Gazeteci Zack Koppling, Barzani ailesine ait gizli serveti ifşa eden haberinin detaylarını gazetemize anlattı: Barzanilerin malvarlığı milyarlarca dolar
Hüseyin Kalkan
Geçtiğimiz günlerde Barzani ailesinin devasa malvarlığına dair detaylı bir haber yapan Amerikalı gazeteci Zack Kopplin haberine dair detayları gazetemize anlattı. Yazdığı verileri değişik kaynaklardan teyit ettiğini söyleyen Kopplin, haber yayınlandıktan sonra birçok yankı yapmasına rağmen Barzaniler veya avukatlarından herhangi yalanlama girişimi olmadığını belirtiyor. Barzani aile üyelerinin yalnızca kamuya açık kaynaklardan ulaşılan serveti milyarlarca dolar. Türkiye, Avrupa, Arap ülkeleri ve ABD’de bulunan şirketleri, banka hesapları, petrol paralarının nasıl aile servetine döndüğüne dair veriler ise bir sır gibi korunuyor. Kamuoyuna yansıyan Barzanilere ait servet, buzdağının sadece görüne kısmına işaret ediyor. PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın Katar ve Kuveyt gibi emirliklere benzettiği Barzani yönetimi Kürt kaynaklarını aile yönetimine aktarıyor. Amerikalı gazeteci Zack Kopplin, ulaştığı verilerin gerçek servetin çok az kısmı olduğuna dikkat çekiyor.
- Barzani ailesinin malvarlığı tam olarak ne kadar paraya denk geliyor? Araştırmalarınıza dayanarak bir döküm yapabilir misiniz?
Spesifik bir rakam yok ama elimizde bulunan bazı donelerden yola çıkarak bazı çıkarımlarda bulunabilirim:
– Yüzlerce milyon dolar değerinde Dubai’da gayrimenkuller.
– 1,27 milyar dolar Zaitoon City projesi (KRG yatırım fonunun yaptığı bir değerlendirme)
– 300 milyon dolar Lanaz rafinerisi (KRG yatırım fonunun yaptığı bir değerlendirme)
– 100 milyon dolara yakın ABD’deki gayrimenkuller
– Ster ve Kar gibi şirketlerin değerleri
Ailenin ne kadar bir parayı yönettiğini tam olarak bilmek zor ama kamuya açık kaynaklardan edinilen bilgiler baz alındığında milyarlarca dolar olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
- Sözünü ettiğiniz avukatın şirketi başka hangi diktatörlere aracılık etti?
Bahsi geçen avukatın başka hangi diktatör ve oligarklara hizmet verdiğini bilemiyorum ama diğer ülkelerden başka isimlerin ortaya çıkması beni şaşırtmaz.
- Gizlilikle ilgili hangi ABD yasalarını ihlal ettiler?
Herhangi bir yasayı ihlal ettiklerini spesifik olarak söyleyemem. Amerikan yasaları gayrimenkullerin ve şirketlerin sahiplerinin anonim (gizli) kalmasına izin veriyor. Bundan dolayı kara para saklamak ABD’de aslında kolaydır.
- Emlak satın almakta kullanılan paranın nereden ve hangi kanaldan geldiğine dair bir bilgiye ulaştınız mı?
Parayı ABD’ye tam olarak nasıl getirdikleri konusunda bir bilgim yok. Ama bariz olan paranın bir şekilde ABD’ye geldiğidir.
- Para aklama metodunu anlatır mısınız? Nasıl bir yok izleniyor?
Amerika Birleşik Devletleri anonim gayrimenkul ve şirket sahipliğine izin vermekte. Avukatları ve hukuki danışmanları bariz bir hata yapmadıkça isimlerinin yatırımlarıyla birlikte anılmamasını sağlayabilirler. Bu çok yüksek meblağları getirebilecekleri ve mülkiyet durumunu gizli tutabilecekleri anlamına gelir. Ayrıca çalışanları, akrabaları ve vekâlet verdikleri avukatlar aracılığıyla da parayı saklayabilirler.
- Haberinizle ilgili Barzani ailesinde veya avukatlarından haberini yalanlayan bir bildirim aldınız mı?
Hayır
- Gelecekte böyle bir soruşturma açılmasını bekliyor musunuz?
Bu beni şaşırtır. Yazdığım her şey teyitli veri ve dokümanlara dayanıyor.
- Yatırımları sadece emlak mı, diğer alanlara dair bir ipucu var mı?
Açık kaynaklarda bulunan bilgiler Kürdistan’daki gayrimenkul ve şirketlerle alakalı.
- ABD dışında mesela Avrupa’daki yatırımlara dair bir bilgi ulaştınız mı? Orda durum ne?
Şu ana kadar saydıklarım yatırımlar dışında spesifik bir bilgim yok.
Barzaniler Oligarkların yöntemini kullanıyorlar
The American Prospect’e yazan Zack Kopplin ve Basma Humadi, Barzanilerin yatırımlar gizlemek için Dan Withers adlı bir avukatla çalıştıklarının ortaya çıkardı. Geçtiğimiz günlerde yayınlanan haberle ilgili, haberi yapan gazetecilerden Zack Koppling ile bir söyleşi gerçekleştirdik. Amerikalı gazeteciler, Dan Withers isimli avukatın başlıca müşterilerinden birinin de Irak Federe Kürdistanı Başkanı Neçirvan Barzani’nin ailesi olduğunu belirlediler. The American Prospect, şu bilgilere yer verdi: “Aile, Irak Federe Kürdistan’da bu yarı bağımsız bölgeyi nesiller boyunca yarı monarşi olarak yönetti ve sahte olduğu iddia edilen petrol, telekom ve emlak anlaşmalarından büyük servet biriktirdi. Aralık ayında The American Prospect, Kürt cumhurbaşkanının bölge başbakanı olarak görev yapan kuzeni Mesrur Barzani’nin Miami’deki sekiz haneli bir emlak yatırımını gizlemek için Amerikan kurumsal gizlilik yasalarını nasıl istismar ettiğini ortaya çıkardı. Barzani iddiaları yalanladı. Barzaniler komşu bir ülkeyi işgal etmemiş olabilir, ancak WikiLeaks tarafından sızdırılan Dışişleri Bakanlığı notları, Kürt devletinin sistematik yolsuzlukla nasıl çalıştığını belgeledi.”
Portakalı kirletmek
The American Prospect’e göre Barzanilerin kullandıkları gizlilik yöntemleri şöyle: “Kürt cumhurbaşkanı da kuzeni gibi denizaşırı gizli mülklerle bağlantılı. Ancak, adı doğrudan sahiplik belgelerinin hiçbirinde görünmüyor. Bunun yerine, bu varlıklar, çalışanlar, arkadaşlar ve aile dahil olmak üzere karmaşık vakıf fonları ve aracı sistemlerin arkasına gizlenmiş durumda. Aile bu nedenle avukat Withers ile çalışmak zorundaydı. Finansal gizliliği kolaylaştıran veya bir mülkün gerçek sahibini gizlemek için bir şirket veya mülkün üzerine isimlerini koyan kişileri tanımlamak için Portekizce’de ‘portakallar’ anlamına gelen laranjas sözcüğü kullanılıyor. Brezilya veya Amerika Birleşik Devletleri’nden Rusya ve Irak Kürdistanı’na kadar birçok yolsuzluk planının ortak noktası, bunların laranja endüstrisi tarafından gizlenmiş olmalarıdır.”
Barzaniler ve avukatı, Zack Kopplin ve Basma Humadi’nin görüşme taleplerine yanıt vermedi ve bu konu ile ilgili soruları yanıtlamadılar. Bu gazeteciler Barzanilerin, herhangi bir yasayı çiğnediği de açık bir şekilde ortaya çıkmadığını ancak Kürt cumhurbaşkanının çok sayıda laranjası var gibi göründüğünü belirtiyorlar. The American Prospect: McLean, Virginia ve Dubai arasında, akrabaları ve ortaklarıyla bağlantılı milyar dolar değerinde yaklaşık 300 mülk tespit etmiş.
Kara para nasıl aklanır
Haber göre “Gelişmiş Savunma Araştırmaları Merkezi’ tarafından elde edilen Dubai mülk verilerinin sızdırıldığı bir hesap defterine göre, Kürt cumhurbaşkanının merhum teyzesinin kocası Salar Hakim, şehirdeki en büyük Iraklı mülk sahibi. The Grand’daki birimlerin yaklaşık altıda biri de dahil olmak üzere, şehir genelinde en az 288 farklı gökdelen dairesiyle sahip. Salar Hakim bu haberi yapan gazetecilerin sorusu üzerine bu mülklere sahip olduğunu kabul ediyor, ancak başka bir yorum yapmayı kabul etmiyor.”
The American Prospect’un haberi şu belirlemelerle son eriyor: “Bu varlıklara kesin değerini belirlemek zor, ancak Hakim’e ait olanlarla mülklerin en ucuzu yüz binlerce dolar değerinde. Diğerleri için çok daha uçuk miktarlar söz konusu. Kürt cumhurbaşkanının amcasının tüm hisseleri kesinlikle en az 100 milyon doların üzerinde ve her ay milyonlarca kira getirebilir.
Hakim’in böyle bir servete sahip olabilmesi için nasıl bir meşru sebep olabilir hayal etmesi bile güç. Kendisi başarılı bir bankacı ve Kürdistan Uluslararası İslam Bankası’nın başkanı, ancak bankanın kamu mali belgeleri, kâr elde ettiğini veya liderliğine bu alımları yapabilecek türden bir maaş ödediğini göstermiyor. Mülklerin meşru bir banka yatırımı olması da makul görünmüyor. Bankanın en son mevcut yıllık raporu, sahip olduğu tek mülkün Irak Kürdistanı içinde olduğunu ve yaklaşık 16 milyon dolar değerinde olduğunu gösteriyor. Ancak, hileli sigorta piyasalarından, petrol kaçakçılığından veya sahte sözleşmelerden para saklamaya yönelik bir laranja planı tam olarak böyle görünebilir. Hakim’in mali durumu, akrabalarınınkiyle iç içedir. Kürt cumhurbaşkanının kardeşlerinden bir diğeri, Hakim’in bankasının bir kısmına sahip ve cumhurbaşkanının oğlu, bankanın 30 milyon doların üzerinde hissesini sattı.”
Kara paraya karşı
The American Prospect’ın haberine göre Amerika Birleşik Devletleri, artık ‘kleptokratların, narko kaçakçılarının ve silah tacirlerinin isimsiz parasıyla ağzına kadar doldurulmuş bir sonraki Birleşik Arap Emirlikleri olmak istemiyor.’ Bu durum Barzanilerin durumunu da zor sokuyor. Haber şöyle bittiyor: “Ancak Kürt cumhurbaşkanının ailesinin gizli Amerikan mülklerini stoklamak için kullandığı stratejiler, Amerikalılar ve Ruslar da dahil olmak üzere diğer oligarkların burada kendi servetlerini gizlemek için kullandıkları araçlarla aynı. Suç ve yolsuzluk için başka bir büyük uluslararası cennet olma yolundayız. Buna karşın kongre çevrelerinde ve kamuoyunda ABD’de kara parayı aklamayı zorlaştıracak yasaların yürürlüğe girmesi yolunda baskı artıyor.”
50 milyar dolar
Araştırmacı gazeteci Zack Kopplin, Mesrur Barzani’nin Miami’de 18.3 milyon değerinde 12 bin metrekarelik mülk satın aldığını ve kardeşi Muksi Barzani’nin de adına kayıtlı birçok mülkü olduğunu yazmıştı. Kopplin, “Cowboy Drugstore” (Kovboy Eczanesi) adlı makalesinde, Kaliforniya ve Virginia’daki malikaneler de dahil olmak üzere toplam değeri 75 milyon doları bulan dört gizli mülkü deşifre ederek, Barzani ailesinin gizli servetini deşifre etmişti. Kopplin, Barzani ailesinin 50 milyar dolara kadar parayı kontrol ettiğini belirtiyor.
Şirvan Barzani bol paralı ‘asker’
KDP Başkanı Mesud Barzani’nin yeğeni ve üst düzey KDP’li Peşmerge komutanlarından biri olan Şirvan Barzani’nin de serveti milyarlarca dolar. Korek Telekom ve ZagrosJet de dahil olmak üzere milyarlarca dolarlık şirketlerinin olduğu belirtiliyor.
Milyarder yeğenler
Şirwan Barzani’nin kızı ve Mesud Barzani’nin yeğeni 23 yaşındaki Lina S. Barzani’nin ABD’de “26 farklı şirket,14 Otel, 6 fabrika, 286 kafe, 540 daire, 48 restoran, 8 farklı merkez,1 hastane,1 banka, 2 turizm projesi olmak üzere onlarca taşınmaz mülk ve menkulü” olduğu iddia edilmişti.
Petrolden zengin
Barzani ailesi, en büyük geliri petrol satışından elde ediyor. Barzani ailesine ait Kar Group adlı şirketi, petrol ticaretinin merkezinde. Barzani ailesinin en yakın isimlerinden “Şeyh Baz” diye bilinen “Baz Rauf Kerim Berzenci”, Kar şirketinin CEO’su. Kar şirketinin ne kadarlık bir petrol ticareti yaptığı tam bilinmememkte.
Zebari’nin yolsuzluğu
KDP yöneticisi Hoşyar Zebari’nin serveti de tam bilinmiyor. Mesut Barzani’nin dayısı olan Zebari, yolsuzluk nedeniyle Irak Maliye Bakanlığı’ndan düşürülmüş, KDP’nin Irak cumhurbaşkanlığı adaylığı da yolsuzluk nedeniyle Irak Yüksek Mahkemesi tarafından veto edilmişti.
