Haziran ayından Eylül’e kadar Cudi, Gabarve Besta’da ormanlar aralıksız yakıldı. Geçen yılın aynı dönemlerinde 13 alanda ormanlar operasyona çıkan askerlerce yakılırken, bu yıl aynı bölgede 40 alan küle döndü. Bölge halkı tepkili
Şırnak’ta Valilikçe bahara girişle birlikte 10 Mart’ta 15 bölgenin yıl sonuna kadar “özel güvenlik bölgesi” ilan edilmesiyle alanda orman yangınları yaşanmaya başladı. Şırnak’ın Cudi, Gabar ve Bagok Dağları ile Besta bölgesinde askeri operasyonların yapıldığı alanlarda 3 aya aşkın bir süredir orman yangınları yaşanıyor. Cudi ve Gabar Dağları ile Besta bölgesinde orman yangınının çıktığı bölgede aylardır kalekollar da yapılıyor. Özelde Cudi Dağı bölgesinde bulunan Anılmış (Gundikê Remo), Cevizdüzü (Cifane), Üçkiraz (Nêvava) gibi köylerde doğa katliamının yapılması ve yangının çıkarılması ise dikkat çekiyor. Bölgeki yangınların neredeyse tümünün özel güvenlik bölgelerinde yaşanıyor olması da dikkat çeken bir nokta oluyor.
Müdahale edilmiyor
Öte yandan çıkan orman yangınlarına hiçbir müdahalede bulunulmuyor. Bölge halkı kimi zaman kendi imkânları ile yangını söndürmeye çalışırken, defalarca da askerler tarafından engellendi. Halk, bölgedeki yangını bilinçli bir politika olarak değerlendiriyor.
‘Bu katliamı kabul etmiyoruz’
Yaşanan orman yangınlarına tepki gösteren kadınlar, her yıl ormanların bilinçli bir şekilde yakıldığını ve yangının söndürülmediğini söylüyor. Cudi’nin onlar için önemli olduğunu söyleyen kadınlar şöyle diyor: “Cudi Dağı bedeninde yaşanan orman yangınları ile birçok tarım arazisi, bağ, bahçe ve ağaç küle döndü. Bu ülkenin düşmanları ise bu şekilde ormanlarımızı yok etmek istiyorlar. Hükümet kimsenin Cudi Dağı’nın bedeninde yaşamasını istemiyor ve izin vermiyor. Oradaki yaşamımızı ve tarihimizi yok etmek istiyorlar. Cudi’deki yangınları ise sıradan bir olaymış gibi ele alamayız. Çünkü ormanlarımız bilinçli bir şekilde yakılıyor.” Cudi’nin kendileri için tarih, irade, yaşam ve kültür anlamına geldiğini söyleyen kadınlar, yıllardır bunları korumak için mücadele ettiklerini belirtiyor. Doğa ve ormanları koruma çağrısı yapan kadınlar, “Eğer ormanlarımız yok edilirse, yaşamımız ve irademiz de yok edilir. Bizler doğamız ve toprağımız ile varız. Bu saldırılar Kürdistan’ın birçok yerinde yürütülmekte. Bizler ormanlarımıza sahip çıkacağız ve yalnız bırakmayacağız. Biz kadınlar onların politikalarını boşa çıkaracağız. Mücadelemizi sürdüreceğiz.” Yine devletin, yıllardır bölgedeki topraklar üzerinden saldırılar yürüttüğünü dile getiren kadınlar, “Uzun bir zamandır Cudi’ye dönük bir doğa katliamı yaşanıyor. Orman yangınları ile köylülerin yaşam alanları yok edilmek isteniyor. Köylülerin yaşam alanları yok edilip, göç ettirilmek isteniyor. Askeri karakollar yapmak için doğamıza saldırıyorlar. Halk dünyanın her yerinde doğasına sahip çıksın. Bizler doğamız ile yaşamı sürdürüyoruz. Bu saldırılar ve yangınlar sıradan olaylar değil. Bizim tek yapmamız gereken şey doğamıza sahip çıkmak ve korumak. Biz kadınlar doğamız için durmayacağız, mücadelemize devam edeceğiz” mesajı veriyor.
Bizi meşgul etmeyin
Yangının çıktığı alanlarda su olmamasından kaynaklı köylüler engellemeyi aştıklarında yangınları toprakla söndürmeye çalışıyor. Çoğunlukla engellenen köylüler yangının söndürülmesi için karakol, itfaiye ve belediyeyi aradıklarını ancak her defasında ‘Bizi meşgul etmeyin’ denilerek telefonların yüzlerine kapatıldığını söylüyor.
40 kez yakıldı
2019’da Haziran ve Eylül’de bölgede 13 kez yangın çıkarken, bu yıl ise hazirandan eylüle kadar 40 kez yangın çıktı. Operasyona çıkan askerler tarafından çıkarıldığı belirtilen yangınlardan bazıları ise şöyle:
Haziran
*1 Haziran’da Güçlükonak’ta bulunan Akdizgin Karakolu’ndan açılan ateş sonrası Gabar Dağı’nda yangın çıktı.
*15 Haziran’da Şırnak’ın İdil ilçesi ile Mardin’in Midyat ilçesinin kesiştiği Mağara (Kîwex) köyü yakınındaki Bagok Dağı’nda orman yangını çıktı.
*16 Haziran’da Cudi Dağı’nın eteklerindeki Silopi ilçesinde bulunan Dader (Yolağzı) ile Hesena (Kösreli) köyünün çevresinde yeni yapılan kalekol etrafında orman yangını çıkarken, bir yangın da ilçeye bağlı Görümlü (Bêspin) beldesindeki ormanlık alanda çıktı.
*16 Haziran’da Şırnak’ın Görümlü beldesi ve beldeye bağlı Koyuneren (Beşiri) köyü yanındaki ormanlık alanda başlayan yangın askerlerin üs bölgesinden açtığı ateş sonrası çıktı.
*21 Haziran’da Gabar Dağı’nın farklı noktalarında orman yangını çıktı.
*24 Haziran tarihinde Silopi ilçesinde bulunan Cudi Dağı’nın Deriyê Cebrail alanında operasyondan dönen askerler tarafından yangın çıkarıldı.
Temmuz
*17 Temmuz tarihinde Güçlükonak yolu üzerinde yer alan Elo Dino Kasrı karşısında bulunan alanda çok sayıda askerin ve zırhlı aracın katılımıyla askeri operasyon sonucu yangın çıktı.
*19 Temmuz tarihinde Güçlükonak ilçesi kırsalında bulunan Akdizgin Karakolu’ndan açılan ateş sonucu Gabar Dağı’nda orman yangını çıktı.
*20 Temmuz tarihinde askerlerin ateş açması sonucu Güçlükonak ilçesi ile ilçeye bağlı Fındık beldesi arasındaki ormanlık alanda yangın çıktı.
*20 Temmuz tarihinde Balveren (Gundikê Melê) beldesi karşısında bulunan Cudi Dağı bölgesinde orman yangını çıktı. o 20 Temmuz tarihinde Şırnak kent merkezi karşısında bulunan Cudi Dağı’nın Üçkiraz (Nêvava) ve Cevizdüzü (Cifane) köylerinde orman yangını çıktı.
Ağustos
*1 Ağustos tarihinde Şırnak merkeze bağlı Besta bölgesi Şerevan Yaylası, Çemê Mezin, Xare Kuna ve 3 farklı noktada orman yangını çıktı.
*5 Ağustos tarihinde Şırnak merkeze bağlı Cudi Dağı eteğinde bulunan Dağkonak (Nerex) köyü kırsalında operasyondan dönen korucular eliyle orman yangını çıkarıldı.
*5 Ağustos tarihinde Şırnak merkeze bağlı Cudi Dağı eteklerinde bulunan Cevizdüzü (Cifane), Üçkiraz (Nêvava) ve Kemerli (Gilindor) köyleri üçgeninde bulunan askeri alanda yangın çıktı.
*7 Ağustos tarihinde Gabar Dağı’nda bulunan Şırnak merkeze bağlı Kırkkuyu (Deşta Lala) bölgesinde bilinmeyen nedenden dolayı orman yangını çıktı.
*10 Ağustos tarihinde Şırnak Cudi Dağı’nda bulunan Mila Tikerê Tepesi’nde askeriye tarafından açılan ateş sonucu orman yangını çıktı.
*10 Ağustos’ta Gabar Dağı’nın Güçlükonak ilçesine bağlı Fındık beldesi ile Ormaniçi (Bana) ve Çobankazanı (Şehrika) köyüne bağlı Şêwe Mezrası üçgeninde askeriyenin ateşi sonrası orman yangını çıktı.
*12 Ağustos’ta Şırnak merkeze bağlı Toptepe (Awgamasya) köyü ve Güçlükonak ilçesine bağlı Ormaniçi (Bana) köyü kırsalındaki ormanlık alanlarda yangın çıktı.
*14 Ağustos tarihinde Cizre ilçesinin Cudi Dağı’ndaki Şax û Hebler bölgesinde orman yangını çıktı.
*20 Ağustos’ta Şırnak’ın Cudi Dağı’nda bulunan Bênavya bölgesi Gelîyê Xanemîr alanında orman yangını çıktı.
*21 Ağustos’ta Anılmış (Gundikê Remo) köyünün kırsalında bulunan Milê Tikera alanında orman yangını çıktı.
*27 Ağustos tarihinde Cudi Dağı’ndaki Cevizdüzü (Cifane) köyü kırsalında orman yangını çıktı.
Eylül
*1 Eylül tarihinde Şırnak kent merkezinin karşısında bulunan Cudi Dağı bölgesindeki Gelîyê Hirça ve Kemerli (Gilindor) alanlarında orman yangını çıktı.
* 4 Eylül tarihinde Silopi ilçesi tarafında bulunan Cudi Dağı’nın Hisar (Hebler) ve Çağlayan (Şax) köylerinin çevresinde bulunan ormanlık alanda yangın çıktı.
* 7 Eylül tarihinde Şırnak’ta bulunan Cudi Dağı’nda, Qursekêça bölgesindeki askeri kalekoldan açılan 3 adet izli mermi sonrası Newa Qêra bölgesinde de orman yangını başladı. Aynı zamanda Gundikê Remo (Anılmış), Nêvava (Üçkiraz) ve Gundikê Spîndarûk (Kavalı) köyleri kırsalında da yangın çıktı.
* 14 Eylül tarihinde Kumçatı (Dergul) beldesinin karşısında yer alan Gabar Dağı’nın zirvesinde yangın çıktı. Çıkan yangına müdahale edilmezken, alevler Zîvîngu (Köprüçe) ve Memira (Cevizli) köyleri kırsalına kadar yayıldı.”
ŞIRNAK/JINNEWS
