Tüm dünyada girdi maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle tarımsal üretimlerde düşüşler yaşanırken, Türkiye’de bu durum can yakıcı seviyede. Çiftçiler artık bahçelerini zarar nedeniyle sökmeye başladı
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), tarımda yüksek girdi maliyetlerinin küresel gıda piyasalarında yaşanan sıkıntıların daha uzun sürmesine neden olabileceğini belirtti. FAO tarafından yayınlanan Gıda Görünümü Raporu’nda, çiftçilerin girdi maliyetlerini gösteren endeksin rekor yüksek seviyeye ulaştığına ve bu artışın geçtiğimiz yıl gıda fiyatlarında yaşanan artışın üzerinde olduğuna dikkat çekildi. FAO’ya göre, girdi maliyetlerini gösteren endeksteki artışın geçtiğimiz yıl gıda fiyatlarında yaşanan artışın üzerinde olması, çiftçilerin reel gelirinin azalması anlamına geliyor. Gübre gibi tarımsal girdi maliyetlerindeki artışın çiftçiler açısından üretimi artırma noktasında caydırıcı olacağına işaret edilen raporda, rekor ithalat faturalarıyla karşı karşıya kalan yoksul ülkelerde gıda güvenliğinin tehdit altında olduğu belirtiliyor.
İthalat faturasında yeni rekor
Yakıt ve gübre gibi tarımsal girdiler için artan fiyatların rolünün ve Ukrayna’daki savaşın küresel emtia piyasaları için yarattığı risklerin ele alındığı raporun iki özel bölümün de, “Artan girdi fiyatları, hava durumuyla ilgili endişeler ve Ukrayna kaynaklı belirsizlikler dikkate alındığında FAO tahminleri, gıda piyasalarında olası bir daralmaya ve gıda ithalat faturalarının yeni bir rekor seviyeye ulaştığına işaret ediyor” ifadesi yer aldı. Rapora göre, küresel gıda ithalat faturası bu yıl yüzde 3’lük artışla 1,8 trilyon dolara yükselerek yeni bir rekora ulaşma yolunda ve söz konusu artışın büyük kısmını yüksek fiyatlar ve nakliye maliyetleri oluşturuyor.
İthalatta finans sorunu
Raporda ithalatçıların artan uluslararası maliyetleri finanse etmekte zorlanacakları uyarısında da bulunuluyor. FAO tarafından yılda 2 kez yayınlanan Gıda Görünümü Raporu’nda tahıllar, yağlı ürünler, şeker, et ve süt ürünleri ve balıklar gibi başlıca gıda maddeleri için piyasa arz ve talep eğilimlerine ilişkin bilgiler de yer alıyor. Bulguların 2022/23 sezonu ve muhtemelen bir sonraki sezon için gıda fiyatlarında görülen artışların önüne geçebilecek bir tedarik ortamına işaret etmediğinin altını çizen FAO, en az gelişmiş ülkelerin toplam ithalat faturalarını aşağı çekmek için hacimleri çok keskin bir şekilde azaltmalarını bekliyor.
Türkiye 10 ülkede toprak kiralayacak
Diğer yandan Türkiye’de ekim sahaları daralıp üretimler düşerken, çiftçiye destekler verilmeyerek 10 ülkede şirketler eliyle tarım üretimi yapmak için arazi kiralamaya çalışan AKP iktidarının amacı şirketlere kazandırmak ve girift ilişkilerle niteliğinin saklanabileceği yeraltı ticaretine yönelmek istediği iddiaları yapılıyor. Türkiye’de açıklanan buğday fiyatı çiftçinin girdilerini bile karşılamazken Tarım Bakanı’nın buğday üretimi yapılamayan Venezuala’da buğday üreteceklerini söylemesi manidar bir duruma işaret ediyor.
Meyve ağaçları kesiliyor
Gıda krizi giderek yükselirken maliyetleri karşılayamayan çiftçiler meyve ağaçlarını kesmeyi sürdürüyor. Daha önce Bursa’da şeftali ağaçları, Malatya’da ise kayısı ağaçları çiftçiler tarafından kesilmişti. Denizli’nin Honaz ilçesinde kiraz üreten çiftçi Mehmet Ali Görel, 250 kiraz ağacını kesmeye başlarken, “4 liraya verdiğimiz kiraz bugün sabah sordum 2 lira. Bize toplama maliyeti 5 lira. Maliyet çok. O yüzden ben kirazı keseceğim. Başka çaresi yok” dedi. “Aynı zamanda Tarım Kredi Kooperatifi’ne borcum var. Bunu ödemek için söz almıştım. Önümüzdeki ay kiraz sezonunda ödeyeyim diye… Fakat ödeyemeyeceğim. Nasıl edeceğiz bilmiyorum? Ben ne yapacağım şimdi?” ifadelerini kullanarak, şu an kirazın bir litre mazot bile yapmadığını belirterek çiftçilerin yaşadıkları durumu ortaya koydu.
EKONOMİ SERVİSİ
