Küresel ısınmanın Türkiye’de de etkisi artarken, ortaya çıkan kuraklık ise büyüyor. Onlarca gölün kuruduğu günümüzde, İznik Gölü’nde yaşanan çekilme nedenlerinin başında sanayi kullanımı geliyor
Türkiye coğrafyasının en büyük göllerinden biri olan İznik Gölü’nde her yıl giderek artan bir azalma yaşanıyor. Geçtiğimiz yıl 80 metre çekilen gölde bu yıl çekilme 100 metreyi aştı. Dünyada ve Türkiye’de her geçen gün kendini hissettiren iklim değişimiyle birlikte yağış ikliminde yaşanan değişimler sonucu yağışların azalması ve gölü besleyen akarsular üzerinde inşa edilen barajla, göl kıyısında bulunan fabrikalar göl suyunu tüketen başlıca nedenler. Gölde sürdürülen balıkçılığın ve çevresinde yoğun olarak yapılan tarım üretimleri ise gölün çekilmesinden olumsuz etkileniyor.
İznik Gemlik Gübre’ye
Gölde suların giderek azalmasının en önemli nedenleri ise başta Gemlik Gübre, Cargill ve Asil Çelik gibi işletmelerde yoğun miktarda su alımı yapılırken, alınan su miktarı kadar bile suyla beslenemeyen İznik adeta yok oluşa sürükleniyor. TÜGSAŞ’a bağlı Gemlik Gübre kamuya ait işletmeyken AKP iktidarının ilk yaptığı özelleştirmelerden biri olarak 2004 yılında Yıldırım Holding’e satıldı. DSİ Genel Müdürlüğü ile TÜGSAŞ-Sümerbank arasında 1985 yılında 18 milyon ton endüstri suyu verilmesine ilişkin bir protokol yapılmıştı. Daha sonra özelleştirme sonrası suyun 10 milyon tona düşürüldüğü DSİ tarafından açıklandı. Yıldırım Holding bu su için herhangi bir bedel ödemediği gibi ne kadar su çektiği de denetim dışı tutuluyor. Gölden fabrikaya giden boru hattının başlangıç noktasına debi metre koyarak suyu kontrol edeceğini ve ücretlendireceğini belirten DSİ ise bu adımı halen atmış değil.
Fabrika değil göl korunmalı!
Bu konuda İHA’ya açıklama yapan Doğayı ve Çevreyi Koruma Derneği (DOĞADER) eski başkanı ve Yönetim Kurulu Üyesi Murat Demir, “Son 2 yıldır İznik Gölü’nde çok ciddi şekilde kuraklık ve su çekilmesi görülmekte. En önemli etki küresel ısınma ve iklim değişikliği, bir de insanların etkisiyle olan faktörler var. İznik Gölü’nün etrafındaki fabrikaların kapasitesinin çok üstünde su çekmesinden dolayı da göldeki suda azalma söz konusu, İznik Gölü çevresindeki fabrikalarla hem kirletilmektedir hem de çevredeki fabrikalar gölden su çektiği için İznik Gölü ciddi şekilde zarar görmektedir. Gemlik körfezinde kurulu olan Gemlik Gübre Fabrikası’nın DSİ ile yapmış olduğu su sözleşmesiyle çok ciddi miktarda İznik Gölü’nden su çekmektedir. Önceliğimiz oradaki fabrikaları değil gölü korumak olmalıdır” dedi.
Cargill’e sınırsız su kullanımı
Diğer yandan Bursa İznik Gölü kıyısında Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) üreten ABD’li firma Cargill Türkiye’de şeker politikalarını belirleyen ve pancar üretiminin bitme noktasına gelmesindeki en büyük etken olan firmadır. Bu firmanın Rusya’da kurulu bulunan şirketinin adı ise Cargill Yug’tur. Cargill Yug, Türkiye’nin Rusya’dan uzun yıllardır vergisiz buğday ithalatını yaptığı firmalardan birisidir. Eski ABD Başkanı oğul Bush’un, Erdoğan’dan ricası ile tarım alanlarını sanayi alanlarına dönüştürülme yolunun açılması sonrası Türkiye’nin tarım politikalarını yerle bir eden şirketlerden biri olan Cargill, İznik Gölü’nden sınırsız biçimde su kullanırken, gölün kurumasına neden olan şirketlerin başında gelmektedir. Diğer yandan gölün kıyısına kurulu bulunan Asil Çelik Fabrikası’nın da yoğun su kullandığı bilinmektedir.
EKOLOJİ SERVİSİ
