Son günlerde ekonomi çökerken iktidarın attığı bazı adımlar, dini, milli, Osmanlıcı ve anti-Kemalist içerikleriyle giderek dikkat çekici bir çizgi çiziyor. Buradan, iktidarın, toplumun dikkatini ekonomiden uzaklaştırıp taban konsolidasyonu yaptığı düşüncesine varabiliriz. Ya da kendi içindeki parçalanmayı önlemeye yönelik bir manevra peşinde olduğunu düşünebiliriz. Ne var ki ben durumun bunun da ötesinde olduğunu düşünüyorum. Yazının başında söylemiş olayım, bence iktidar bu adımlarıyla, elindeki medya imkanlarını ve yeni medya teknolojilerini kullanarak büyük ve etkili bir operasyonla önümüzdeki seçimleri yeniden kazanmanın çabası içinde. Bence durum bu.
Bu kanaatimi daha iyi ifade edebilmek için önce algoritma kavramını tanımlayalım: “Algoritma; bir sorunu çözmek veya belirlenmiş bir amaca ulaşmak için tasarlanan yola, takip edilen işlem basamaklarına denir. Algoritmalar açıkça belirtilmiş bir başlangıcı ve sonu olan işlemler kümesidir. Amaca ulaşmak için işlenecek çözüm yolları ve sıralamaları belirlenir ve algoritma bu sırayı takip ederek en mantıklı çözüme ulaşır”.
Algoritmalarla toplumu yönlendirme konusu, özellikle Google, Facebook, Twitter gibi sosyal medya platformlarının dünya ölçeğinde yaygınlaşmalarıyla ortaya çıkmış bir konudur. Bu şirketlerin ellerinde bulunan “büyük veriler” (Big Data), belirli algoritmalarla bu veri setleri içindeki bireylerin siyasi, ekonomik ve sosyal meseleler bakımından yönlendirmelerine imkan vermektedir. Örneğin herhangi bir gün internette aradığınız bir kitapla ilgili ya da konu bakımından benzer kitaplarla ilgili bilgilerin bir başka gün, siz istemediğiniz halde karşınıza çıkabiliyor olması böyle bir algoritmanın çalışıyor olması sonucudur. (Eminim böylesi algoritmalar birçoğunuzu, özellikle cep telefonlarında “Yahu birileri beni mi takip ediyor? Nerden biliyorlar benim ne istediğimi” gibi düşüncelere sevk etmiştir).
Covid-19 salgını, bugüne dek hiç olmamış bir biçimde iktidarın (devletin) eline bireylere ait veriler sağlamıştır. Yani bugün iktidarın elinde Türkiye’ye ait büyük bir Big Data (Büyük Veri) bilgisi vardır. Dolayısıyla iktidarın böyle bir data setiyle ve elindeki medya imkanlarıyla belirli bir algoritma çerçevesinde önümüzdeki seçimlere hazırlanıyor olduğunu söylemek çok da komplocu bir bakış açısı sayılmamalı.
Son günlerin haberlerine bir bakın! Ayasofya’nın ibadete açılması, hilafet davetleri, Biden’ın Erdoğan’la ilgili 7 ay önce söylediklerinin gündemleştirilmesi, Kılıçdaroğlu’nun bu sözlere neden itiraz etmediğinin tartışılması, İstanbul Sözleşmesi’nin tartışmaya açılması, Diyarbakır’da Kürt çocuklarıyla ilgili yapılan sosyal deneyim, Oruç Reis’in Akdeniz’e yollanması, Yunanistan’ın paniği, Libya ile gelişen iyi ilişkilerimiz, Kürtlerin yoğun yaşadığı illerde sürekli olarak HDP’li görevlilerin gözaltına alınmaları, Kayyım atamaları, son olarak da Karadeniz’de keşfedilen doğal gaz yatakları ve tabii bugünün en çarpıcı haberi Kariye müzesinin ibadete açılması, bütün bunlar bence iktidarın seçim algoritmasının işlem basamakları.
Bu işlem başmaklarından nasıl bir algı oluşturulmaya çalışılıyor dersiniz?
Bir; Biz Osmanlı geçmişimize bağlıyız. Bu nedenle de kiliselerden bozma camiileri ibadete açacağız.
İki; Biz İslam kültürümüze de bağlıyız. Bu çerçevede İstanbul Sözleşmesi’nin ima ettiği aile kavramı da bize ait değildir ve değiştirilecektir.
Üç; Biz emperyalizme karşıyız, özellikle Amerikan emperyalizminin oyuncağı olmak istemiyoruz. Ama CHP tam aksine Amerika’dan medet uman bir partidir.
Dört; Kürtler bizim kardeşlerimiz ama HDP terör amaçlı bir siyasi parti ve onu barajın altına indireceğiz.
Beş; Kimse ekonomideki gidişten moralini bozmasın. Bakın 325 milyar ton doğal gaz bulduk. Bu haber kısa zamanda cari açık sorunlarımızı halledecek ve ekonomi düze çıkacaktır.
Beş maddede özetlediğimiz konuların AKP’nin topluma yönelik yürüttüğü seçim algoritmasının işlem basamakları olduğu çok açık. En azından ben öyle olduğunu düşünüyorum…
Unutmayalım ki iktidar son zamanlarda başta savaş sanayiini güçlendirmek amaçlı da olsa yeni teknolojilere büyük kaynaklar ayırmıştır. Bu kaynakların sonuçlarından biri de bu yeni seçim algoritmalarının geliştirilmesine katkıda bulunmuş olabilir.
Bu olasılığı hiç de hafife almayalım!