Birinci Körfez Savaşı’nın tetikleyen Kuveyt’in işgali nedeniyle Irak 52,4 milyar dolar tazminat ödedi. Kuveyt işgali sonrası Ortadoğu altüst oldu…
Saddam Hüseyin diktatörlüğündeki Irak’ın 1990’daki Kuveyt işgali sırasında yol açtığı hasardan ötürü ilgili kişi, şirket ve hükümetlere taahhüt ettiği 52,4 milyar dolar tazminatı ödediği açıklandı.
Birleşmiş Milletler (BM) Tazminat Komisyonu’ndan yapılan yazılı açıklamada, 2022’ye kadar yapılan yaklaşık 2,7 milyon tazminat başvurusundan 1,5 milyonunun kabul edildiği ve bu hakların toplamda 52,4 milyar dolarlık tazminat bedeline tekabül ettiği bildirildi. En yüksek bedelin, Irak’ın işgali bittikten sonra Kuveyt’i terk eden askerlerin Kuveyt Petrol Şirketi tesislerini yakması karşılığı yapılan 14,7 milyar dolarlık tazminat olduğu bilgisi paylaşıldı.
13 Ocak 2022’de Irak hükümetinin yaptığı son ödemeyle taahhüt edilen tazminatın tüm ödemelerinin tamamlandığı vurgulandı.
Açıklamada Irak’ın, Kuveyt’i haksız işgali sonrasında yol açtığı zararı tazmin etmeyi kabul ederek uluslararası yükümlülüklerini yerine getirdiği belirtildi. Irak hükümeti, IŞİD’le mücadeleden nedeniyle yaşadığı güvenlik ve bütçe sorunları nedeniyle Ekim 2014’te komisyona tazminat ödemelerini durdurmuştu. Ülkede güvenliğin sağlanmasının ardından Irak hükümeti, Nisan 2018’de ödemelere devam etmişti.
2 Ağustos 1990 sonrası, IŞİD ve El Nusra…
Irak ordusu, 2 Ağustos 1990’da Kuveyt’i işgal ederek iki gün içinde ülke yönetimini ele geçirdi. Saddam Hüseyin yönetimi 9 Ağustos’ta Kuveyt’i Irak’a bağladığını ilan etti. ABD öncülüğünde 37 ülkeden oluşan koalisyon, 17 Ocak 1991’de Irak’a karşı Çöl Fırtınası Operasyonu başlattı. Irka ordusunun güçlü olduğu ve savaşın uzun süreceği tahmin ediliyordu. Ancak 28 Şubat 1991’de Irka ordusu yenildi ve Kuveyt’i de terk etti.
11 Eylül 2001’de İkiz Kule ve Pentagon’a intihar uçaklarıyla saldırı olunca ABD 7 Ekim 2001’de Afganistan’ı işgale başladı. ABD 20 Mart 2003’te de Irak işgali başlattı. Devasa Irka ordusu yine kısa sürede ağır yenilgi aldı. Saddam Hüseyin yakalanıp idam edildi. Baas subayları ve yöneticileri yeraltına çekilip bombalı saldırılar düzenledi. Cezaevlerinde IŞİD’in temeli olan örgütlenmeler yapıldı, sokak çatışmalaır ve bombalı saldırılar organize edildi. Irak’taki yapılar Suriye iç savaşı başlayınca IŞİD ve El Nusra gibi El Kaide çıkışlı örgütler kurdular. Bu örgütler Siyasla İslam temelinde kendisi gibi düşünmeyen ve kendileri gibi ibadet etmeyenlere karşı katliamlar yaptılar, darklı düşünenleri yaktılar. Şengal, Kobane, Serekaniye, Efrin, Musul, Rakka, Minbic, Enbar gibi yerlerde tehcir ve soykırımlar yaptılar.
April Glaspie
İran-Irak Savaşı 1980 ve 1988 arasında sürdü. ABD İran molla rejimini devirmek için Saddam Hüseyin’i silahlandırdı. NATO ülkeleri kimyasal silahlar da temin etti. İran-Irak Savaşı sonrası ABD Bağdat Büyükelçisi olarak April Glaspie’yi atadı. 1989 yılında Irak’a ABD Büyükelçisi olarak atanan Glaspie ABD’nin bir Arap ülkesine atadığı ilk kadın büyükelçi oldu.
April Glaspie Irak Başkanı Saddam Hüseyin ve Başbakan Tarık Aziz ile 25 Temmuz 1990’da ilk görüşmesini yaptı. 25 Temmuz 1990’da ABD Devlet Bakanlığı’na çektiği telgrafta görüşmeyi şöyle aktardı: “Saddam, 25 Temmuz’da büyükelçiye; Mübarek, Kuveyt ve Irak delegasyonunun Riyad’da buluşmasını ayarlamış bulunuyor ve 28, 29 veya 30 Temmuz’da Kuveyt veliahtı olan Prens bir dizi ciddi görüşmeler için Bağdat’a gelecek. Bundan önce “Ciddi hiçbir şey olmayacak”
ABD’nin dönemin Irak Büyükelçisi April Glaspie’ın 25 Temmuz 1990’da, Saddam Hüseyin’le yaptığı görüşme sürekli tartışma konusu oldu. April Glaspie’ın Saddam Hüseyin’e askerlerini sınırlara konuşlandırmak gibi askeri hazırlıkların sebebini sorduğu kaydedildi. Büyükelçi April Glaspie’ın, Saddam Hüseyin’e ABD’nin “Irak’a karşı bir ekonomik savaş içerisine girmeyeceğini” söylediği, “Sizin Arap-Arap ihtilaflarınız hakkında bir görüşümüz yok, Kuveyt’le tartışmanızda olduğu gibi. James Baker beni talimatı vurgulamam için görevlendirdi, ilk 1960’larda Irak’a verildiği gibi, Kuveyt meselesi Amerika ile ilgili değildir” dediği kaydedildi.
April Glaspie, ABD Dışişleri Bakanlığı’na gönderdiği notlarda ise “Saddam Hüseyin’in Kuveyt’i işgale hazırlandığına ilişkin bir izlenim olmadığını” kaydettiği “Araplar arasındaki işlere taraf olmayız” şeklinde görüş bildirdiği vurgulandı. Bu tablo Saddam Hüseyin’in, Kuveyt’i işgal etmesi için ABD’den yeşil ışık geldiğine inandığı şeklinde yorumlandı.
BAĞDAT
