UNESCO dünyada hala 750 milyon kişinin okuma yazma bilmediğini kaydetti. Orta ve Doğu Asya ile Avrupa ve Kuzey Amerika’da okuma oranı ileri düzeydeyken, bazı ülkelerde ise okuma oranı çok düşük. Oranlarda dikkat çeken ise kadın okuryazar sayısının erkeklere göre daha az olması
Dünya genelinde son 50 yılda okuryazar sayısında artış yaşansa da 750 milyon kişi hala okuma yazma bilmiyor. 8 Eylül Dünya Okuma Yazma Günü dolayısıyla Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) açıkladığı verilere göre son 50 yılda dünya genelinde özellikle genç nüfusta okuryazarlık oranı önemli ölçüde arttı. UNESCO, buna rağmen dünyada hala 750 milyon kişinin bu bilgiye sahip olmadığına ve okuma yazma bilmeyenlerin üçte ikisinin kadınların oluşturduğuna dikkat çekiyor. UNESCO İstatistik Enstitüsü verilerine göre, son yıllarda okuma yazma oranlarındaki en büyük artış, okuryazarlığın çok gerilerde olduğu Doğu ve Güney Asya ile Kuzey ve Batı Afrika ülkelerinde sağlandı. Güney Asya’da 1990-2016 arasında okuryazarlık oranı yüzde 46’dan yüzde 72’ye, Kuzey Afrika ve Batı Asya’da da yüzde 64’ten yüzde 81’e yükseldi. Bu oran, Doğu ve Güneydoğu Asya’da yüzde 82’den yüzde 96’ya, Sahraaltı Afrika’da yüzde 52’den yüzde 65’e çıktı. Okuryazarlık oranı, Latin Amerika’da da yüzde 85’ten yüzde 94’e yükseldi. Gençler arasında okuryazarlık oranının yüzde 83’ten yüzde 91’e çıktığını ve 1996’da 170 milyon olan okuma yazma bilmeyen genç sayısının 2016’da 102 milyona gerilediğini belirten UNESCO, 50 yıl önce 15-24 yaş gençlerin dörtte biri okuma yazma bilmezken günümüzde bu oran bu yaş grubunun yüzde 10’undan azına denk düştüğü ve buna rağmen başta Sahraaltı Afrika ve Güney Asya ülkeleri olmak üzere gençler arasındaki okuma yazma oranı, bazı ülkelerde hala düşük olduğunu kaydediyor. Orta ve Doğu Asya ile Avrupa ve Kuzey Amerika’da yetişkinlerin neredeyse tamamı, okuma yazma biliyor. Bu bölgelerin yanı sıra Latin Amerika ile Karayipler’de gençlerin okuryazarlığı da ileri düzeyde.
Kadın okuryazar daha az
Dünya genelinde kadın okuryazar sayısının erkeklere oranla daha az olması dikkat çekiyor. Son yıllardaki verilere göre, genç kadınlar, okuma yazma bilmeyenlerin yüzde 59’unu oluşturuyor. Bu da hem fırsat eşitliği hem de kadınların günümüz dünyasında karşı karşıya kaldığı problemler açısından aşılması gereken önemli bir sorun olarak kabul ediliyor.
8 Eylül 1967’de karar verildi
UNESCO, 1967’de 8 Eylül’ün Dünya Okuma Yazma Günü olarak kutlanmasına karar vermişti. Her yıl kutlanan 8 Eylül okuryazarlığın öneminin vurgulanması ve konuyla ilgili sorunlar hakkında farkındalık yaratılması amacıyla çeşitli faaliyetler düzenleniyor.
Ülkedeki oran da yüksek
Bu sorun, genelde okullaşmanın eksik olması ve eğitimdeki kimi sorunlardan kaynaklanıyor. Bu duruma eğitimle kurulan ilişki ve eğitimin kalitesiyle ilgili sorunların yol açtığı çok açık. Türkiye’de de durum farklı değil. TÜİK’ in 2016 yılı eğitim istatistiklerine göre, Türkiye’de 6 yaş ve üzeri okuma yazma bilmeyenlerin oranı yüzde 3,50 olurken, ülke genelinde 2 milyon 482 bin 432 kişinin okuma yazma bilmediği açıklanmıştı. Ve bu oranın en yüksek olduğunu bölge ise yüzde 9,36 okuma yazma bilmeyen oranıyla Mardin, yüzde 9,30 ile Urfa ve yüzde 8,76 ile Şırnak. Anadilde eğitimin, okuryazarlık ve başarıdaki etkisi yüksek. Bölge kentlerinde veliler, çocuklarına anadilde eğitim talebinde bulunsa da AKP hükümeti, talepleri görmezden geliyor. Anadilde eğitimi desteklemeyen hükümet, bölge kentlerinde bulunan anadilde eğitim veren okul ve kreşleri de kapattı.
Yeni bakandan eğitim itirafı
Yapboz sistemine dönen eğitimle ilgili Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) “2023’e doğru Türk Eğitim Sistemi Bulma Konferansı” düzenliyor. Konferans dün İstanbul Harbiye’de bulunan Hilton Oteli’nde başladı. Programa, Eğitim Bir Sen, Türk Eğitim Sen, Eğitim Sen ve Eğitim İş sendika başkanlarının yanı sıra, bazı sivil toplum kuruluşları da katılıyor. Açılış konuşmasını yapan yeni Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, “Başka bir rekabet var. Başka bir bilim ve teknoloji var dünyada. Bizim kıyameti koparmamız lazım eğitimde” itirafında bulundu.
Milyonlarca çocuk okulda şiddete maruz kalıyor
BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) dünya genelinde okullarda çocuk ve gençlere yönelik şiddetle ilgili raporunu açıkladı. New York’ta açıklanan rapora göre dünya genelinde okulda şiddet yaşayan çocukların sayısı 150 milyon. UNICEF raporunda, dünyada yaşları 13 ile 15 arasındaki her iki gençten birinin geçen ay okul ya da okul yakınlarında şiddete maruz kaldığı ya da geçen yıl bir kavgaya karıştığı belirtildi. UNICEF İcra Direktörü Henrietta Fore raporun tanıtım toplantısında yaptığı açıklamada, hem zengin, hem de yoksul ülkelerde öğrencilerin öğrenme süreçleri ve refahlarının şiddet nedeniyle olumsuz etkilendiğini söyledi. Eğitim barışçıl bir toplumların anahtarı olduğunu söyleyen Fore, çocuklar için dünya genelinde güvenli bir yer olmadığına işaret etti. Her gün öğrencilerin mobbing, cinsel taciz ve silahlı şiddet tehdidiyle karşı karşıya olduğunu vurgulayan Fore, bu durumun gençlerin eğitimine zarar verdiğini söyledi. Şiddetin kısa vadede öğrenmeye engel olduğunu belirten Fore, uzun vadede ise depresyon, korkular ve hatta intihara yol açtığını kaydetti. Okullarda döverek cezalandırmanın tamamen yasak olmadığı ülkelerde okula giden ve bunu yaşayan çocukların sayısı 720 milyon. UNICEF raporunda okullarda şiddetin engellenmesi için koruyucu önlemlerin alınmasının yanı sıra öğrencileri koruyacak yasaların çıkarılması, okullara güvenlik için yatırım yapılması da istendi.
LGS 4. nakil sonuçları açıklandı
Milli Eğitim Bakanlığı’nca (MEB) ortaöğretim kurumlarına yerleştirmeye esas 4’üncü ve son nakil sonuçları açıklandı. Şimdiye kadar tercihte bulunan öğrencilerden 892 bin 461’i sınavsız, 122 bin 798’i sınavlı okullara olmak üzere toplam 1 milyon 15 bin 259’u istedikleri ortaöğretim kurumlarına kayıt yaptırabileceği belirtiliyor. Ortaöğretim kurumlarına tercih ve yerleştirme takvimi gereği sınav veya yerel yerleştirme ile öğrenci alan okullardan hiçbirine yerleşemeyen öğrenciler, 10-14 Eylül’de il ve ilçe öğrenci yerleştirme ve nakil komisyonlarına başvurabilecek. Ancak MEB tarafından yapılan açıklamada yerleşemeyen öğrencilere ilişkin herhangi bir bilgi paylaşmadı.
İSTANBUL
