Latin Amerika’daki son büyük katliam olan ve 533 çocuğun öldürüldüğü El Mozote’de katledilen sivillerin ailelerinden 39 yıl geçmesine rağmen hala özür dilenmedi. Hükümet orduyu kollamaya devam ediyor
Latin Amerika ülkesi El Salvador’da ABD destekli hükümetin iç savaş sırasında 10, 11, 12 Aralık 1981 yıllında ülkenin kuzeydoğusunda bulunan Mozote köyünden yaptığı katliam Latin Amerika’daki son büyük katliam olarak kabul ediliyor. Morazan şehrinde bulunan El Mozote ve çevresindeki kasabalarda 3 gün boyunca bine yakın kadın, çocuk ve yaşlı vahşice katledildi.
Katliamdan sağ kurtulanlar yıllar sonra bile öldürülen kadın ve çocukların çığlıklarını hala duyduklarını söylerken, katliamı gerçekleştiren askerler daha sonra evleri ve tarlaları ateşe vererek hayvanları da öldürmüştü.
Katliamın üzerinden yaklaşık 40 yıl geçmesine rağmen katledilen siviller ve ailelerinden hala özür dilenmezken, devlet başkanı Nayib Bukele ve ordu katliamı araştırmak isteyen yargı kararlarını engelleyerek askeri kayıtlara ulaşılmasını engellemeye devam ediyor.
Ülkedeki birçok kişinin unutamadığı El Mozote Katliamı’nda İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) açıklamasına göre 533’ü çocuk 978 kişi vahşice katledildi.
Katliam, ABD tarafından eğitilen ve El Salvador ordusunun bir birimi olan Atlacatl Battalion tarafından gerçekleştirildi. Deneyimli gazeteci Mark Danner derlediği bilgiler ışığında 1994 yılından yayımladığı kitabında 11 Aralık 1981’de zorla evlerinden çıkarılan siviller kadın, erkek ve çocuk olarak ayrı yerlerde bir araya getirildi. Paramiliter güçler önce erkekleri katlederken, Danner kitabından 10 yaşındaki çocukların bile defalarca kez tecavüze uğradığını yazı. Katliamda 2 yaşındaki bir bebek de öldürülürken, tamamen ateşe verilen bölgede bazı çocukların cesetleri ağaçlara asıldı.
Farabundo Martí Ulusal Kurtuluş Cephesi (FMLN) ve hükümetin başındaki askeri yönetim arasından devam eden iç savaş esnasında yaşanan katliamda, El Mozote kasabasından bulunan neredeyse tüm siviller katledilirken, yüzlerce kişi tecavüz ve işkenceye maruz kaldı.
Adalet, El Mozote’de katledilenler için henüz sağlanamazken, katliamla ilgili ilk soruşturma yaklaşık 10 sene sonra 1990’da açıldı. Fakat 1993 yılından çıkarılan bir af yasasıyla katliama dair başlatılan soruşturma düşürüldü.
Amerika Kıtası İnsan Hakları Mahkemesi’nin 2012 yılındaki ‘Af yasası insan hakları ihlallerine karşı uygulanamaz’ kararının ardından soruşturma tekrar başlatılırken, mahkeme El Salvador’u katliamdan sorumlu tuttu.
2016 yılından El Salvador Yüce Mahkemesi, af kararını anayasal bulmadığını açıkladı. Bu kararından ardından ülkede şu ana kadar 17 eski asker ve eski savunma bakanı cinayet, tecavüz, katliam ve işkence suçlarından yargılandı.
10 – 12 Aralık 1981 yılındaki El Mozote Katliamı’ndan sağ kurtulan tanıklar ve katledilen yüzlerce sivilin ailesi geçen 39 seneye rağmen hala adalet aramaya devam ediyor.
İç savaş yılları
FMLN ve ABD destekli cunta hükümeti arasında 12 yıl devam eden çatışmalarda yaklaşık 75 bin kişi hayatını kaybetti, yüz binlerce kişi de yaşadığı yeri terk etmek zorunda kaldı.
15 Ekim 1979 yılında Carlos Humberto’yu koltuğundan eden askeri cuntanın hükümeti ele geçirmesi iç savaşı başlattı.
İktidarı ele geçiren askeri cuntayı ilk tanıyan ülkelerden biri olan ABD, El Salvador’u yöneten asker ve sivil kurumlara büyük miktarda para yardımında bulundu.
Askeri cuntayla savaşan FMLN gerillaları ise Nikaragua ve Küba tarafından destekleniyordu.
5 buçuk milyon nüfusa sahip olan El Salvador’da yüz binler savaştan etkilenirken, Ocak 1992 yılından imzalanan barış anlaşmasıyla savaş son buldu.
HABER MERKEZİ
