Kuzey Suriye’de kadınların kurduğu radyo, Brecht’in işaret ettiği gibi doğrudan iletişimin bir kanalı. Radyonun yayın koordinatörü Avaşin Helin, ‘Ayşe Şan ve Ümmü Gülsüm’ün artık kendi radyosu olmalıydı’ diyor
Fatma Koçak/Tirbespiye
Ozan Bertolt Brecht, Radyo Teorisi başlıklı yazısında, “Radyo bir iletim aracı olmaktan çıkıp iletişim aracı haline gelmeli. Eğer sadece mesaj gönderme değil almaya; dinleyicilerin sadece iletimlerine değil, konuşmalarına imkan verilseydi ve onları birbirinden yalıtmak yerine, ilişkiye sokabilseydi, radyo kamusal hayatta hayal edelebilir en harika bağı oluşturabilirdi” diyor. Brecht’in bahsettiği haliyle radyonun toplumsal direnişin parçası haline gelmesine ilişkin örneklere 1960’lardan itibaren rastlamak mümkün. Bütün kıtalara yayılan bu akımda muhalif toplumsal kesimler kendine ‘korsan’, ‘bağımsız’, ‘özgür’ alanlar yaratarak kitleler ile doğrudan iletişime girdi. Bu serüvenin tarihine bakma ayrı bir yazının konusu ancak, bu haberde değinilecek olan Kuzey Suriye Federasyonu’nda kadınlar tarafından kurulan Star FM.
Tanrıçaya sesleniş!
1 Ağustos 2017’de yayın hayatına başlayan Star FM, 14 kişilik bir ekibe sahip. Radyo, doğrudan iletişimin önemli kanallarından biri olmuş durumda. “Dengê jin û jiyanê” (Kadının sesi ve yaşamı) şiarıyla yola çıkan radyo, sloganından da anlaşılacağı gibi bir bütünen kadınların yaşamı ile günlük uğraşlarına, müzik zevki ve hayaline odaklanıyor. “Star” Kürtçe’de tanrıçaya sesleniş anlamında kullanılan bir ünlem. Birçoğumuz özellikle büyüklerin seslenişinde “Ya Star’ı” duymuşuzdur. İşte o sesleniş/yakarıştaki ‘Star’ı kendine isim olarak seçen radyo çalışanları, kadına dair vurguları ön planda tutan bir yayıncılığı kendine çizgi olarak benimsemiş. Kuzey Suriye Federasyonu-Rojava’nın Tirbespiye kentinde yayın yapan radyo, şimdilik sadece Cizre bölgesinde dinleyiciyle buluşuyor. Ancak amaç tüm bölgede kadınların sesinin duyurulduğu ve yaşamlarına dair konuştuğu bir iletişim aracı haline getirmek. İnternet yayını da olan radyo, buradan dünyanın her yerinden kadınlara ulaşabiliyor.
Üç dilli programlar
Müzik yayınlarında dünyadan bütün kadın seslerine yer veren radyonun programları ise üç dilde. Rojava’da yaşayan halkların dillerinde yayıncılığı benimseyen Star FM; Arapça, Kürtçe ve Süryanice programlara yer veriyor ve ortak dili ‘kadın olmak’ta birleştiriyor.
Erivan Radyosu’ndan bugüne
Radyonun Yayın Koordinatörlüğü’nü genç bir kadın gazeteci yapıyor, adı Avaşin Helin. Arapça ve Kürtçe dillerini iyi bilen Avaşin, bölgede yayın yapan ajanslarda bir süre çalıştıktan sonra çocukluğundan bu yana hayali olan radyoculuğa yönelmiş ve kendini Star FM çalışması içinde bulmuş. Radyoculuğa ilgisinin nereden geldiğini sorduğumuzda yaşı yetmese de nenesinden duyduğu Erivan Radyosu’nun etkisine işaret ediyor. “Bir halkın kendi dilinde bir kadının kendi dilinde dinlediği bir strandan aldığı hazzı nenemden duymuştum. Bu beni çok etkiledi ve radyonun halkları olduğu kadar kadınları da birbirine bağlayacak gücüne dair çocukça bir hayalim vardı” diye anlatıyor Avaşin. “Ayşe Şan ve Ümmü Gülsüm’ün artık kendi radyosu olmalı” diyen Avaşin’in gözlerindeki heyecan, evet, artık bütün kadınların kendi radyosu olmalı hissiyatını ve heyecanını veriyor. Radyonun ismini de bu nedenle “Star” olarak seçtiklerini anlatan Avaşin, “Bir yıl olmadı yayına başlayalı. ‘Star’ bu coğrafyanın tanrıçaya sesleniş ünlemidir, bütün kadınlar bu noktada birleşebilir diye bu ismi belirledik” diye devam ediyor.
Dört bir yandan arıyorlar
Dinleyiciler dünyanın her yerinden internet üzerinden ulaşabiliyor radyoya. İstek gönderip görüşlerini iletebiliyorlar. Özellikle istek programına yoğun ilginin olduğunu belirten Avaşin, anlatıyor: “Başlangıçta dinleyicimiz azdı, zamanla farkımız görüldü. Kadınlar bize ulaşıyor, istek yapıyor, görüşlerini dile getiriyor ve sorunlarını aktarıyor. Yaşama dair her konuda iyi bir diyalog yakaladık, bütün dinleyeciler aynı zamanda bu radyonun bir parçası. 13 kadınla birlikte çalışıyoruz; teknik, sunum, hazırlık her konuda biz varız. Ve ajanslarda çalışan bütün kadınlar da aynı zamanda bizim gönüllü muhabirimiz. Her yerde kadın muhabirlere ulaşıyoruz ve gündemi alıyoruz. Sadece kadın haberleri vermiyoruz, gündeme dair her konuda haber yapıyoruz ancak, bu haberleri aktaranlar ve yayınlayanlar kadın oluyor. Yani gündemi kadın diliyle yorumluyoruz, farkımız bu.”
Hangi programlar var?
Star FM’in yayın akışında da sloganına uygun olarak yaşamın bütün ayrıntılarını görmek mümkün. Sabah programı ile başlayan günKürtçe, Arapça ve Süryanice devam ediyor. Yayınlanan programlar arasında “TarihteKadın, “Toplumsal Yaşam, “Kültür-Sanat”, “Çocuk Dünyası”, “Sağlık”, “Panorama Star”, “Etik ve Estetik”, “GençKadınların Gündemi” ve “İstek” programları yer alıyor. Renkleri, sesleri, dilleri ile Rojava’da yeni bir alan yaratan kadınların sesine kulak vermekte fayda var. Ve son söz niyetine sıradaki parça; dünyanın bir köşesinde var olmayı seçen yeni ve kadına dair bir pencereden bakanlara Star FM 105.00 kanalı ve internet üzerinde tüm dinleyenlere gelsin.
