Geçen hafta Nobel ödüllerine ve ‘kapitalizmi yönetme’ heveslerine kafayı takmıştık; bu hafta daha derin gibi görünen ama belki de ayak bileklerimize kadar bile ulaşmayan bir başka mevzumuz var.
Şimdi mesele şu: Bazı abiler ve ablalar, geçen mayıs ayındaydı galiba bir araya gelip kendilerine ‘The Great Reset’ diye bir meşgale icat ettiler. Meşgale dediysem öyle ciddiyetsiz bir şey değil tabii; en azından pandemi sürecinin “Bundan sonra her bi’şeyleri robotlar yapçek” gevezeliklerinden daha ciddi bir iş bu. Kadro sağlam: Dünya Ekonomik Forumu (Davos) kurucusu ve başkanı olan Klaus Schwab, Galler Prensi Charles, IMF Başkanı Kristalina Georgiyeva, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Microsoft, BP ve Mastercard CEO’ları, vs…
‘Reset’ bize ‘sıfırlama’ diye çevriliyor ama aslında ‘bitirmek’ten çok ‘yeniden kurma’ gibi anlamları da var.
Sözünü ettikleri şey, tabii ki kapitalizm. İşin başını çeken Schwab abi, haziran ayında yayınlanan yazısında, Covid-19’un küresel anlamda 1930’ler düzeyinde bir ekonomik krizi beraberinde getirdiğini, işlerin her gün daha da kötüye gittiğini ve gideceğini; fakat aslında bu kritik noktanın dönüşüm için büyük bir fırsat yarattığını söylüyor. Artık geçici düzeltmelerin işe yaramayacağını söylüyor ve kelimesi kelimesine şöyle diyor: “Kısacası kapitalizme büyük bir ‘reset atmamız’ gerekiyor.”
Anahtar cümle ise yazının bir başka yerinde gizli: “Şu çok açık, daha iyi bir toplum inşa etme isteği dünyada gerçekten de var.” Kibar bir insan kendisi tabii. “Bi’gün milletin aha burasına gelecek, gırtlağımıza çökecekler” demiyor açıkça. İkinci cümle ise, daha kibar ama daha açık: “Bu isteği çok ihtiyacımız olan ‘Büyük Reset’in gerçekleşmesi için kullanmalıyız.”
Peki, nasıl yapılacak bu?
Aslan Asker Schwab konuşuyor: “İlk unsur, pazarı daha adaletli bir yere dönüştürmek.” Ticaret anlaşmaları güncellenecek, vergiler filan… Paranın ne önemi var, mühim olan insanlık! Schwab’ın elinde uzun bir sopa olacak bunun için mesela, pazarın adaletini bozana küt diye indirecek!
“İkinci unsur, yatırımların eşitlik ve sürdürülebilirlik gibi ortak hedefleri cesaretlendirmesini sağlamak.” Siz cahiller tabii ki bu üst düzey laflardan bir şey anlamıyorsunuz ama açıklıyor Schwab. Hükümetlerin ‘iyileştirme fonları’ ve ‘özel sektör’ ile ‘emeklilik fonlarından’ paralar, “uzun vadede çok daha dirençli, adil ve sürdürülebilir bir sistem yaratmak için”, “reel ekonomiye sağlanacak teşviklere” kullanılacak.
Emeklilik fonları! 65 yaşındakileri itip kakanlar utansın, dünyayı kurtarıyoruz, dünyayı!
“Üçüncü unsur ise Dördüncü Sanayi Devrimi’nin inovasyonlarından kamu yararını destekleyecek, özellikle de sağlık sorunları ve toplumsal sorunları ele alacak şekilde faydalanılmasıdır.”
Siz yine anlamadınız, biliyorum. Yani efendi paşa, diyor ki, her şeyin başı sağlık, sağlığın başı da para ama bakın bu pandemi sürecinde halk fedakârdı; şirketler, üniversiteler ve diğer kuruluşlar ne güzel işbirliği yaptı; her sektörde bunu yapsak şahane olmaz mı?
Sanırım anlaşılmış olmalı. Dünya liderleri Davos’a toplanıyor, bu muhteşem fikre ikna ediliyor, sonra belirli bir anda kurdele kesimiyle birlikte düğmeye basılıp “sisteminizi yeniden başlatmak istediğinizden emin misiniz” soru kutucuğuna da ‘evet’ deniliyor ve oleeey!
Bizim mahallede denildiği gibi: Vereceksin odunu!
Yahu, Allah aşkına, bütün bunlardan Akdeniz’in soğuk sularında boğulup giden mültecilerin, Kongo elmas madenlerinde ömrü tükenenlerin, Yemen’de koleradan ölüp giden çocukların, Ermenek’te üç kuruş paralarını bile kurtaramayan emekçilerin haberi var mı? Geçtim onları, reset atılmak istenen kapitalizmin ve kapitalistlerin bizzat kendisinin haberi var mı? “Biraz az kâr edelim de insanlık yaşasın” diyen bir patron türü keşfedilebilmiş mi şimdiye kadar? Kapitalizmin bir oyun hamuru olduğunu bu arkadaşa kim söylemiş?
Tamam, kabul ediyorum, teori iyi. İnsanlar bunaldı, bıçak kemiğe dayanıyor, biz bu enerjiyi buradan alalım, damıtıp Davos havuzuna akıtalım, eyvallah! Ama o enerji, ya oraya değil de başka bir yere akıp sizin barajlarınızı darmadağın ederse? Ya ‘reset’ yerine ‘kapat’ düğmesine basıp, sonra maazallah ‘Sosyalizm 2.0’ diye başka bir işletim sistemine geçmek isterse insanlar?
‘Alay Komutanı’ Schwab, şunun farkında değil: Çoktan ‘sıfırlandı’ sizin düzeniniz, biz güçlerimizi bir araya getirip yollara düşemediğimiz için hâlâ uzatmaları oynayabiliyorsunuz. Yatın kalkın reel sosyalizmi çamura bulayıp milyarlarca insanın umutlarını törpüleyenlere dua edin. Mum dikin mezarlarına hatta. Yoksa bu pandemi, mezar kazıcınız olurdu!
***
Ha, bu arada, kapitalizm demişken… Allahtan şu aşı işini yürüten BioNTech şirketinin başında Uğur abi var. Neticede İskenderun çocuğu, bizden de para alacak değil ya? Hiç olmazsa indirim yapar canım, kredi kartına on sekiz ay filan. 30 milyarlık şirketi var adamın, üçün beşin hesabını yapacak değil ya! Bir reset de o çeksin, n’olur yani?
