Kürt Dili ve Edebiyatı bölümünden 2020 ve 2021’de Kürtçe öğretmenlerine ayrılan kontenjan sayısı 4. Okullarda ise “Öğretmen yok” denilerek öğrencilerin Kürtçeyi seçmesi engelleniyor
Eylül 2012’de yayımlanan yönetmenlikle, yabancı dil kontenjanında Türkiye’de yaşayan dil ve lehçe adı altında Kürtçe seçmeli dersi Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) müfredatına girdi. Müfredat, 12 yıllık mecburi Türkçe eğitiminin 5, 6, 7 ve 8’inci sınıflarda, öğrencilerin bir sınıf ya da yeterli grup oluşturacak sayıya ulaşması halinde haftada 2 saat Kürtçe (Kurmancî, Kirmançkî) ders alınabileceği yönündeydi. 2021 yılında ataması yapılan 20 bin sözleşmeli öğretmen içerisinde “Yaşayan Diller ve Lehçeler” bölümünde 2’si Kurmancî, 1’i Dimilkî olmak üzere sadece 3 Kürtçe öğretmen ataması yapıldı. 2014-2015 eğitim ve öğretim yılında 85 bin öğrenci bütün olumsuzluklara rağmen Kürtçe seçmeli derslerini seçmesi dikkat çekmişti.
Şırnak’ta aileler, kent genelinde birçok okulda öğrencilere verilen tercih dilekçelerinin bazılarında Kürtçenin yer almadığını belirterek, Şırnak Barosu’ndan hukuki destek talep etti. Bunun üzerine Şırnak Barosu, Milli Eğitim Bakanlığı’na, il ve ilçe Milli Eğitim Müdürlüklerine resmi yazı göndererek, evraklarda oluşabilecek ihlaller dolayısıyla suç duyurunda bulunacaklarını duyurdu.
‘Öğretmen yok’ seçmeyin baskısı
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Şırnak Kadın Sekreteri Serap Ok, Kürtçenin MEB’in müfredatında seçmeli ders olduğu halde yeterli sayıda öğretmenin olmadığını ifade etti. Kürtçeye talep olduğu halde öğrencilerin seçmeleri yönünde engellendiğini söyleyen Ok, öğrencilerin farklı derslere yönlendirildiğini kaydetti. Bazı okullarda idarecilerin Kürtçe için, “Bu branşı ya da alanı size ders olarak sunabileceğimiz öğretmenlerimiz olmadığı için bunu seçmemelisiniz” şeklinde yönlendirmelerde bulunduklarını ifade eden Ok, bu yaklaşımın suç olduğunu ve öğrencilerin istediği dersleri seçmekte özgür olduklarını söyledi.
Seçime yönelik çalışmalar
2013-2014 eğitim ve öğretim yılında 53 bin, 2014-2015 eğitim ve öğretim yılında ise 83 bine yakın öğrencinin Kürtçeyi tercih ettiğini hatırlatan OK, “Şimdilerde Kürtçenin tekrar bu kadar gündeme getirilmesinin bir seçim çalışması olduğunu düşünüyoruz. Böyle bir dersi ‘seçme hakkı’ veriyorsunuz fakat o alanda öğretmen ataması yapmıyorsunuz. Yine okul müdürlerini öğrencilerin bu dersi seçmemesi için görevlendiriyorsunuz. Sonra sahaya çıkıp, ‘biz öğrencilerimize bu imkanları sunduk ama çocuklarımız bu dersi seçmedi. Halkın böyle bir talebi yok’ diyeceksiniz ve bu yaklaşımlarla seçime yönelik çalışma yapacaksınız” diye belirtti.
‘Faşizm kendini eğitimde var ediyor’
Meclis’te vekillerin Kürtçe konuşmalarının kayıtlara “bilinmeyen dil” olarak geçmesine dikkat çeken Ok, “Zaten üst mercilerde kullanılan bu tür söylemlerin devletin tüm kademelerinde işlenmemesi mümkün değildir. Çok kültürlü olan bir toplumun içerisinde ‘tek dil, tek din’ tarzında tekleşen bir zihniyetle bakılıyor. ‘Tek’ tabiri faşizmdir. Maalesef ki faşizm şu an eğitimde de kendini var etmekte, sürdürmekte ve büyütmeye çalışmaktadır” dedi.
‘Anadil haktır’
Kürtçenin konuşulması ve Kürtçe eğitim alınması için çalışmalarının sürdüğünü aktaran Ok, devamla şunları kaydetti: “Şırnak’ta Şırnak Barosu ile birlikte yürüttüğümüz bir çalışma oldu. Çocukların kendi anadillerinde eğitim alması gerektiğini düşünüyoruz. Anadili sadece bir seçmeli ders olarak düşünmüyoruz. Bu bir haktır. Seçmeli ders olması olumlu bir adım ama yeterli değil.”
2020 ve 2021’de sadece 4 atama
Her yıl Kürt Dili ve Edebiyatı bölümünden 100’den fazla öğretmen mezun oluyor. Ancak atamalar komik rakamlarla yapılıyor.
2021 yılında dönemin Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, atama sayısının 3 olduğunu açıklamıştı.
Yine 2020 yılında 20 bin öğretmen atamasından Kürtçe’ye sadece bir kontenjan ayrıldı
ŞIRNAK
