Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda yapılan toplantıda özel ve kamuya ait şirketlerin tamamen ya da hisse bazında Katar’a satılması dikkat çekti. Katar’ın Türkiye’deki varlığı artarken, adeta TC’ye ortak oldu
Türkiye ve Katar arasında Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda gerçekleşen 10 maddelik anlaşma maddeleri dikkat çekerken, üzerinde en çok durulan madde Borsa İstanbul’un yüzde 10’luk payının devredilmesiydi. Anlaşma, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani’nin katılımıyla gerçekleşti. Anlaşma öncesi sarayda yapılan karşılama ise Al Sani’nin Türkiye’ye yaptığı önceki ziyaretleri gölgede bırakan şatafatın, Katar ile yapılan anlaşma ile Türkiye’ye adeta ortak olduğunun tescili gibiydi.
İstinye Park kimin?
Mutabakata varılan anlaşmada yer alan İstinye Park hisselerinin devri ile Doğuş Holding sahibi olduğu İstinye Park’taki yüzde 42’lik hissesi Katar devletinin şirketi Qatar Holding’e devredildi. İstinye Park NTV’nin de sahibi olan Doğuş Grubu ile Orjin Grubu’na ait olmasına karşın bir devlet anlaşması gibi ele alınması dikkat çekti. AKP’li İBB’nin İstinye Park alanı için parsel basında değişiklikler yapmış olması ve alışveriş merkezinin bulunduğu caddenin isminin İBB tarafından 2015 yılında Katar Caddesi olarak değiştirilmiş olması ise dikkat çeken bir diğer nokta.
Haliç Altın Boynuz’a ortak
İstanbul Haliç Altın Boynuz Projesi’ne Yapılacak Potansiyel Ortak Yatırıma İlişkin Mutabakat Zaptı, İstanbul’un Altın Boynuz’u Haliç için Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü, İstanbul Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesini yap-işlet-devret modeli çerçevesinde ihaleye çıkarırken bu ihale için kanunda değişiklik yapılmıştı. İhalesi 2013 yılında Fettah Tamince’nin Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Sembol Uluslararası Yatırım Tarım Peyzaj İnşaat Turizm Sanayi Ve Ticaret A.Ş’nin yan kuruluşu olan Haliç Altın Boynuz Marina Turizm Gayrimenkul İnşaat Yatırım Ticaret A.Ş. ve Haliç Altın Boynuz A.Ş. ortak girişimine verlilen Haliç Altın Boynuz Projesi’ne şimdi de Katarlılar ortak edildi.
İstanbul Borsası’nın yüzde 10’u
İstanbul Menkul Kıymetler Borsasından Hisse Senedi Alımına Dair Mutabakat. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası EBRD Borsa İstanbul’da yüzde 10 payını 2018 yılında Türkiye Varlık Fonu satmıştı. EBRD’nin satış gerekçesi eski Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Hakan Atilla’nın Borsa İstanbul Genel Müdürü olarak atanması olduğu banka tarafından belirtilmişti. EBDR Atilla’nın atanmasına yönelik kendilerine bilgi verilmemiş olması gerekçe gösterirken, borsanın spakületif işlemlerin merkezi olacağına yönelik öngöünün satışa etkili olduğu belirtilmişti. 27 Mart 2017’de New York JFK Havalimanı’nda gözaltına alınan Atilla hakkındaki yapılan 6 suçlamanın 5’inden suçlu bulmuştu.
Prot Antalya’yı kimden alıyor?
Global Liman İşletmeleri ve QTerminals W.L.L Arasında Ortadoğu Antalya Liman İşletmeleri AŞ’nin Hisse Devrine ve Satın Alımına Dair Anlaşma. Çelebi Holding iştiraki Çelebi Yatırım Danışmanlık ve İşletme A.Ş., Global Yatırım Holding iştiraki Global Liman İşletmeleri A.Ş. ve Antmarin İnşaat Turizm ve Ticaret A.Ş.’nin ortak olduğu Ortadoğu Antalya Liman İşletmeleri A.Ş., ihaleye çıkarılan Antalya Limanı’nın işletmesini 2006 yılında 22 yıl süreyle devralmıştı. Çelebi Holding 29.07.2010 tarihinde hisselerini Global Holding’e devretmesiyle Global Holding Liam İşletmesi’nin tek sahibi olmuştu.
Suyu yönetme anlaşması!
Bir diğer dikkat çeken anlaşma ise, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Katar Devleti Hükümeti Arasında Su Yönetimi Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı. Katar’da ne bir göl ne de akarsu olmaması hangi suyu yönetecekleri noktasında merak uyandırıyor. Bunun tek cevabı ise Türkiye coğrayasının ticarileştirilen tüm su varlığına Katar’ın ortak edilmesi anlamına gelirken bu su ortaklığı ile neyi hedeflediklerini göstermek gerekiyor. Özellikle Dicle ve Fırat sularının sınır aşan kısmı üzerinde bir ortaklığın tesis eildiğini ve bu suların yine enerji bağlamında yatırımlara bağlanacağına işaret ediyor.
Serbest Bölgeler mutabakatı
Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı ve Katar Devleti Serbest Bölgeler İdaresi Arasında Serbest Bölgeler Alanında Ortak Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Mutabakat Zaptı ile Türkiye’nin yeni serbest bölgeler açıklamaya hazırlandığı ve bu hazırlığın Antalya, Mersin, Adana ve özellikle Saros Körfezi’ni içerdiği anlaşılabiliyor.
Ekonomiye ortak mı oluyor?
Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı ile Katar Devleti Ticaret ve Sanayi Bakanlığı Arasında Ortak Ekonomik ve Ticaret Komisyonu Kurulmasına Dair Ortak Deklarasyonunun amacı ise Katar’ın Türkiye ekonomisine ortak olduğu ve gelecek dönemde bu noktada belirleyici olabileceğini gösteriyor.
Alacakları için denetmen mi?
Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Katar Devleti Maliye Bakanlığı Arasında Geliştirilmiş Ekonomik ve Mali İşbirliği Alanında Mutabakat Zaptı. Bu anlaşma ile Katar’ın 20 milyar doları aşan alacaklarının kontrol mekanizması içine Katar’ın da alınarak Türkiye’de mevcut iktidarın bir ortağı olarak hareket edebileceği beklenmeli.
Kadın sorunu artacak!
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Katar Devleti Hükümeti Arasında Aile, Kadın ve Sosyal Hizmetler Alanlarında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı ise Türkiye’de kadının durumunu daha da geriye çekebilecek bir tehlike barındırdığını söylemek gerekiyor.
Diplomatlar Katar hizmetine
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi ile Katar Devleti Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Enstitüsü Arasında Diplomat Değişimine İlişkin Niyet Beyanı. Bu beyanla diplomatik temsilcilerin Katar’ın çıkarlarını da koruyan bir içerik taşıma olasılığı bulunuyor.
Katar’ın Türkiye’deki varlığı
Bugune kadar Katar ile toplam 52 işbirliği anlaşması yapılmış olması dikkat çekici. Katar’ın Türkiye’deki yatırımları 22 milyar dolar civarında. Türkiye’de Katar merkezli 179 şirket faaliyet gösteriyor. Turizm alanında ise Türkiye’yi ziyaret eden Katarlıların sayısı 2016 yılında 30 bin iken, 2019 yılında bu rakam 110 bine çıkmış olması 2 milyon 782 bin nüfusa sahip Katar’ın Türkiye ilgisini gösteriyor.
Bankalar satın aldı
Katar’ın Türkiye’de satın aldığı banka ve şirketler ise bir başka dikkat eçkici nokta. Katar merkezli QNB (Katar Ulusal Bankası), 2015 yılında Finansbank’ın yüzde 99,81 payının tamamını 2,75 milyar avro bedelle satın aldı. Katar Commercial Bank, 2016 yılında Alternatif Bank’ın (ABank) Anadolu Endüstri Holding’de bulunan yüzde 25’lik hissesini 224,9 milyon dolara satın alarak ABank’ın tamamına sahip oldu. Katarlı QInvest, 2016 yılında Ergo Portföy’ü satın aldı. Satın alım sonrasında Ergo Portföy’ün adı Qinvest Portföy olarak değişti.
Birçok büyük şirketin ortağı
Katarlı beIN Media Group, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından yönetilen Türk Pay-TV platformu Digiturk’ü 1.2 milyar dolara satın aldı. 1964’te İzmir’de kurulan otomativ şirketi BMC’nin yüzde 50’si 2017 yılında Katar Silahlı Kuvvetleri Endüstri Komitesi’ne satıldı. Kümes hayvancılığı sektörünün büyük şirketlerinden Banvit’in yüzde 79.5’lik hissesi, hisse başına 12.07 liraya Brezilya-Katar ortaklığındaki TBQ Foods’a satıldı. İnşaat, altyapı ve mühendislik gibi alanlarda faaliyet gösteren Ankara merkezli Ankas, Katarlı HBK (Hamad Bin Khalid) tarafından Nisan 2017’de devralındı. Katar Emiri’nin annesi Şeyha Moza, Kanal İstanbul güzergahında 44 dönüm arazi satın aldı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un Aralık 2019’da yaptığı açıklaya göre, 2003 yılına kadar hiçbir satın alma işlemi bulunmayan Katarlıların Türkiye’de edindikleri gayrimenkullerin toplam yüzölçümü 795 bin 552 metrekare.
Türk Telekom’u soydular
Katar’ın hafızalara kazınan bir diğer “yatırımı” da Türk Telekom. 2004 yılında 2.2 milyar TL net kârı olan Türk Telekom’un yüzde 55 hissesi, 2005’te Katar firması Oger Telecom’un Türkiye’de kurduğu Ojer Telekomünikasyon A.Ş.’ye (OTAŞ) değerinin oldukça altına 6.5 milyar dolar karşılığında 5 taksitte satıldı. Kurumlar Vergisi yüzde 30’dan 20’ye düşürüldü, telefon abonelerinden sabit hat ücretleri alındı ve şirketin geliri arttırıldı. Telekom üzerine kayıtlı mülkler satıldı. OTAŞ, Eylül 2016’dan itibaren aldığı kredi ödemelerini yapmadı ve ardından Akbank, Garanti Bankası ve İş Bankası’na devredildi. Katarlı şirket Türk Telekom’u göz göre göre batırıken yatırdığının çok fazlasını alıp Türkiye’den çekildi.
EKONOMİ SERVİSİ
