Seyit Rıza’nın idam sehpasında sarf ettiği ‘Ben sizin yalan ve hilelerinizle baş edemedim, bu bana dert oldu ama ben de sizin önünüzde diz çökmedim, bu da size dert olsun’ sözleri, 85 yıl sonra HDP Milletvekili Semra Güzel’in duruşuyla somutlaştı
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu başta olmak üzere AKP tarafından hedef gösterilen ve geçtiğimiz Mart ayında dokunulmazlığı kaldırılan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel, Ankara Cumhuriyet Savcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında 2 Eylül 2022’de “örgüt üyeliği” iddiasıyla tutuklandı.
İfade işlemleri için İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen Güzel, adliye öncesi hastaneye sağlık kontrolü için götürüldüğü sırada polislerin kötü muamele ve şiddetine maruz kaldı. Güzel’e ters kelepçe yapıldığı, saçlarının çekildiği ve başının öne eğdirilmeye çalışıldığı görüntüler kamuoyunun tepkisini topladı. Polisler tarafından başının eğdirilmesine izin vermeyen Güzel, İstanbul Adliyesi’nde görüştüğü HDP Grup Başkanvekili Saruhan Oluç’a, “Senaryonun farkındayım. Boyun eğdirmek istediler, boyun eğmedim” dedi.
1937: Seyit Rıza diz çökmedi
Güzel’e uygulanmak istenen “boyun eğdirme” çabası, Kürt siyasetçilere dönük geçmişte yaşatılmaya çalışılan benzer pratikleri hatırlattı. 15 Kasım 1937’de idam edilen Seyit Rıza’nın idam sehpasında sarf ettiği, “Ben sizin yalan ve hilelerinizle baş edemedim, bu bana dert oldu ama ben de sizin önünüzde diz çökmedim, bu da size dert olsun” sözleri, 85 yıl sonra Kürtlerin başını eğmeye çalışanlara karşı Semra Güzel’in duruşuyla somutlaştı.
994: Orhan Doğan
Semra Güzel’e boyun eğdirme çabası, Kürt siyasetçilere yönelik ilk girişim değil. 2 Mart 1994’te Demokrasi Partisi (DEP) milletvekillerinin dokunulmazlıkları kaldırılmasının ardından Orhan Doğan ve Hatip Dicle, Meclis’ten çıkmama kararı aldı. Meclis’e giren polisler, Doğan ile Dicle’yi gözaltına aldı. Doğan’ın polisler tarafından başı eğdirilmeye çalışılmasına karşı direnişi hala hafızalardaki yerini koruyor.
2016: İdris Baluken
Bu manzara, 24 yıl sonra HDP’li milletvekillerinin dokunulmazlık kaldırılmasının ardından yaşandı. 4 Kasım 2016’da HDP Genel Merkezi önünde polisler tarafından gözaltına alınan HDP Diyarbakır Milletvekili olan İdris Baluken’in başı yine eğilmek istendi. Buna karşı duruş sergileyen Baluken, polise “Yüzbinlerce oyun temsilcisiyiz. Sen bunun hesabını vereceksin” diyerek, başı dik bir şekilde polis aracına bindi.
2021: ‘Kürtler size baş eğmez’
Baluken’e yapılmak istenen işkencenin bir benzeri geçtiğimiz yıl Van’da yaşandı. 4 Kasım Darbesi protestosu sırasında gözaltına alınan HDP Van İl Yöneticisi Edibe Babur’un başı polisler tarafından eğilmeye çalışıldı ancak Babur, “Kürtler size baş eğmez” sözleriyle başı dik şekilde gözaltı aracına bindi.
Son olarak 27 Haziran’da gözaltına alınan HDP Adana İl Eşbaşkanı Mehmet Karakış da aynı muameleye maruz bırakılmaya çalışıldı. Elleri kelepçelenen Karakış, polisler tarafından başına baskı yaparak eğme çabalarına müsaade etmedi.
Kaynak: MA
