Unite The Union Sendikası’nın Uluslararası Direktörü Simon Dubbins: Etik ve politik otoriteye sahip tek insan Öcalan’dır
Gözde Çağrı Özköse / Ankara-MA
İngiltere’de faaliyet gösteren 16 sendikanın temsilcileri, 18 Mayıs’ta Türkiye’nin İngiltere Büyükelçisi’ne açık bir mektup göndererek, Federe Kürdistan Bölgesi ile Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik saldırıları kınadı. Mektupta, İngiltere’nin Kuzey İrlanda’dan hareketle çatışmaların sadece görüşme masasında çözülebileceğini tecrübe ettiği hatırlatılarak, 2013-2015 yılları arasında Türkiye ile PKK arasındaki sürece dikkati çekildi. İngiltere’de kampanya yürüten Öcalan’a Özgürlük İnisiyatifi gönüllülerinden Unite The Union Sendikası’nın Uluslararası Direktörü Simon Dubbins, konuya ilişkin konuştu.
Mektubu yazmanızdaki amaç neydi, yanıt aldınız mı?
Çok uzun bir süredir Kürtlerle dayanışma eylemleri düzenliyor ve Öcalan’ın özgürlüğü için kampanyalar yürütüyoruz. Şu anda net bir şekilde görülen bir gerçek var, o da durumun gittikçe kızıştığı, daha da kötü hale geldiği. Yalnızca Türkiye’de de değil Türkiye’nin askeri operasyonlarla girdiği Kuzey Irak’ta, yani Bakur’da da durum gittikçe daha kötü bir hale geliyor. Bu gerçekten bizleri dehşete düşürüyor. Bunların yanı sıra Kobanê’ye bombardıman, Maxmur Mülteci Kampı’na saldırı, SİHA’larla gerçekleştirilen infazlar ve etnik temizlik girişimi de herkes tarafından görünür hale geldi. Öte yandan Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna’daki işgal hareketi karşısında arabulucu rolü oynayıp, yarım ağızla Rusya’yı kınarken, Rusya’yla aynı şeyi yapıyor olduğu gerçeğine yönelik de samimi bir öfke mevcut ve biz de bunu gördüğümüzün ve buna son verilmesini istediğimizin kayda geçmesini, tarihe not düşülmesini istedik. Bunun sonucunda 16 büyük sendika bir araya geldik ve Türkiye’nin İngiltere Büyükelçisi’ne bu konudaki düşüncelerimizi belirttiğimiz bir mektup yazdık. Onlarla buluşup görüşlerimizi paylaşmak istediğimizi bildirdik ve randevu istedik. Herhangi bir geri dönüş almadık. Mektubu göndereli birkaç gün oldu, ama sonrasında da bir yanıt almayacağımızdan eminim. Hatta, bakın burada geçen sefer Abdullah Öcalan’a Özgürlük İnisiyatifi olarak gönderdiğimiz mektup var. Büyükelçi mektubu almayı dahi reddederek mektubu gönderici adrese geri yolladı. Bu duruma da benzer bir tepki olmasını bekliyorum ama denemeyi sürdüreceğiz. Bizlerle buluşup konu hakkında tartışmayı kökten reddediyor olmaları dahi bu konu hakkında konuşmaya ne kadar korkuyor olduklarını gösteriyor. Korkuyorlar, çünkü haksızlar.
Mektubunuzda Türkiye’nin bu çatışma durumunu müzakereyle bitirmesi gerektiğini, masaya oturulması gerektiğini vurguladınız. Bu anlamda Kürt halkının muhatap olarak belirlediği, kendi adına müzakere edebileceğini söylediği PKK Lideri Öcalan, 23 yıldır İmralı Adası’nda ağır tecrit altında tutuluyor. Bu müzakerenin gerçekleşebilmesi için hangi koşulların sağlanması gerekiyor?
Bunu çok uzun yıllardır söylüyoruz. Bu sorun ancak müzakereyle çözülür. Bunu Birleşik Krallık’taki kendi deneyimlerimizden biliyoruz. Biliyorsunuz burada da İrlanda meselesi vardı. Bu gibi durumları askeri yöntemlerle bastırmaya çalışabilir devletler, ama bu hareketlerin arkasında kalabalık bir halk kitlesi olduğu sürece ve bu halklar baskılandıklarını ve özgürlüklerinin ihlal edildiğini düşündüğü sürece direnmeye devam edeceklerdir. Hakları için mücadele etmeye devam edeceklerdir. Bu sorun askeri yöntemlerle çözülemez. Yani, kendi deneyimimize de dayanarak ve İrlanda meselesi dışında örneğin Kolombiya meselesi de var, başka yerlerde de oldu bu gibi durumlar, biliyoruz ki sorunun kalıcı bir çözüme kavuşması için tarafların birbirleriyle konuşmaları, müzakere etmeleri gerekiyor. Biliyoruz ki Türkiye’de kısa bir süre de olsa bir barış süreci yaşandı. Ta ki 2015 yılında olaylar tamamen çığırından çıkana kadar. Dolayısıyla evet, bu sorun ancak müzakere ile çözülür diyoruz ve bu soruna ilişkin müzakere edebilecek etik ve politik otoriteye sahip tek insan olarak da Öcalan’a işaret ediyoruz. Öncelikle yapılması gereken Öcalan’a uygulanan insanlık dışı ve yasa dışı bu tecridin kaldırılmasıdır. Kendisine bu şekilde muamele edilmesi tek kelimeyle mide bulandırıcı. Öcalan özgür olmalı ve Öcalan’a bu sorunu barışçıl bir şekilde sonlandırması için alan açılmalı.
Mektubunuzda yine PKK’nin yasaklı listesinden kaldırılması gerektiğini belirttiniz. İngiltere PKK’nin bu listede olmasının en önemli nedenlerinden biri. PKK’nin listeden çıkarılması için ne yapılması gerekiyor?
Mektupta tüm partilerin meclis grubunun PKK’nin listedeki konumunu tekrar gözden geçirilmesi çağrısında bulunmasına dikkat çektik ve Belçika Yüksek Mahkemesi’nin PKK’ye ilişkin verdiği karara atıfta bulunduk. Belçika mahkemesi PKK’nin terör örgütü olmadığı, çatışmalı bir bölgede bir taraf olduğu kararını vermişti biliyorsunuz kısa bir zaman önce. Bunun gözden geçirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Örgütleri terör örgütü olarak yaftalamak her zaman kötü sonuçlar doğurur. Bu aynı zamanda bu örgütlerin yasa dışı ve kötü olduğu anlamına gelir ve bu da devletlere o örgütle ilişkili olduğunu düşündüğü herkese canının istediği gibi davranma alanı açar. Ki bu şu anda Türkiye’de oluyor. Bu nedenle bu konunun gündemde tutulması, uygun bir şekilde ele alınması gerekiyor. Birleşik Krallık hükümetine gelince, bu yeniden incelemeyi gerçekleştirmeleri için baskı kurmamız gerekiyor. Burada sorun şu ki İngiltere hükümeti Türkiye ile çok derin ilişkiler içerisinde. Bu ilişki yalnızca basit ticari anlaşmalardan ibaret değil. Çok ciddi silah satışları ve stratejik ortaklıklar söz konusu. Yani mücadele ettiğimiz konu basit bir konu değil. Baskı kurmalı ve mümkün olan en geniş desteği sunmalıyız. Muhakkak ama muhakkak harekete geçmeliyiz, çünkü bu yapılmadığı takdirde çatışma içindeki taraflara muamele de kontrolden çıkmış oluyor. Bütün bunlar olmazsa bu sorun nasıl çözülebilir ki?
Listenin güncellenmesi durumunda PKK’nin uluslararası ilişkilerinde statüsü ne olur? Bu durum Kürtleri nasıl etkiler?
İki çok önemli nokta var. PKK’nin listede olması sonucunda Türkiye ve Orta Doğu’nun dışındaki ülkelerde yaşayan insanlar da bu liste meselesi yüzünden çok büyük baskıyla karşı karşıya kalıyor. PKK’nin listede yer alması bu insanların haksız bir şekilde devletler tarafından hedef alınmasına yol açıyor. Meramlarını anlatamıyorlar, bunun için bir platform verilmiyor Örneğin Almanya’da Öcalan’ın fotoğrafı bile yasaklanmış vaziyette. Bu şartlar altında kangrenleşmiş bu soruna demokratik bir çözüm bulunması çok zor. Medyada yer verilmiyor, sosyal medyada bu konularda konuşamıyorsunuz, sizi derhal bu platformlarda yasaklıyor, hesabınızı kapatıyor, paylaşımınızı kaldırıyorlar. Yani PKK’nin listeden çıkarılması tüm bu konularda bir rahatlama sağlayacak ve insanlar sorunun kökenine inip sorunu çözebilecek bilgiye sahip olabilecek. İnsanlar meselelerinin ne olduğunu, neye içerlediklerini, neden acı çektiklerini, ne istediklerini anlatma fırsatı bulacak. Bunu yaparken cezalandırılmaktan korkmayacaklar. Bunun dışında batılı sivil toplum örgütleri bu konuyu ele almaktan kaçınmayacaklar. Şu anda pek çok sivil toplum örgütü bu konuya yaklaşmaktan korkuyor ve kaçınıyor. Kürt sorununa dokunan yanıyor. Bütün bunlar olduğu zaman ancak Kürt sorununa demokratik bir çözüm bulunabilir. Bu sorunun ele alınması ve çözülmesi son derece kritik ve acil.
Listedeki değişiklik Türkiye-Avrupa ilişkilerini ne şekilde etkiler?
Erdoğan’ın son yıllardaki davranışlarını, partisinin ve içinde bulunduğu koalisyonun milliyetçi ve dinci yapısını düşündüğümüz zaman, anlık tepkisinin hiç de hoş olmayacağını söylemek mümkün. Şu anda bile İsveç ve Finlandiya ile ilgili ithamlarını görüyorsunuz. İsveç’e terör yuvası ithamında bulunmak, söz konusu ülkenin dünya barışı konusundaki tarihi girişimlerini göz önünde bulundurduğunuzda ancak rezalet diye adlandırılabilir. Ama bekleyeceğimiz de böyle bir tepki olacaktır. Fakat bunun yanında bazı gerçeklikler de var. Eğer Avrupa ülkeleri ve ABD bir şeylerin değişmesi gerektiği yönünde baskı yapar ve müzakere olması gerektiğini söylerse, yapılacak ilk iş yalnızca PKK değil, Türkiye’deki pek çok örgütün terör örgütü olarak nitelendirilmesinin sona erdirilmesidir. O zaman Türkiye nerede durduğu konusuna yoğunlaşarak kafa yormak zorunda kalacaktır. Uzun vadede stratejik çıkarlarını düşünecektir. İnsan umuyor ki yaptıklarının yalnızca sorunları köpürtmeye yaradığını, daha derinleştirdiğini görebilmeyi başarıp ahlaki bir sonuca varsınlar, ama bu konuda çok iyimser değilim.
İngiltere bu açıkça insan hakları ihlali olan tecrit durumu için ne düşünüyor? Mandela Kuralları neden uygulanmıyor. Başka bir değişle, sık sık insan haklarına ne kadar önem verdiğinin altını çizen Avrupalı devletler neden Mandela Kuralları’nın uygulanması için inisiyatif almıyor ya da baskı kurmuyor?
Bence bu çok iyi bir soru ve inan cevabını biz de çok merak ediyoruz. Burada kesinlikle bir çifte standart durumu mevcut. Görüyoruz ki Rusya, son derece de haklı nedenlerle, yaptıkları nedeniyle dünyanın her yerinde kınama görüyor. Elbette görmeli. Öte yandan Türkiye söz konusu olunca, kalkışmış olduğu etnik temizlik, başka bir ülkenin topraklarının tamamını ya da bir kısmını işgal etme hali ve bunun gibi suçlar görmezden geliniyor. Bunun arkasındaki sebep daha önce de altını çizdiğimiz gibi tamamen stratejik çıkarlar ve iş ilişkileri. İnsanın asıl sinirini bozan İşkenceyi Önleme Komitesi’nin (CPT) ve Avrupa İnsan Hakları Kurumlarının defalarca bu tecrit haline işaret etmiş ve kınamış olmasına rağmen kimsenin bu konuda gerçek bir adım atmayışı. Çünkü politik anlamda çok karışık bir konu. Dürüst olmak gerekirse, hükümetlerde yer alan pek çok kişi de bu insanlık dışı uygulamayı umursamıyor. Bu nedenle de örgütlenmeli, meramımızı herkese anlatmalı ve baskı kurarak bu konuyla ilgilenmelerini sağlamak zorundayız.
Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğinde görüldüğü gibi Türkiye’nin çıkarları olduğunda herkes konuşuyor ancak demokrasi, insan hakları ve Kürtler söz konusu olduğunda “batı demokrasisi” geri adım atıyor. Batının bir dikta rejimine kendi çıkarları için göz yumması ne kadar ahlaki?
Bence kesinlikle ve kesinlikle ahlaki değil elbette. Bu bir çifte standart uygulamasıdır ve her anlamda ikiyüzlülük ve tutarsızlıktır. Yalnızca Kürtler konusunda da değil. İsrail ve Filistin konusunda da bu böyle. 50 yıldır süren bir işgal durumu görmezden geliniyor. Etnik temizlik görmezden geliniyor. Ama Kürtler açısından baktığımız zaman, örneğin ben Kürdistan’ın hemen her tarafına gittim ve Türkiye’nin Kürtlere karşı saldırganlığının ve tahammülsüzlüğünün sonuçlarını yerinde gördüm, görmezden gelinemeyecek bir gerçek var ortada. Êfrin’i ve 2019’daki Türkiye’nin işgal hareketini düşündüğümüz zaman görüyoruz ki Erdoğan girdiği yerle sınırlı kalmayacak. Buralarda etnik temizlik yapıyor ve buralarda yaşayan insanları yerinden ediyor. Ama daha önce de belirttiğimiz gibi, iş ilişkileri, stratejik çıkarlar ve jeopolitik nedenlerle insanlar bunu görmezden gelmeyi tercih ediyor ve bununla ilgili bir şeyler yapılması gerekiyor. Biz de bunu deniyoruz.
İngiltere’de siyasi partilerin Türkiye’nin sınır dışı operasyonlarıyla ilgili bir girişimi var mı? İngiltere parlamentosunda bu sorunları gündeme geliyor mu?
Son birkaç yıldır geniş katılımlı konferanslar düzenliyor ve Sayın Öcalan’ın durumu ve koşulları hakkında tartışmalar yürütüyoruz. Toplantılarımızın içeriği bununla sınırlı da değil. Kürt hareketini, kadın hareketini de tartışıyor ve inceliyoruz. Kürt siyasi hareketi ve bizim sendika hareketimiz aslında çok ciddi benzerlikler taşıyor ve demokrasi, barış, kadın hakları, kapsayıcılık gibi pek çok aynı değeri paylaşıyor. İnsanların neler olduğunu anlaması için yan toplantılar gerçekleştiriyor, meramımızı anlatmaya çalışıyoruz. İşçi partisinin yönetici kadrosu açısından baktığımız zaman, bu kişilerin bu sorunlara çok yoğunlaştığını söylemek mümkün değil ama yine parti dahilinde alt kadrolarda bu konuya ciddi yoğunlaşması olan pek çok parlamento üyesi var. Geçtiğimiz aylarda çok önemli bir rapor yayınladılar. Bu raporda HDP’ye uygulanan baskılar, kadın cinayetleri, insan hakları ihlalleri gibi pek çok başlık ele alındı. Kürt sorunu anlamında kişiler her geçen gün biraz daha bilgileniyor ve çeperimiz genişliyor. Parti olarak parlamentoda PKK’nin terör listesindeki durumunun tekrar incelenmesine ilişkin önerge verdik. İlerleme kaydettiğimizi söyleyebilirim. Yapmamız gereken sendikal etkimizi parti çapında genişletmek ve partiyi daha iyi bir şekilde devreye sokmak için uluslararası politikayı zorlamak.
