Genel Kurul’dan geçen Seçim Kanunu’na ile AKP ve MHP’nin hukuku yerle bir ettiğini ifade eden HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, kanunda en vahim olanın ise il ve ilçe seçim kurullarına dönük düzenleme olduğunu söyledi
AKP ve MHP tarafından hazırlanan Seçim Kanunu Teklifi bütün tartışmalara rağmen Genel Kurul’dan geçti. Kanuna göre seçim barajı yüzde 7 olacak. 15 maddelik yasa değişikliği ile siyasi partilerin seçime girebilmeleri için Meclis’te grup kurma şartının kaldırılması öngörülüyor.
Özal da yapmıştı
HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş AKP ve MHP tarafından Genel Kurul’dan geçen Seçim Kanunu’na ilişkin değerlendirmelerde bulundu. AKP ve MHP’nin kendileri dışında kimsenin yararına olmayan, “gizli kapılar arkasında” bir kanun hazırladıklarını söyleyen Beştaş, “İktidar ‘Biz Meclis’teki çoğunluğu nasıl alırız, halkın oyları üzerinde nasıl oyunlar kurgulayabiliriz’ gibi garip ama bir o kadar çıplak bir kanun teklifi hazırlamışlar. İktidarlarını kaybetmişler, bütün anketler, sahadaki gözlemler AKP ve MHP’nin oylarının azaldığı, halkın ilgisinin düştüğü ve artık iktidar olamayacakları durumu olduğundan dolayı ‘Seçim Kanunu ile oynayalım, değiştirelim, bu yolla iktidar olalım’ meselesi. Siyaset alanına dair çok yabancı bir düşünce değil. Daha önce de birçok iktidar bunu yapmaya çalıştı, seçim kanunlarıyla oynamaya çalıştı. Bunlardan bir tanesi Turgut Özal’dı. Fakat kaybolmaktan kurtulamadı. Ellerindeki devlet olanaklarıyla, çoğunlukçu, baskıcı bir anlayışla bunu değiştirelim anlayışı ile hareket ediyorlar” dedi.
‘Küçük ortağa’ hediye
Seçim barajının yüzde 7’ye indirilmesini “iktidarın bir pozitif propagandaya ihtiyaç duyduğu ve MHP’nin barajı aşamayacağı kesin olduğu için küçük ortağına böyle bir hediye verdiği” şeklinde değerlendiren Beştaş, bunun AKP-MHP arasında bir pazarlığa işaret ettiğini belirtti. Beştaş, “Asla kafalarında şöyle bir düşünce yok: ‘Yüzde 10 barajı çok yüksek düşürelim’. Diğer maddelerde daha az partinin seçime girebilmesi için küçük olan partilerin Meclis’te olmaması için o kadar çok engelleme, düzenleme yapmışlar. Barajı yüzde 7’ye indirerek aralarında bir paralellik yok, tam tersine bir durum yok. Bize göre baraj bile olmamalı, yüzde 10 barajının 83’ten bu yana Kürtlerin Meclis’e sokmamak için olduğunu herkes biliyor. Yüzde 7 barajını demokratik bir adım olarak vermeye çalışıyorlar ama buna kimse inanmıyor” ifadelerini kullandı.
Hukuk yerle bir ediliyor
İl ve ilçe seçim kurullarına getirilen düzenlemeye de değinen Beştaş, “Bu düzenlemenin kendisi hile. 1950 yılından beri yürürlükte olan bir düzenlemeyi kaldırıyorlar. En kıdemli hakimler il ve ilçe seçim kurulu başkanı oluyorlar. 1948 yılında bir bilim kurulu hazırlamış bu yasayı. O bilim kurulu 72 yıl önce seçim kurullarının siyasi partilerinin temsiliyle, en kıdemlilerin katılımıyla adil, demokratik bir seçim yapılması için bu çalışmayı yapmış. Şimdi bunlar bin 500 kıdemli hakimi görevden alıyor. Hukukta tabi hakim ilkesi diye bir ilke vardır. Bu da ‘Herhangi bir vatandaş bir suç işledi, hangi hakimin çıkacağı önceden belidir. O hakime müdahale edilemez, doğal hakim ilkesi’ denilir. Seçimde de bunlar doğal seçim kuruludur, müdahale edilemez. Bu hukukun temel kuralarını yerle bir ediyorlar. Kıdemli hakimleri görevden alıyorlar, kendi atadıkları ki FETÖ adı altında binlerce hakim savcı alınıp yerine 14 bin civarı yeni hakim savcı alındı. Bunların tamamına yakını AKP’li. Şöyle bir planları var; ‘Bu hakimler arasında kura çekeceğiz, birinci sınıf ayrılmış olanlar içerisinde seçilmiş olanları seçim kurulu başkanı yapacağız ve onlara emir vereceğiz’. Burada demokratik bir kaygı yok” şeklinde konuştu.
En vahim düzenleme
Seçim kurulunda yapılacak hakimlerin kura ile seçilme sürecine dair bilgileri olmadığını da dile getiren Beştaş, “Kapalı kapılar ardından nasıl yapacaklarına ilişkin bir açıklık yok. En vahim düzenleme bu. YSK’yı tamamen ellerine geçirdiler. YSK’ye yönelik eleştiriler, aldığı kararlardan kaynaklı seçim güvenliğine dair de bir güven yok. Bizim 6 belediyemize kayyım atayan, ikinci sırada belediye başkanlığı veren ve bunu KHK’ya bağlayan bir YSK var önümüzde. Şimdi il ve ilçe seçim kurullarında YSK’ya bağlamaya çalışıyorlar. Bundan halkımızın morali bozulmasın, neticede seçim kurullarında bizler de olacağız” ifadelerinde bulundu.
AKP miadını doldurdu
AKP ve MHP’nin bu kanunla da seçimi kazanma şanslarının olmadığını vurgulayan Beştaş, şöyle konuştu: “Onlar 2018 ve daha önceki yıllara göre hesaplıyorlar. ‘Biz bu kadar oy alacağız, bu nedenle küçük oynamalarla iktidarımızı garanti altına alalım’ diyorlar. Onlara olan destek bitti, güven zaten yok. AKP artık çözüm gücü olamaz. Miadını çoktan doldurdu, uzatmaları oynuyor. Bunlar da son hamleleri ve başaramayacaklar.”
Yapılan Değişiklikler
Kanun teklifiyle getirilen düzenleme şöyle: “Seçim barajı yüzde 10’dan yüzde yüzde 7’ye düşürüldü. İttifak oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı esas alınarak genel D’Hondt uygulamasıyla belirlenecek. Oylar doğrudan partilere dağıtılacak. Siyasi partiler 41 ilin yarıdan fazlasında örgütlenmiş olması, yasada belirtilen süreler içinde ilçe, il ve büyük kongrelerini üst üste iki kereden fazla ihmal etmemiş olması koşulu getirildi. Seçime katılma yeterliliği elde eden parti, Siyasi Partiler Kanununda öngörülen ve parti tüzüğünde belirtilen süreler içerisinde ilçe, il ve büyük kongrelerini üst üste iki defadan fazla ihmal etmemiş olma koşuluyla seçime katılma hakkını muhafaza eder. İl seçim kurullarının teşkilini kur’a usulüne bağlandı. İlçe seçim kurullarının belirlenme esaslarını en kıdemli hakim yerine; kur’a ile belirlenecek hakim seçilecek. Sandık kuruluna üye bildirme hakkı olan siyasi partilerin, onay almadan bir diğer parti üyesinin sandık kurulu üyesi olarak gösteremeyecek. Düzenleme ile seçmenleri 3 ay içerisinde sürekli bulundukları adres dikkate alınacak. İl ve ilçe seçim kurullarına getirilen kura zorunluluğu kanun yürürlüğe girdikten sonra 3 ay içerisinde belirlenecek.”
Dilan Babat / Ankara – JİNNEWS
