Birinci Dünya Savaşı sonrası Karadeniz’de Ermenileri, Pontus Rumlarını ve Koçgiri’de Kürtler ve Alevileri katleden, köy baskınlarında rol verilen, mağarada toplu kıyım yapan Topal Osman’ın fotoğraflarının yer aldığı otobüs Diyarbakır’da gezdirildi
Diyarbakır sokaklarında Topal Osman’ın fotoğraflarının yer aldığı otobüsün gezdirilmesi Meclis gündemine taşındı.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Dersim Dağ, 22 Mayıs 2022’de Diyarbakır ve Giresun Valiliği’nin düzenlediği ortak etkinlikte kullanılan ve Diyarbakır sokaklarında gezdirilen otobüste Topal Osman’ın silahlı fotoğrafının yer almasını Meclis gündemine taşıdı.
Dersim Dağ, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi. Önergenin gerekçesinde şunlar kaydedildi: “1900’lerin ortalarına kadar Türkiye’nin birçok bölgesi, özellikle Karadeniz ağırlıklı olarak Ortodoks Rumlarından, Ortodoks ve Katolik Ermenilerden oluşurken, Osmanlı’nın son zamanları ile birlikte bu nüfus bir kırıma uğratıldı. Cumhuriyet ile birlikte bu kırım daha da yoğunlaştırıldı ve bu halklar tamamen imha politikalarına maruz kaldı. Müesses nizam ise her daim Karadeniz’i bu özellikleriyle her türlü propaganda ile yaşatmaya çalışmaktadır. Bu nizam Rumları ve Ermenileri, Topal Osman gibi cezaevinden devşirdikleri suçlulardan oluşturulan kişiler aracılığıyla yok etti.”
Diyarbakır Vali Yardımcısı Murat Öztürk’ün önerisiyle Giresun Valiliği işbirliğiyle düzenlenen “Off-Road Festival”inde, Topal Osman’ın fotoğrafının bulunduğu otobüs Diyarbakır’ın Lice ilçesinde gezdirildiği kaydedilen önergede, “ Giresun Valiliği tarafından katılımcıları taşımak için kente gönderilen araca, Topal Osman’ın silahlı fotoğrafı giydirilerek üzerinde de ‘Size Giresun yeter’ yazısıyla tur atıldı” ifadelerine yer verildi.
Dağ, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti:
“* Diyarbakır ve Giresun Valiliğinin düzenlemiş olduğu etkinlikte kullanılan otobüs ve otobüsün üzerinde Topal Osman’ın fotoğrafının yer alması Bakanlığınızın bilgisi dahilinde midir?
* Olaya ilişkin soruşturma açılacak mıdır? Topal Osman’ın mülki idarenin başı olan Valilikçe propaganda haline getirilmesi suç değil midir?
* Topal Osman’a ait görsellerin kullanılması ile verilmek istenen mesaj nedir?”
Topal Osman: Soyguncu, katil
1883’de Giresun’da doğan Topal Osman 2 Nisan 1923’te Mustafa Kemal yönetimince Ankara’da öldürülmüştü.
Topal Osman Teşkilat-ı Mahsusa’ya bağlı olarak Artvin yöresindeki Ermeni tehcirinde rol aldı. Topal Osman İstanbul Divan-ı Harbi tarafından Ermeni katliamlarına katılmaktan aranırken Kuva-i Milliye yönetimiyle görüşmeler yapıp yanlarına geçti. Bu şekilde kollanan Topal Osman, 1. Dünya Savaşı sonrası Karadeniz’de Ermenilerin, Pontus Rumlarının köylerini basıp katliamlar yaptı. 8 Temmuz 1919’da Osman Ağa hakkındaki tutuklama kararı Padişah Vahdettin tarafından kaldırıldı. Ankara yönetimince Rumlara karşı kullanılmasına karar verilir. Topal Osman Rumlar için “Siz hiç merak etmeyin Paşam. Bu Pontus Rumlarına öyle bir tütsü vereceğim ki, hepsi mağaralarda eşek arısı gibi boğulacak” diyecekti.
Topal Osman 1921’de Koçgiri’de Kürt ve Alevi katliamlarında rol aldı. Topal Osman ve çetesi, köyleri basıp katliam yapıyor, arazileri, hayvanları gasp edip satıyordu.
900 kişiyi bir mağaraya koyup…
Falih Rıfkı, Topal Osman basılan Rum evlerini basmak, mezarını kendine kazdırıp diri diri adam gömmek, vapur kazanlarında kömür yerine canlı adam yakmak gibi zulüm ve işkenceleri ile bölgeyi Rumlardan tamamen temizlediğini kaydeder. Resmi bir rapora göre Topal Osman, Samsun hattında 900 kişiyi bir mağaraya koyup öldürmüştür.
Topal Osman, Mustafa Kemal Paşa’nın daveti üzerine 12 Kasım 1920’de çetesinden bir grupla birlikte Ankara’ya geldi. Önce Çankaya’yı ve Millet Meclisi’ni korumakla görevlendirildi, emrine muhafız birliği verildi. Meclise silahla girebiliyor, oturumları dinleyebiliyordu. Giresun’dan getirdiği çetesini muhafız birliğine (Giresun Gönüllü Maiyet Müfrezesi) doldurarak sayıyı 250’ye kadar çıkardı. 27 Mart 1923’te bir skandal daha yaşandı. Milletvekili Ali Şükrü Bey kayboldu. Milletvekili Ali Şükrü Bey’in öldürüldüğü, 1 Nisan’da Çankaya sırtlarında Mühye Köyü civarına atıldığı ortaya çıktı. Topal Osman, Ali Şükrü Bey’in öldürülmesinden sorumlu tutuldu. Topal Osman’ın adamlarından Mustafa Kaptan, Ali Şükrü Bey’in yemek bahanesiyle Topal Osman’ın Samanpazarı’ndaki evine götürüldüğünü; burada Topal Osman ve sekiz çeteci tarafından kementle boğulduğunu söylediler. Hükümet için tehdit haline geldiği kanaatine de varıldığından Topal Osman ve adamları yakalama emri çıkarıldı. Topal Osman da Mustafa Kemal’e karşı harekete geçti, “Çankaya Köşkü’nü bastı. İçeride Mustafa Kemal ve yakın kurmaylarını bulamadı. Artık tamamen gözden çıkarılmış olan Topal Osman 1 Nisan 1923 gecesi Papazın Bağı’ndaki evine baskında çatışma sonucu yakalandı. Muhafız Taburu Komutanı Yüzbaşı İsmail Hakkı Tekçe tarafından öldürüldü Başı kesildi ve Çankaya yakınlarına gömüldü.
Meclis’te Ali Şükrü Bey’in öldürülmesi olayı dolayısıyla Ulus Meydanı’nda idam edilmesine karar verildi. Başından asılması mümkün olamayınca götürülüp Meclis’in kapısında ayağından asıldı. Ailenin ısrarıyla cenazenin Giresun’a götürülmesine izin verildi, Giresun Kalesi’nde gömüldü.
JİTEM yöneticilerinden olan birçok kaybetme olayından ve kıyımda adı geçen Tuğgeneral Veli Küçük, 1996-1998 arasında 2 yıl da Giresun’da görev yapmıştı. Veli Küçük, Topal Osman’ın heykelini yaptırıp Giresun Belediyesi’ne verdi. Heykel 2008’de Güresun’da dikildi.
ANKARA
