Geçtiğimiz gün Enerji Bakanı Dönmez elektrik dağıtım şirketlerine övgüler dizip, milyarlarca lira yatırım yaptıklarını söylerken, bu şirketlerin TEDAŞ’a 201,6 milyon lira ödemedikleri açığa çıktı
TBMM KİT Komisyonu’nda, geçen hafta Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) hesaplarıyla ilgili yapılan görüşmelere, özel dağıtım şirketlerinin mülkiyeti TEDAŞ’a ait tesislerden elde ettikleri 201.6 milyon liralık kira ve reklam gelirini aradan yıllar geçmesine karşın 201,6 milyon lirayı ödemedikleri ortaya çıktı. KİT Komisyonu’nda söz alan CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, 2013’ten 2020’ye kadar TEDAŞ’ın toplam zararının 6.3 milyar liraya ulaştığını, TEDAŞ’ın “yolunmuş kaz gibi” soyulduğunu söyledi.
Isparta gerçeği Bakanı çürütüyor
Diğer yandan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez geçtiğimiz gün bir toplantıda konuşurken, ” 2016-2020 yılları arasında yani 3’üncü uygulama döneminde toplam 74,3 milyar TL’lik elektrik dağıtım yatırımı yapıldı. 2021-2025 yıllarını kapsayan dördüncü uygulama dönemi için bu rakamı 124 milyar TL olarak belirlendi. Halihazırda 16 milyar TL’si şebeke, 4 milyar TL’si de diğer yatırımlar olmak üzere toplam 20 milyar TL’lik bir yatırımı hayata geçirildi” derken bu yatırımların sırrına erişilemedi. Isparta’da dağıtım şirketinin TEDAŞ devraldiktan sonra hiçbi yeni yatırım yapmamasından kaynaklı günlerce süren elektrik kesintisi bakanın iddialarını çürütür nitelikte.
Şirketler mutlu
Dağıtım şirketlerinin ödemediği borçla ilgili açıklama yapan TEDAŞ Genel Müdürü Ömer Sami Yapıcı, Mart 2021’den itibaren mahkeme süreçlerini başlattıklarını, davaların devam ettiğini bildirdi. Yapıcı, “Biz bunu sürekli, her ay, periyodik takip ediyoruz. Tümündeki dava süreçleri devam etmekte, dava açılmayan bir şirketimiz yok” dedi. 2022 yılına girdiğimiz ilk günü elektriğe büyük oranda zam yapılırken dağıtım şirketlerinin zam talebi yüzde 50 dolayında olduğu şirketlerce bildiriliyordu. Gelen büyük zammın ardından böylesi bir artışı biz de beklemiyorduk diyen dağıtım şirketleri mutluluktan uçuşa geçmnişti.
Saadet zinciri
EPDK her üç ay da bir, özel dağıtım şirketlerinin fiyatlarını düzenleyen tebliğler yayımlayarak, elektrik fiyatlarının devlet kontrolü altında olduğu algısını oluştururken, EÜAŞ elektrik dağıtım şirketlerine her üç ay da bir fiyatları düşererek sattığı ortaya çıkmıştı. İktidar tarafından sağlanan bu destek dağıtım şirketlerinin halka ulaştırdığı elektriğin fiyatında hiçbir indirime yol açmaması devlet-şirket anlaşmasının bir sonucuydu. Bu uygulama ile dağıtım şirketlerinin özelleştirme sürecinde bankalardan aldıkları borçlarının halkın sırtına yıkılması sağlanıyordu. Halkın sırtına yıkılan yüksek fatura bedelleri dışında enerji şirketlerine yatırım süreçlerinde vergi istisnaları ve benzer destekler kamunun cebinden karşılanırken bu şirketlere destek sınırsız düzeye sürüyor. Bakanın dağıtım şirketlerini öven açıklamaları manidar bir duruma işaret ederken, devlet-şirket elele saadet zinciri yarattıkları görülebiliyor.
Ya DEDAŞ zulmü!
Dağıtım şirketleri arasında özelliikli bir yere sahip olan DEDAŞ şirketi; Urfa, Mardin, Diyarbakır ve Batman’da hem ekonomik hem de politik bir sorun haline gelmiş durumda. İktidarın sınırsız desteğine sahip DEDAŞ’ın, yüksek elektrik bedelleriyle elektriksiz ve susuz bıraktığı Kürt yoksullarını canından bezdirdi. Bölgedeki çiftçiler, devasa barajlardan yeterli su verilmemesi sonucu, suya erişmek için yeraltına sondaj vurdurarak enerji ile elde ettikleri suyu kullanmaya mahkum edildiler.
Bakanın iddiaları anlamsız
Çok büyük masraflara katlanarak enerjiye ve suya erişebilen çiftçiler, hükümetin tarım politikalarına takılarak ürettikleri ürünlerden kâr elde etmek bir yana büyük zararlarla yüzyüze kalıyorlar. Normalin 2-3 katı olan elektrik birim fiyatlarıyla DEDAŞ’ın pusulalara yazdığı (fatura değil) tutarları ödeyemiyor. Bu nedenle de hakları olan tarımsal destekleri daha ellerine geçmeden bankalar üzerinde DEDAŞ’a aktarılıyor. Son yapılan zamların ardından DEDAŞ’ın keyfi fiyatları ve faturaları ile ‘borç pusulalarını’ Kürt yoksullarının ödeme olanağı tamamen ortadan kaldırılırken, Bakan Dönmez’in çok yaıtırım yapılar iddiaları anlamsız.
EKONOMİ SERVİSİ
