Ermenistan’da Dağlık Karabağ konusunda Azerbaycan’a taviz verilmesini ihanet olarak niteleyen göstericiler 17 Nisan’dan beri sokakta. Protestoları büyüdü, muhalefet partileri grev çağrısı yaptı
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan üzerinde Azerbaycan ile öngörülen barış anlaşması nedeniyle baskı arttı. 1 Mayıs’ta başkent Erivan’da (Yerevan) muhalefetin örgütlediği kitle gösterilerinde 125 kişinin gözaltına alındığı basına yansıdı.
Düzenlenen gösterilerde muhalefet partileri Paşinyan’ı Dağlık Karabağ (Artsakh Cumhuriyeti) konusunda Azerbaycan’a taviz vermemesi konusunda uyardı. Paşinyan’ı Dağlık Karabağ’ın tamamını Azerbaycan’a vermeyi planlamakla suçlayan Meclis Başkan Yardımcısı ve muhalefet lideri İşhan Sagatelyan, “Karabağ’ı Azerbaycan’ın içinde gösterecek hiçbir siyasi statüyü kabul etmeyeceklerini” söyledi.
Muhalefetten “sivil itaatsizlik” çağrısı
Protesto gösterilerinin “yakın gelecekte” hükümetin devrilmesine öncülük edeceğini savunan Sagatelyan, “Paşinyan halkın güvenine ihanet etti ve artık gitmek zorunda” diye konuştu. Sagatelyan göstericilere hitaben yaptığı konuşmada Pazartesi gününden itibaren başlamak üzere “geniş kapsamlı sivil itaatsizlik eylemleri” çağrısında bulundu ve “Herkese grev çağrısı yapıyorum. Üniversite öğrencilerini okula gitmemeye çağırıyorum. Erivan merkezinde tüm trafik duracak” diye konuştu.
17 Nisan’dan beri eylem oluyor
Paşinyan’ın Nisan 2022’de parlamentoda yaptığı konuşmada Azerbaycan ile barış anlaşması imzalanmasını savunması, istifa taleplerinin daha yüksek sesle dile getirilmesine neden olmuştu. Paşinyan konuşmasında, “uluslararası toplumun Ermenistan’a Karabağ konusundaki taleplerini azaltması çağrısı yaptığını” söylemişti. Başkent Erivan, 17 Nisan’dan bu yana hemen her gün muhalefetin düzenlediği protesto gösterilerine sahne oluyor.
Ne olmuştu?
Azerbaycan’ın Mart ayı ortasında masaya koyduğu barış anlaşmasına çerçeve oluşturacak önerilerde iki ülkenin karşılıklı olarak birbirinin toprak bütünlüğüne saygı duyması da yer alıyordu. Bu öneri, Dağlık Karabağ’ın (Artsakh Cumhuriyeti) Azerbaycan toprağı olarak tanınması anlamına geliyor. Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan’ın bu önerilerle ilgili değerlendirmesinde “Dağlık Karabağ Erivan için bir toprak meselesi değildir, bölgedeki Ermeni nüfusun hakları meselesidir” demesi de Ermenistan’da yoğun tepkilere yol açmıştı.
Nisan ayında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Paşinyan Brüksel’de AB arabuluculuğunda bir araya gelmiş ve iki lider dışişleri bakanlarına “barış görüşmeleri için hazırlık çalışmalarını başlatma” talimatı vermişti.
Uluslararası hukuka göre Azerbaycan toprağı olarak kabul edilen Dağlık Karabağ, 1990’ların başında Ermenilerin kontrolüne geçmişti. Azerbaycan 2020 yılında patlak veren altı haftalık savaşta Türkiye desteğini almıştı. TSK ve Ortadoğu’dan taşınan SMO destekli, SİHA destekli operasyonlar sırasında Ermenistan çok sayıda kentten çekilmişti.
ERİVAN