Meclis’te görüşülmeye devam eden bütçenin denetimden ve halktan kaçırıldığını söyleyen Temelli, ‘İktidar siyaseten olduğu gibi iktisadiden de tükendi. Kaynak kalmadı’ dedi
Meclis’te görüşülen 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi’ni “savaş, rant ve talan” olarak değerlendiren muhalefet, bütçenin halktan ve denetimden kaçırıldığı eleştirisinde bulunuyor. Halkların Demokratik Partisi (HDP) önceki dönem Eş Genel Başkanı iktisatçı Sezai Temelli bütçe politikasını Mezopotamya Ajansı’ndan (MA) Selman Güzelyüz”e değerlendirdi
‘Halk haberdar değil’
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin bütçe hakkını tamamen ortadan kaldırdığını vurgulayan Temelli, iktidarın en önemli yönteminin “birçok harcama kalemini görünmez kılan bütçede fonksiyonel sınıflandırmaya son verilmesi” olduğunu söyledi. Temelli, “Denetim mekanizması ortadan kaldırıldığı gibi bütçe ödeneklerinin alt kalemleri itibariyle kimlere ve nelere harcandığını artık göremiyoruz. Halk kendi kaynaklarının nereye gittiğinden haberdar değil. O yüzden bütçe kaynaklarının harcanmasından, saklanmasından tutun da bu kaynakların oluşturulmasına ve yönetilmesine kadar her şey başlı başına demokrasiye aykırı. Ben buna faşizm ekonomisinin bütçesi diyorum” diye belirtti.
‘Kaynak kalmadı’
Temelli, mevcut iktidarın ömrünü uzatmak için “borçlanma” ve “inşaat sektörünü canlandırma” dışında yolunun kalmadığının vurguladı. Meclis’e getirilen torba yasasıyla borçlanma yetkisinin iki katına çıkarılmasını hatırlatan Temelli, yasa sonrası oluşan 307 milyar TL’lik borçlanmanın dahi iktidara yetmeyeceğini söyledi. Temelli, “Çünkü iktidar siyaseten olduğu gibi iktisadiden de tükendi. Kaynak kalmadı. Finans sermayeyi, müteahhit oligarşisini ve savaş baronlarını mutlu edecek bir kaynak kalmadı. Halkın elindekini vergilerle aldılar ve diğer taraftan önemli orana borçlandılar. Ve finansman krizinin en önemli ayaklarından biri olan ‘döviz borçlanma krizi’ yaşanıyor. Bankacılık krizi kapıda bekliyor” diye konuştu.
‘Katılımcı ve demokratik bütçe’
Temelli, çözüm için HDP’nin izlediği üçüncü yol siyasetinin bütçesini önerdi. Üçüncü yolun bütçesini “Toplumun kendi içinde var etmiş olduğu yönetim anlayışına bağlı olarak geliştirdiği katılımcı ve demokratik bütçe” şeklinde tanımlayan Temelli, şöyle devam etti: Üçüncü Yol yönetimi, her şeyden önce yerinden yönetimdir. Yerelden demokrasi siyasetidir. Merkezi vesayete karşı başka bir siyaseti ve ona bağlı olarak başka bir ekonomi programını var eden siyasettir. Dolayısıyla bizim bütçe anlayışımız bugünkü anlayışın 180 derece zıddını ifade eder. İnsanların ihtiyaçların temelinde bir bütçe oluşturulması, bu ihtiyaçları giderirken toplumsal maliyetin en aza indirilerek karşılaması önceliğimizdir.
Emek, kadın, ekoloji
Temelli, üçüncü yolun bütçesini oluşmasında radikal demokrasinin 3 ayağının birlikte hareket edeceğini ifade ederek, şunları belirtti: Birincisi; emeğin, eşit yurttaşlık temelinde hem siyasi katılım hem iktisadi yaşam biçimindeki kaynaklara erişim anlamında temel olanı karşılar. İkincisi, kadın mücadelemiz çerçevesinde toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldıran, yaşamın her alanında eşitliği gözeten ve varsa mevcut eşitsizlikle mücadele eden bir bütçedir. Üçüncüsü de ekoloji mücadelesinin ve ekolojik tercihlerini önceleyen bir bütçedir. Doğayı tahrip eden değil, doğanın ritmiyle uyumlu bir yönetim anlayışının bütçesidir. Bunun için yerelden demokrasi ve ortaklaşma, bütçenin oluşumunda önceliğimizdir.
‘Başka bir dünya mümkün’
Üçüncü yol siyaseti bütçesinin belirlenmesinde ihtiyaçların hangi temel üzerinde oluşturulacağa dair de konuşan Temelli, şunları ifade etti: Dayanışma ekonomileriyle, kooperatiflerle, yerelden yönetim toplumcu anlayışla bunların ne derece mümkün olduğunu görebiliriz. Bu yüzden belediyelerimize kayyım atıyorlar. Söylediklerimizin gerçekleşme olasılıklarını ortadan kaldırmak istiyorlar. Hatta daha çarpıcı bir örnek verelim; Neden herkes Rojava’ya saldırıyor? Çünkü ‘başka bir dünya mümkün’ diyebileceğimiz bir örnek. Açık şekilde söyleyebilirim ki, Üçüncü Yol siyasetinde, bütçe toplumsallaşacak.
‘Bütçeye dair kimse bir şey bilmiyor’
Temelli, üçüncü yol bütçesinde, denetlemenin tüm paydaşlarca yapılacağını belirterek, şunları dile getirdi: Bugünkü bütçeye dair kimse bir şey bilmiyor. Hangi kaynağın nereye gittiğini insanlar bilmiyor. Bütçe telifini açıp halka gösterseniz dahi; o karmaşık hesapları kimse anlayamaz. İktisatçıların, ekonomistlerin birçoğu da anlayamıyor. Uzmanlar eliyle halktan kaçırılan bir bütçe. Ama bütçeyi bizzat halk yaptığında, zaten o denetimin içinde de bizzat halk oluyor. Halk bilgisi dahilinde var edilen bütçenin nereye harcanacağını herkes bilir. Tabii ki uzman denetim mekanizmaları da olacak.
VAN
