesi
AYM, 12 Ocak tarihinde avukatların yaptığı bu başvuruyu, “Başvuru dosyasında yer alan bilgiler ve Ceza İnfaz Kurumu tarafından Anayasa Mahkemesine gönderilen bilgi ve belgelerle birlikte değerlendirildiğinde başvurucuların sağlık hizmetlerine erişim imkanına sahip oldukları, ziyaretçileriyle ve avukatlarıyla görüşmelerine kısıtlamalar getirildiği, ceza infaz kurumunda tutulma nedeniyle yaşamlarına ya da maddi veya manevi bütünlüklerine yönelik ciddi bir tehlikenin ortaya çıktığına dair bilgi ya da bulgunun olmadığı anlaşılmıştır. Açıklamanın gerekçelerle başvurunun İçtüzük’ün 73. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca bölüme gönderilmesine yer olmadığına karar verilmiştir” iddialarıyla reddetti.
Hukuksuzluk uluslararası avukatların gündeminde
Öcalan ve diğer tutuklulardan haber alamama durumu hukuk örgütlerini harekete geçirdi. Aralarında Özgürlük İçin Hukukçular Derneği’nin (ÖHD) de olduğu hukuk örgütleri, Öcalan ile görüşülmesi için imza kampanyası başlattı. 29 baroya kayıtlı 775 hukukçu, Öcalan ile görüşülmesi için imza vererek, 10-17 Haziran tarihinde Adalet Bakanlığı’na başvuruda bulundu. Ancak bakanlık, avukatların başvurusuna cevap vermedi.
Avrupa ve Ortadoğu’da bulunan avukatlar da Öcalan ile görüşmek için Adalet Bakanlığı’na başvuruda bulundu. Dünya genelinde 22 ülkeden 350 avukat, İmralı’da ağır tecrit koşullarında tutulan Öcalan ile görüşme talebiyle 14 Eylül’de Adalet Bakanlığı’na başvuruda bulundu. İmralı’da 18 aydır sürdürülen haber alınamama haliyle derinleştirilen tecrit halinin işkencenin önlenmesi konusunda uluslararası ihlal teşkil ettiğini belirten avukatlar, aynı başvuruyu Avrupa Barolar Birliği, Türkiye Barolar Birliği ve uluslararası insan hakları örgütlerine de yaptı. Avukatlar, yaptıkları başvuruyu Belçika’nın başkenti Brüksel Avrupa Basın Kulübü’nde yaptıkları basın toplantısıyla duyurdu.
Sonrasında Fas, Filistin, Federe Kürdistan Bölgesi, Kuzey ve Doğu Suriye, Irak, Lübnan, Mısır, Suriye ve Ürdün’de bulunan 756 avukat da görüş için harekete geçti. Öcalan ve diğer tutukluların ağır tecrit koşullarında tutulduğunu belirten avukatlar, “Sayın Öcalan’ı ve İmralı’da bulunan diğer tutukluların haklarını savunmak için harekete geçiyoruz” diyerek, bu durumun Kürt-Arap birliğinin tarihi adımı olarak yorumladıklarını kamuoyuna duyurdu. Avukatlar, ayrıca Öcalan ve diğer tutukluların fiziki özgürlüğü için mücadele edeceklerini vurguladı.
Kuzey ve Doğu Suriye ile Tartus, Halep, Humus ve Lazkiye’den 691 avukat ise, 19 Eylül tarihinde Qamişlo’da bulunan Toplumsal Adalet Meclisi önünde bir araya gelerek Öcalan üzerindeki tecride tepki gösterdi. Avukatlar, Adalet Bakanlığı’na mektup gönderdiklerini ve tecridin sonlandırılması istedi.
Mezopotamya Ajansı / Ergin Çağlar