HDP ve CHP, Meclis’te görüşülmeye başlayacak sosyal medya düzenlemesine, “OHAL yöntemlerinin devamı olduğu” ve sansür kaygısı gerekçesiyle şerh koydu
Halkların Demokratik Partisi (HDP) ve Cumhuriyet Halk Partisi sosyal medyada düzenlemeleri öngören 9 maddelik “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun Teklifi”ne muhalefet şerhi düştü. Şerhte, söz konusu kanun teklifinin, OHAL uygulamalarının devamı niteliğinde olduğu, düşüncenin suça dönüştürülmesinde ve halkın gerçeklere erişmesini engellediği eleştirisi yapıldı.
HDP: Sansür ve İstibdat dönemi
AKP iktidarı boyunca internet yasaklarının çeşitli gündemlerle uygulandığına dikkat çekilen şerhte, basın ve yayına getirilen sansür nedeniyle sosyal medya mecrasının alternatif haber alma kanalı olduğu belirtildi. AKP iktidarının getirdiği yasaklar nedeniyle “istibdat dönemine” benzetildi.
İnternete korsan yayın muamelesi
Twitter ve Facebook gibi sosyal paylaşım platformlarının halkın haber alma hakkının sağlandığı mecralar olduğunun belirtildiği şerhte, teklifin yasaklarla özgülenmiş bir metin olduğu ifade edildi. Şerhte, “Kanun teklifi metni, internete adeta matbaada basılmış korsan yayın muamelesinin dışa vurumudur. Kendisini afişe eden ‘yeşil küre’ fikri ne kadar dijital iletişimden ve sosyal medya dinamiklerinden anlayan bir aklın ürünüyse, bu kanun teklifini de o şekilde yorumlamakta beis yoktur” ifadeleri yer aldı.
OHAL uygulamalarının devamı
Şerhin devamında ikinci maddede yer alan “idari para cezaları ve buna dair tebligat usulüne” ilişkin düzenleme ile alternatif kanalların kapatılmasını sağlamak için getirilen bir uygulama olduğu vurgulanan şerhte, “Halihazırda pek çok televizyon kanalı, basın yayın organı OHAL sonrasında KHK’ler ile kapatılmış, muhalif kanalların yayınları engellenmiştir. Getirilecek olan sistemin OHAL yöntemlerinin devamı olduğu ve halkın bilgiye erişiminin hedef aldığı açıktır. Bu haliyle kanun değişikliğinin tamamen sosyal medya şirketlerine yaptırım uygulama amacı ile yapıldığı görülmektedir” diye belirtildi.
Üçüncü madde ile getirilen ve önerilen idari para cezalarının suç ve cezada kanunilik ilkesiyle bağdaşmadığı vurgulanarak, amacın muhalif kanalları ve muhalifleri sindirmek olduğu kaydedildi.
Müstehcenlik tanımı
“İçerik çıkarılması ve/veya erişim engellenmesi” maddesinde geniş bir katalog suçlar tanımı getirildiğine dikkat çekilen şerhte, şu ifadeler yer aldı: “Çocuk istismarı, pornografisi gibi suçlarda içeriğin kaldırılması/erişimin engellenmesi yoluna gidilmesi şüphesiz ki yerinde olacaktır ancak bahsi geçen katalog suçlardan olan ve kanunda tanımı bile bulunmayan dolayısıyla çok geniş yorumlanmaya müsait ‘müstehcenlik’ suçunun yer alıyor olması kabul edilebilir değildir. 2015 yılına kadar eşcinselliğin, ‘Genel Ahlaka Karşı Suçlar’ başlığı altındaki müstehcenlik suçu içinde değerlendirilip cezalandırıldığı unutulmamalıdır.”
Geçmişin silinmesi
“İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşların, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği“ maddesine ilişkinde şu eleştirilere getirildi: “Politik eleştiri ve ifade özgürlüğü bakımından temel bir ilke olan kamuya mal olmuş kişilerin kişilik haklarının dar yorumlanması elzemdir. Ancak örneğin cumhurbaşkanına hakaret suçu kapsamında cezaevinde olan yurttaşların sayısının çokluğu niyeti de ifşa etmektedir. Ancak bu düzenlemeyle aslında amaçlananın, unutulma hakkının tanınması olmayıp, iktidarın geçmişteki söylem ve eylemlerinin silinmesidir. Halihazırda geçmişteki söylemleriyle örtüşmeyen iktidar şimdi her mecrada karaladığı ilişkilerinin de unutulmasını ve gündemleştirilmemesini öngörmektedir. Unutulma hakkını savunan iktidarın 17-25 Aralık benzeri yolsuzluk dosyalarının, hakeza FETÖ ile birlikteliklerine ait geçmişin silinmesini amaçladığı hususu zaten izah dışıdır.”
CHP: Haberler yok edilecek
Sosyal medya düzenlemesinin kolektif dijital hafızayı sileceğini belirten CHP, teklife şerh düşerek, “Teklif yasalaşırsa içerik çıkartma kapsamında zorunlu olarak tüm haberler silinecek ve tüm yolsuzluklar ve eleştirel haberler yok edilecektir” diye belirtti.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), sosyal medyada düzenlemeleri öngören 9 maddelik “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun Teklifi”ne muhalefet şerhi düştü.
Şerhte, dünya çapında internet kullanıcı sayısı verileri paylaşıldı. Buna göre, 2019 yılı itibariyle genel olarak internet kullanıcısı sayısı 4.39 milyara, sosyal medya kullanıcısı sayısı 3.48 milyara ulaşmış durumda. 2018 yılına göre Dünya’da toplam nüfus 84 milyon artarken, internet kullanıcıları sayısı 367 milyon arttı. Aktif sosyal medyada kullanıcı sayısının 288 milyon ve mobil sosyal medya kullanıcı sayısının 297 milyon arttığı belirtildi.
Türkiye’de ise 59,3 milyon aktif internet kullanıcısının bulunduğu ve bu sayının 44 milyonunun telefonlarından internete bağlandığı ifade edildi.
HABER MERKEZİ