KDP’nin Irak Parlamentosu Grup Başkanı Viyan Dexîl’in, PKK’ye karşı Türkiye ile ortak hareket ettikleri açıklamasına tepki gösteren Êzidî kadınlar: ‘Viyan Dexîl’i DAİŞ’in elinden kim kurtardı? Viyan Dexîl’in siyaseti kirli bir siyasettir. Gidip KDP ile çalışacağına gelip Êzidîleri savunan partilerin içinde yer alsın’
Şengal’deki Êzidî kadınlar, Dexîl’in İstanbul’daki konuşmasına tepki göstererek, yapılan konuşmanın Êzidîlerîn soykırımdan geçirilmesinin onayı olduğunu söyledi.
KDP’nin Irak Parlamentosu Milletvekili ve aynı zamanda KDP Irak Parlamentosu Grup Başkanı olan Viyan Dexîl, geçtiğimiz hafta İstanbul’da bir toplantıda yaptığı konuşmada, Türkiye’den PKK’yi bitirmek için daha fazla ortaklık talebinden bulunduklarını söyledi.
Êzidîlere yönelik 2014 Ağustos’da gerçekleşen 73’üncü fermandan önce de milletvekili olan Dexîl, Şengal’de yaşanan Helikopter kazasında HPG’liler tarafından kurtarılarak IŞİD’in eline geçmesi önlenmişti. Viyan Dexîl’in annesi ve kız kardeşleri, akrabaları da IŞİD’den kurtarılmıştı. Tedavi için getirildiği Türkiye’de Dexîl ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ile İstanbul Milletvekili Hüda Kaya’nın aralarında bulunduğu partililer ilgilenmişti.
IŞİD işgalinden kurtaılan Şengal’deki Êzidî kadınlar, Dexîl’in İstanbul’daki konuşmasına tepki gösterdi.
‘Yaptığı konuşmadan utanması lazım’
Êzidî Demokratik Özgür Partisi (PADÊ) yöneticisi Macîde Dexîl, Viyan Dexîl’in konuşmasını kınayarak, PKK şahsından Êzidîlerin bu konuşmayla tehdit edildiğini söyledi: “O Êzidî bir kadın. Onun Êzidîlerin Şengal’de yaşadığı sorunlara ilişkin konuşmasını istiyoruz. Ama yaptığı her açıklamada halkına ihanet ediyor. Şengal’de bir dağın tepesinde içinde bulunduğu helikopter düştü, kim onu kurtarıp tedavi etti? Gidip KDP ile çalışacağına gelip Êzidîleri savunan partilerin içinde yer alsın. Herkesin bize sırtını döndüğü gün PKK bize yardım etti ve bizi kurtardı. Yaptığı konuşmadan utanması lazım.”
‘Verilen bedellere saygısızlık’
Êzidî Kadın Özgürlük Hareketi (TAJÊ) Koordinasyon üyesi Naam Bedel Şengal’de onlarca genç kadının yaşamını yitirdiğini belirterek şöyle konuştu: “Bu gençler Şengal’i DAİŞ’ten kurtardı. Viyan Dexîl’in bu konuşması verilen bedellere saygısızlıktır. Şengal’de şehidi olmayan tek bir köy bile yok. Bu gençler DAİŞ tarafından katledildi. Bu gençler KDP ve Dexîl gibi zihniyetler tarafından katledildi. Êzidîler bu kişileri affetmeyecektir. Viyan Dexîl’in bugün tehdit ettiği kişiler, bizi fermandan kurtarıp Şengal’i özgürleştirdi. Onların sayesinde Şengalliler topraklarına geri döndü. 2014 yılında beri Viyan Dexîl Êzidîlere ve Êzidî kadınlar için hiçbir şey yapmadı. PKK bir parti değil, bir fikirdir. Dexîl, bizim seçilmişimiz veya öncümüz değil. Bizim gözümüzde parlamentoda sadece bir milletvekilidir. Onu desteklemiyoruz ve artık kabul etmiyoruz. Bugün yürüttükleri politika bölgede krizlere neden oluyor. Hala bile Êzidîlerin toplu mezarları açılmış değil. Bu konuşmalarla Türkiye’nin Şengal’e saldırmasına sebep oluyor. Bu Şengal için bir tehdittir. Viyan Dexîl’in siyaseti kirli bir siyasettir. Nasıl olur da Êzidîlerin düşmanıyla ortaklaşır? Birçok kişi kız çocuklarına Viyan ismini verdi. Ama hepsi şimdi onun yüzünden bu ismi verdiği için pişman. Türkiye’ye ortaklaşma talebinde bulunarak Êzidîlere karşı düşmanlığını ilan etti. O artık bizim gözümüzde Erdoğan’ın ortağıdır.”
Viyan Dexil kimdir?
Rojnews’te 5 Temmuz’da yayınlanan “Viyan Dexil: KDP’nin Şengal’e karşı yürüttüğü politikayı uygulayan Êzidi” başlıklı bir haberde Viyan Dexil anlarılırken şunlar kaydedilmişti: “Viyan Dexil kimdir?”
Viyan Dexil Said, 1971 yılında Şengal’in kuzeyindeki Dihola köyünde doğdu. Köyünde Êzidiler dışında Sünni ve Şii Müslüman Araplar da bulunuyor. Viyan’ın babasının adı Dexil Seyid Xidir olup Şêxane ailesindendir.
Viyan Dexil’in ailesi 1970’lerde Şengal’e giderek, oraya yerleşir. Viyan, Şengal’de okur ve ardından eğitimini tamamlamak için Musul’e gider.
1980 yılında Viyan Dexil’in ailesi ile Şengal halkı arasında toplumsal bir sorun çıkması sebebiyle ailesi göç ederek Hewlêr’e yerleşir.
Ailesi Hewlêr’e taşındıktan sonra ekonomik durumları kısa sürede düzelir. Ardından ailesinin KDP ile ilişkileri derinleşir.
Viyan ve ailesinin KDP ile güçlü bir ilişkisi vardır. Ancak asıl soru işareti barındıran konu, KDP’nin elinde Viyan Dexil’in ailesine karşı kullandığı bazı belgelerin bulunmasıdır. Bu durum, ruhani meclis ve Êzidi halkı ile aralarında bir çatışma yaratmıştır. KDP’ye yakın olan Mala Mîr ve Êzidi Ruhani Meclisi, Viyan Dexil ve ailesini hâlâ kabul etmiyor.
Bu sebeple bazı kaynaklar, Viyan Dexil’in ailesinin KDP’den uzaklaşmaları halinde KDP’nin elindeki bazı belgeleri yayınlayacağı korkusu taşıdığını söylüyor.
Viyan Dexil ve ailesi servetlerini büyüttükten sonra Şengal’de arsa ve evler satın aldılar. Ayrıca Şengal’de ‘Siti’ adında bir proje inşa ediyor. Êzidiler adına attıkları bu adımlarla Şengal halkını kendi etki ve güçleri altına almak istiyorlar.
2010 yılında Viyan Dexil, KDP listesinden Irak parlamentosuna seçildi. Ancak Şengal halkı bu kadına hiçbir zaman inanmamıştır ve adını her duyduğunda öfkeye kapılmaktadır.
Viyan Dexil 2014’te Irak Parlamentosu’nda neden ağlayarak DAIŞ’e satıldık dedi?
Kürtler, Viyan Dexil’i Irak Parlamentosu’nda dünya ülkelerinden Êzidileri DAIŞ’in saldırılarından kurtarmalarını istediği bu sözlerle tanıdı. Ancak gerçek şu ki, DAIŞ Şengal’e saldırdığında Viyan Dexil ve ailesinin sahip olduğu tüm yerler ve projeleri DAIŞ tarafından yok edildi.
Şengal halkının kendisi de Viyan Dexil’in Irak parlamentosunda Êzidilerin fermanı sebebiyle değil, mal ve mülklerinin DAIŞ tarafından talan edildiği için ağladığını söylüyor.
DAIŞ’in Şengal’e düzenlediği saldırı sırasında içinde annesi ve bir kız kardeşinin olduğu akrabalarının çoğu, HPG gerillaları tarafından DAIŞ’ten kurtarıldı.
Hatta KDP, Êzidiler üzerindeki fermanın başlangıcından itibaren Viyan Dexil’i kullandı. Onu helikopterle Şengal’e gönderdi. Ancak Viyan Dexil’in içinde bulunduğu helikopter Şengal Dağı’nda düştü. O sırada HPG komutanı Şehit Egid Cıvyan, Şengal halkıyla beraber Viyan Dexil’i helikopter enkazından kurtararak HPG gerillalarıyla beraber güvenli bir bölgeye götürdü. Daha sonra KDP’nin yardımıyla Viyan Dexil tedavi için İstanbul’a gönderildi. İstanbul’da altı gün hastanede tedavi gören Viyan Dexil, dönemin BDP İstanbul yöneticileri Emrullah Bingöl, Ertuğrul Kürkçü ve diğer parti üyeleri tarafından hastanede yalnız bırakılmadı ve tüm masrafları ve ihtiyaçları HDP tarafından karşılandı. Hastaneden taburcu olduktan sonra da tüm ihtiyaçları yine dönemin HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ve HDP Milletvekili Hüda Kaya tarafından karşılandı. Daha sonra uçakla Irak’a gönderildi.”
ŞENGAL
