Kuzey ve Doğu Suriye’nin tüm bölgelerinde kooperatif ve komünler örgütleyen kadınlar, saldırılar ve ambargoya rağmen projelerini gerçekleştirmeye devam ediyor. Kadın Ekonomi Komitesi üyesi Mihemed ‘Kararlıyız kadınlara vurulan bütün zincirleri kıracağız’ dedi
Suriye’de 2011 yılında iç savaşın başlamasıyla üçüncü yol siyasetiyle halkları özgürlük temelinde örgütleyen Kürtler, Kuzey ve Doğu Suriye’de halkların kendi kaderlerini tayin ettiği “Rojava Devrimi”ni yarattı. Kadın özgürlükçü, ekolojik ve demokratik paradigma ezilen tüm halklara ilham kaynağı olurken, yerel, bölgesel ve küresel güçler ise yaratılan bu sistemden rahatsız oldu. Tek merkezli sistemlere karşı alternatif modeller üreten kadınlar, rejim döneminde tamamen dışlandıkları istihdam alanındaki varlıklarını güçlendirmek için 2015 yılında Kadın Ekonomi Komitesi oluşturdu.
Bölgedeki kadınların çatı örgütlenmesi olan Kongra Star bünyesinde oluşturulan komite, Kuzey ve Doğu Suriye’nin tüm bölgelerinde kooperatif ve komünler örgütledi. Komitenin kurucuları arasında 9 Ekim 2019 tarihinde Türkiye’ye bağlı paramiliter gruplar tarafından katledilen Suriye Gelecek Partisi Genel Sekreteri Hevrîn Xelef de yer alıyordu.
Bölgeye yıllardır uygulanan siyasi ve ekonomik ambargoya rağmen kooperatiflerde örgütlenen binlerce kadın, kendi ekonomisini oluşturdu. Bin bir emekle var edilen yaklaşık 30 kooperatifin geliri eşit şekilde pay ediliyor. Kadınların en örgütlü oldukları alan tarım olurken, binlerce dekar arazi üzerinde üretimin önemli bir kısmını kadınlar karşıladı. Üretimin doğrudan tüketiciye ucuz ve sağlıklı ulaştırılması amacıyla Kadın Ekonomi Komitesi tarafından açılan onlarca pazar, alan ve fırın bulunuyor. Komitenin, tekstil-giyim üretim atölyeleri, mobilya fabrikası ve okul kantinleri gibi projeleri de söz konusu. Her köyde en az 3 üyeli kooperatiflerin oluşturulmasını hedefleyen komitenin, bir diğer hedefi tandır ve fırınların sayılarını arttırmak.
Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Ekonomi Komitesi üyesi Armanc Mihemed, çalışmalarını ve ileriye dönük projelerini Mezopotamya Ajansı’ndan Emrullah Acar’a anlattı.
‘Rojava Devrimi ile kadınların durumu değişti’
Binlerce yıldır kadınlar üzerinden bir erk iktidarının hüküm sürdüğünü belirten Mihemed, devletlerin kadınlara kendi ekonomilerini oluşturma fırsatı vermediğini söyledi. Kadınların sistemli bir şekilde toplumsal alanın dışına kademeli olarak itildiğini ifade eden Mihemed, “5 bin yıl önce bu böyle değildi. Erkekler avlanırken, kadınlar tarım ve ticareti komünal bir şekilde yürüttü. Zamanla eve hapis edildi, ‘namus’ adı altında katledilmeye başlandı. Tamamen erkeğin buyruğu altına alınmak istendi. Rojava Devrimi’nden sonra kadınların durumu değişti. 10 yıl önce askeri olarak yerini alan kadınlar, siyasi, ekonomi alanda söz sahibi oldu. Kongra Star ile örgütlenen kadınlar, kendi sistemlerini oluşturdu. Yeni bir yaşam kurdular, yaşamın her alanında kendi kurumlarını örgütlediler. Binlerce yıl önce nasıl kadınlar tarımı keşfettiyse bizde kadın ekonomisini yeniden keşfettik” dedi.
‘Tabuları kırıyoruz’
Kadın ekonomisini oluşturmaya tarımdan başladıklarının altını çizen Mihemed, “Kooperatifler oluşturduk. Kadınlar zorluklarla ileriye dönük adımlar attı. Ellerinden alınanları tek tek geri almaya başladılar. Toprak kadınların eliyle işlendiğinde daha bereketli oldu. 5 binden fazla kadın, kooperatiflerde yer alarak ekonomisini oluşturdu. Sadece tarım değil, birçok sektörde kadınlar kendilerini örgütledi. Konserve, tekstil, mobilya, fırın ve benzeri birçok alanda kadın ekonomisi oluşturuldu. Kuzey ve Doğu Suriye’nin işgal altında olmayan bölgelerinde her geçen gün kadın ekonomisi büyüyor. Şimdi kadınlar meslek öğrenmek için eğitimler alıyor. Kimi yerlerde hala kadınların kendi ekonomisini oluşturmasına sıcak bakılmaz ancak bunu verdiğimiz eğitimlerle aşıyoruz. Ev ev dolaşarak bu tabuları kırıyoruz. Kararlıyız kadınlara vurulan bütün zincirleri kıracağız” ifadelerini kullandı.
Türkiye kontrolündeki bölgeler
Türkiye’nin denetimine geçen Serêkaniyê, Girê Spî ve Efrîn’de kadınların kurduğu kooperatiflerin kapatıldığını ve kadınların yeniden eve hapis edildiğini vurgulayan Mihemed, “Bu üç kentte birçok projemiz vardı. Binlerce kadın kendi ekonomisini kurmuştu. Ancak işgalden sonra kadınların bu imkanları ellerinden alındı. Kadınların kırdıkları zincirler yeniden ortaya çıktı. Dünyanın gözleri önünde binlerce kadına tecavüz edildi ve ediliyor. Kadınlar kendi topraklarından sürgün edildi. Ben de Serêkaniyê‘den sürgün olan bir kadınım. Sürgün olan kadınlar kamplarda kendi ekonomisini oluşturuyor ancak biz bunu kendi topraklarımızda yapmak istiyoruz. Türkiye’nin saldırıları yetmezmiş gibi Şam Hükümeti de göç etmek zorunda kalanlara ambargo uyguluyor. Bir yandan Türkiye’nin işgali, bir yandan DAİŞ saldırıları bir yandan da Şam Hükümeti’nin ambargosu. Ancak bütün bunlara rağmen kadınlar kendi ekonomisini oluşturmaktan geri adım atmıyor. Bütün halklar bir arada saldırılara karşı direniyor. Bu direniş tekçi bütün sistemlere karşıdır” diye belirtti.
‘Hiçbir güç bizi durduramaz’
Türkiye ve desteklediği paramiliter grupların özellikle kadın kazanımlarını hedef aldığına işaret eden Mihemed, “SİHA saldırılarında DAİŞ’e karşı öncülük eden kadınlar hedef alındı. Hevrîn Xelef özgür kadınların iradesiydi bunun için hedef alındı. Her katledilen kadının yerine onlarca kadın söz vererek, mücadelelerini devir alıyor. Nasıl ki kadınlar askeri alanda örgütlülüklerini artırıyorsa bizde ekonomide örgütlülüğümüzü artırma arayışlarını sürdürüyoruz. Toplumun her alanından var olmak temel gayemiz. Saldırılar ne kadar artarsa artsın bizi hedeflerimizden alıkoyamayacak. Bir kere yola çıktık hiçbir güç bizi durduramaz” dedi.
Yeni projeler
Kadın Ekonomi Komitesi’nin yeni birçok proje ile sahaya çıkmaya hazırlandığını dile getiren Mihemed, projelere dair şunları söyledi: “Şu an elimizde birçok ziraat projesi var. Sulu tarım konusunda birçok çalışmamız devam ediyor. Kadınların kendi köylerinde ekmek yapabilecekleri tandır projeleri devam ediyor. Kış yaklaşıyor kadınlar yaptıkları konservelerle hazırlıklarını sürdürüyor. Toplumun neye ihtiyacı varsa komünal bir şekilde yardım ediyoruz. Komite kadınların istekleri doğrultusunda projeler hazırlıyor. Kadınlar ekonomilerini nasıl oluşturacaklarını bilir, bizde onların projelerine destek oluruz. Komitenin desteklediği 10 binlerce kadın var. Projelerimiz yaz ve kış olarak farklılık gösteriyor. Hayvancılık için birçok projemiz var ve bu projeler yakın zamanda hayata geçecek.”
‘Bütün kadınlar başarabilir’
Devrimci ve demokrat bütün kadınlara kendi ekonomilerini oluşturma çağrısında bulunan Mihemed, “Kadınlar, sadece kadınlara sahip çıkabilir. Kuzey ve Doğu Suriye’de kadınların başardığını bütün kadınlar başarabilir. Bütün kadınlar bulundukları yerden Türkiye’nin saldırılara tepki göstermeli. Kuzey ve Doğu Suriye’de bütün kadınlar için yeni bir yaşam oluşturuluyor. Saldırılar kadın iradesini kırmaya dönük, buna izin verilmemeli.”
HABER MERKEZİ
