AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Kuzey ve Doğu Suriye, tahıl koridoru, Akkyu nükleer santrali gibi başlıkları görüşmek üzere Soçi’ye gitti
AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin’in davetlisi olarak özel uçak Rusya’nın Soçi kentine gitti.
Erdoğan’ı İstanbul Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi’nden Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, 3. Kolordu Komutanı Korgeneral Levent Ergün, İBB Meclis 1. Başkanvekili Zeynel Abidin Okul ve AKP İstanbul İl Başkanı Osman Nuri Kabaktepe uğurladı.
Erdoğan’ın Soçi heyetinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Savunma Bakanı Hulusi Akar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir yer aldı.
Putin ile görüşmelerde, Kuzey ve Doğu Suriye, tahıl koridoru, Akkyu nükleer santrali, Türkiye-Rusya ikili ilişkilerinin seyri, güncel küresel gelişmeler, bölgesel meselelerin yer alması bekleniyor.
Kremlin sözcüsünden operasyon ve Montrö açıklaması
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Vladimir Putin ve Tayyip Erdoğan’ın görüşmesi öncesinde düzenlediği basın toplantısında Türkiye’nin olası Kuzey-Doğu Suriye operasyonu konusunda Kremlin’in ne düşündüğü sorusunu yanıtladı.
Peskov, “Suriye, bugün (Soçi’de) muhakkak ele alınacak. Türkiye’nin gerçekten de güvenlik konusunda meşru endişeleri mevcut. Bunları tabii ki dikkate alıyoruz” dedi.
Peskov, “Suriye’deki durumun istikrarsızlaşmasına yol açabilecek ya da Suriye’nin topraksal ve siyasi bütünlüğünü tehlikeye atabilecek adımlara izin verilmemesinin çok mühim olduğunu” söyledi.
Montrö Sözleşmesi
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Putin ile Erdoğan’ın Soçi görüşmeleri sırasında İstanbul ve Çanakkale Boğazları’ndan geçişi düzenleyen Montrö Sözleşmesi’nin ele alınıp alınmayacağı sorusuna verdiği yanıtta ise “bu konuda görüşülecek bir şey olmadığını” belirtti.
“Montrö Sözleşmesi, bir köşe taşı, oluşturduğu hukuki çerçeve bakımından Karadeniz ülkelerinin hepsi için ve Türkiye Cumhuriyeti ile ilişkilerimiz açısından da çok mühim bir unsur. Sözleşmenin görüşülecek bir yanı yok. Montrö, yürürlükte ve çok ama çok önemli” ifadelerini kullandı.
Peskov, bir başka soru karşısında da, Türkçe bilmesine karşın Erdoğan ile gerçekleştirilen görüşmelerde çeviri konusunda yardımcı olmadığını fakat Türkçe selamlaştığını söyledi.
Til Rifat ve Minbic
Erdoğan ve Putin en son Astana-Soçi formatıyla 29 Eylül 2021’de yine Soçi’de bir araya gelmiş, yaklaşık 3 saatlik baş başa görüşmenin ardından bir açıklama yapmamayı tercih etmişlerdi.
Erdoğan kısa süre önce Til Rifat ve Minbic’e operasyon yapacaklarını söylemişti. Erdoğan İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine başvurmasıyla Kuzey ve Doğu Suriye’ye karşı operasyonları, silah ambargolarını kart olarak öne çıkarmıştı. NATO’ya üyeliklerin önündeki Türkiye vetosunu kaldırmayı; Kürtlere karşı politikalarına destek sağlanması, operasyona izin verilmesi, silah ambargosu uygulanmaması, İsveç ve Finlandiya’dan istedikleri isimlerin iadesinin sağlanması gibi şartlar abağlamıştı. Operasyon için Haziran’da NATO Madrid Zirvesi’nde ABD’den, Tahran’da Temmuzda Rusya Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile yaptığı üçlü Astana zirvesinde de Rusya ve İran’dan izin istemişti. İran dini Lideri Hamaney ikili görüşmede salona Türkiye bayrağı almamış ve operasyona karşı çıktıklarını söylemişti.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, 31 Temmuz’da yaptığı açıklamada, Türkiye’nin kendi ulusal güvenliği söz konusu olduğunda kimseden icazet almayacağını kaydetmiş, gerek duyulduğu anda kararın Ankara tarafından verileceğini kaydetmişti.
Kommersant gazetesi yorumladı
Sputnik’in haberine göre Rus Kommersant gazetesi görüşmeyi yorumladı. Rus Kommersant gazetesi Rusya’nın Soçi kentinde gerçekleşecek görüşmeye ilişkin, Putin ve Erdoğan’ın söz konusu görüşmeleri sırasında, son dönemdeki görüşmelerinin aksine, ‘o ya da bu krize acilen çözüm getirmelerinin gerekmeyeceğini’ yazdı.
Haber şöyle devam etti: “Bununla beraber gazetenin haberinde, Suriye ve gerilimin yeniden yükseldiği Karabağ’da yaşanacak gelişmelerin büyük ölçüde Soçi’deki görüşmenin sonuçlarına bağlı olacağı değerlendirmesi yapılıyor.
Nitekim Türkiye’nin Suriye’deki olası yeni operasyonu da görüşme sırasında ele alınacağı düşünülen konulardan biri. Liderlerin ayrıca, Ukrayna’daki tahılın ülkeden çıkarılmasına ilişkin İstanbul’da üstünde anlaşılan formülün pratikte nasıl işlediğinin değerlendirmesini de yapmaları bekleniyor. Soçi’deki görüşme esnasında Ukrayna’yla ilgili gelişmeler de ele alınacak. Bunun yanında Kremlin yetkilileri, Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesi dahil enerji alanındaki stratejik ortak projelerin de görüşmede gündeme geleceğini belirtmişti.”
İSTANBUL/SOÇİ
