Akaryakıt fiyatları sürekli artıyor. Yaygın inanışa göre, “akaryakıta zam gelince, iğneden ipliğe her şeyin fiyatı artar.” Bu kanı önemli ölçüde doğrudur da. Akaryakıt fiyatlarının artması en başta yoksulların en yoksulu olan ve yılda 4 milyar litre mazot kullanan çiftçileri vurur. Ardından kent yoksullarının belini büker. Çünkü kent yoksullarının kullanmak zorunda oldukları toplu taşıma araçlarının bilet ücretini mazotun fiyatı belirler.
Özel Tüketim Vergisi- ÖTV
ÖTV, yıllarca akaryakıt fiyatlarını yükselten en ağır vergi olarak kullanıldı. Geçmişte KDV, ÖTV’nin yarı seviyesine bile ulaşmıyordu. Ancak şu anda (7 Mart itibarıyla) 1 litre mazottan alınan ÖTV miktarı 1,2931 TL. Mazotun litre fiyatını 23 TL üzerinden değerlendirip ondan alınan yüzde 18’lik KDV’sini hesapladığımızda 23×18:100= 4.14 TL. Yani bugün itibarıyla mazotun litresinden alınan KDV parası ÖTV’nin yaklaşık dört katına erişmiş durumda. Görüldüğü üzere mazotun litre fiyatı 25 liraya merdiven dayamışken, sadece akaryakıtta ÖTV’nin kaldırılmasında ısrar etmek, çiftçilerin derdine deva olmayacaktır. Biline!
Kent yoksulları ve ÖTV
Aynı şekilde akaryakıtın litre fiyatı içinde devede kulak kalan ÖTV’nin kaldırılmasını istemek yanlış değilse bile eksik. Çünkü tek başına ÖTV’nin kaldırılması bilet fiyatlarına yapılacak zammı durdurmaya/ azaltmaya yetmez. Ayrıca “ÖTV’yi kaldırdık, yine de ulaşıma zam yapıldı” denebilir ve olan yine kent yoksullarına olur! Bunun da notunu buraya düşelim.
Gübre desteği
Cumhurbaşkanlığının yayınladığı 4760 sayılı kararına istinaden bir sefere mahsus buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için dekara 50 TL gübre desteği verilecek. Çiftçiyi desteklemek, aslında tüketici-halkı desteklemek anlamına gelir. Bunun altını çizelim. Bu anlamda destekler önemlidir. Fakat çiftçiler adı geçen bu ürünler için taban ve üst gübre olarak toplam 40 kg gübre kullanır. Dekara verilecek olan 50 TL gübre parası ile ancak 4-5 kg gübre alınabilir. Bir de, çiftçi tohumu toprağa attı, taban gübresini saçtı. Bazı bölgelerde üst gübre bile verildi. Niye bu kadar geç kalındı? AB’de destekler 7 yıllık, ABD’de 5 yıllık periyotlarla belirlenirken, Türkiye’de hala keyfe keder bu hal ne?
O halde
– Mazotta ÖTV’nin kaldırılmasının yanında KDV’nin yüzde bire düşürülmesi ve ayrıca dekara 4 litre mazotun bedelsiz verilmesi, çiftçilerin üretebilmeleri ve toplu taşım için kent yoksullarının yararına olacaktır.
– Gübre desteğinin (bedelsiz) dekara 20 kg’a çıkarılması çiftçilerin üretebilmelerini ve kent yoksullarının ucuz gıdaya erişimini kolaylaştıracaktır.
Ve
Her iki konu, kır ve kent emekçilerinin müşterek sorunları olduğu kadar çözümü de ortak davranmayı gerektirir.
