Türkiye’nin Oruç Reis ve Barbaros Hayreddin sismik araştırma gemileriyle Doğu Akdeniz’dey arattığı çalkantı sonrası Rusya da devreye girdi. Avrupa Birliği de Ankara’nın tutumunu ‘olumsuz gelişme’ diye değerlendirdi
AB üyesi olan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis, Doğu Akdeniz’de Türkiye ile yaşanan doğalgaz sondaj geriliminin düşürülmesi için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüştü. Putin’in Suriye ve Libya’da olduğu gibi Doğu Akdeniz’i de Ankara ile görüşeceği kaydediliyor.
Alman ajansı Deutsche Welle’nin haberine göre Kıbrıs Cumhuriyeti Hükümet Sözcüsü Kyriakos Koushos, Anastasiadis’in telefonda görüştüğü Putin’den, Türkiye ile süren gerilimde “kişisel olarak devreye girmesini” istediğini açıkladı.
Anastasiadis’in, Putin’den, “Türkiye’yi Doğu Akdeniz’de hukuka aykırı eylemlerine son vermesi için ikna etmesini” istediğini söyleyen Koushos, bunun üzerine Putin’in de “gerilimin düşürülmesi için devreye gireceğini” ve konuyu Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüşeceği sözünü verdiğini kaydetti.
Sözcü Koushos, “Putin, Doğu Akdeniz’deki gelişmeleri büyük bir endişeyle takip ettiğini ve her zaman farklılıkların uluslararası hukuk ilkeleri zemininde yürütülecek müzakereler yoluyla çözümlenmesine destek verdiğini aktardı” diye konuştu. Kremlin de telefon görüşmesine ilişkin açıklama yaptı. Ancak Rus tarafı açıklamasında, görüşmede “Doğu Akdeniz’deki gelişmeler ve Kıbrıs sorununun çözüm olasılığı dahil, bölgesel konuların ele alındığı” bilgisini paylaşmakla yetindi. Değerlendirmelere göre Türkiye, Doğu Akdeniz’de “kontrollü gerilim” politikası yürütüyor, sismik araştırma gemileri yanında fırkateynler göndererek zorlayıcı olmaya çalışıyor. Bu da “gambot diplomasisi” olarak değerlendiriliyor.
Oruç Reis gemisini Navtex (Seyrüsefer ikazı) ilan edip Meis-Rodos bölgesine gönderince kriz patlak vermişti, savaş gemileri karşı karşıya gelmişti. Almanya araya girince Türkiye bir süre aramayı dondurdu. Ancak AKP-MHP yönetimi 28 Temmuz Salı günü yeni bir Navtex bildiriminde bulunarak, Barbaros Hayreddin Paşa gemisinin, Kıbrıs’ın güneydoğusundaki tartışmalı bölgede sismik araştırmalar yapacağını duyurması, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin tepkisine yol açtı.
AB tepkisi ve sınırda teftiş
Kıbrıs açıklarındaki sondaj faaliyetleri nedeniyle Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) iki yöneticisini Şubat ayında yaptırım listesine alan AB, Türkiye’ye sert eleştiriler yöneltti. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in sözcüsü Perşembe günü yaptığı açıklamada, “olumsuz gelişme” olarak değerlendirdiği Türkiye’nin sismik araştırma faaliyetlerinin ayrıca bölgedeki gerilimin düşürülmesine yardımcı olmadığını da sözlerine ekledi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise, Kurban Bayramı dolayısıyla yayınladığı mesajda, “Tarihimize ‘zaferler ayı’ olarak geçen ağustos ayına girmekte olduğumuz şu günlerde inşallah evlatlarımıza yeni zaferler miras bırakacağız. Irak ve Suriye’den Libya’ya uzanan geniş bir alanda süren bu mücadelemizi hem kendimiz, hem bu ülkelerdeki dost ve kardeşlerimiz için zaferle neticelendirmekte kararlıyız.
Doğu Akdeniz ve Ege’deki haklarımızı korumak için başlattığımız çalışmaları sonuna kadar devam ettireceğiz” dedi Savunma Bakanı Hulusi Akar, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ümit Dündar, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan Küçükakyüz ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Adnan Özbal ile Yunanistan sınırındaki Edirne’de denetleme ve incelemelerde bulunarak gözdağı verdi. Akar ve beraberindekiler geceyi Edirne’de geçirerek 31 Temmuz’da Selimiye Camii’nde Bayram Namazı kıldı.
MOSKOVA