‘Çoklu Baro’ tepkilere rağmen Meclis’ten geçti

‘Çoklu baro’ yasa teklifi tepkilere rağmen Meclis’ten geçti. AKP ve MHP’nin verdiği önergeyle iki maddede değişiklik yapılırken, muhalefet iktidarın “bölücülük” yaptığını dile getirdi

AKP ve MHP’nin baroların yapısını ve seçim sistemini değiştirmeyi hedeflediği çoklu baro adıyla bilinen 28 maddelik “Avukatlık Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik” teklifi Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi.

Genel Kurul’da muhalefet maddeler üzerine söz alarak itirazlarını ve eleştirilerini dile getirdi.

HDP Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları: “Bu kanun teklifiyle şunu çok net ifade etmek isteriz ki AKP iktidarı bölücülük yapmaktadır. Barolar AKP’nin emellerini hayata geçirecek ve iktidarını sağlamak için alan, bir saha değildir. Seçme ve seçilmeyi ortadan kaldırmak bu hakkı ortadan kaldırmak anlamına gelir ki bu asla riyaset değil, bu tek insan, tek adam rejiminin reisliğidir, başka hiçbir şey değildir”

CHP Hatay Milletvekili Suzan Şahin : “AKP, tek adamın hırsı uğruna Türkiye’nin geleceğini geçmişteki gibi tehlikeye atmaktadır. Amaç tek adam, tek söz, böl, parçala, yönet. Kimlik temelli halk talepleri ortaya çıkar. Demokrasi mücadelesi verilemez ve parçalanma olur. Bu nedenle, çoklu baro bölücülüktür”

İyi Parti Denizli Milletvekili Yasin Öztürk: “Tarih bugünleri de yazacaktır. Geçmişte yaptığımız savunmalar uykunuzu kaçırmıyorsa adaletin gereğini yerine getirmişsiniz demektir. Bu teklifte imzası bulunan hukuk kökenli sayın milletvekillerine soruyorum: Yarın bu teklif kabul edildikten sonra rahat uyuyabilecek misiniz? Hiç mi kendinizi diken üstünde hissetmiyorsunuz? Ak baroya dâhil olmayan avukatları hangi tehlikeler beklemektedir?”

CHP Adıyaman Milletvekili Abdurrahman Tutder:, “140 bin avukat adına Ak Parti Grup Başkan Vekiline sataşıyorum. Grup Başkan Vekili bize diyor ki: ‘Bu yasayla biz temsilde adaleti getiriyoruz.’ Ne yapıyorlar? 40 üyeli bir baroya 4 delege, 5 bin üyeli bir baroya 4 delege. Normal matematik bilimine göre çarptım, böldüm, topladım böyle bir sonucu bulamadım. Araştırdım, Ak Parti matematik bilimine yeni bir şey bulmuş ‘AK Matik’ Evet, ‘Ak Matik’ e göre 40=5.000 Evet arkadaşlar, hayırlı olsun. Sizi bu teklifinizden dolayı Nobel Matematik Ödülü’ne aday olarak gösteriyoruz”

TİP Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Erkan Baş: “18 yılıdır yasa yapıyorsunuz, hangisi halkın yararına oldu? Saraydan sipariş geliyor paketleyip meclisten geçiriyorsunuz. Halkın burada bir menfaati var mı? Baroları teslim almak için kanun çıkarıyorsunuz. Hukuksuzluğa direnenlerden intikam almaya çalışıyorsunuz” şeklinde konuştu.

İki maddede değişiklik

Teklifinin birinci bölüm görüşmelerinde 7’nci maddesi olan “Avukatlar mahkemelere cübbeyle çıkmak zorundadır. Kılık ve kıyafetle ilgili başkaca bir zorunluluk getirilemez” maddesine staj dönemi de eklenmişti.

İkinci bölüm görüşmelerinde ise teklifin, 15’inci maddesine ilişkin AKP ve MHP imzalı verilen değişiklik önergesi kabul edildi. Teklifte yer alan 15’inci madde, aynı ilde birden fazla baronun kurulması halinde baro genel kurullarının farklı yıllarda yapılabileceğini öngörüyor. Ayrıca düzenlemeyle, tüm il barolarının genel kurullarının, baroların kuruluş tarihine bakılmaksızın, belirli bir düzen içinde ve aynı tarihlerde yapılması amaçlanıyor. Buna göre, tüm baro genel kurulları son rakamı çift olan yıllarda olmak şartıyla iki yılda bir Ekim ayının ilk haftası içinde yapılacak.

Kabul edilen değişiklik önergesiyle, maddenin birinci cümlesi olan, “Aynı ilde birden fazla baronun kurulması halinde baro genel kurullarının farklı yıllarda yapılabilecektir” cümlesinden sonra, “Bu sayıların belirlenmesinde baro levhasına kayıtlı avukatlar ile kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde görev yapan avukatlar esas alınır” ifadesi eklendi. Ayrıca maddenin, dördüncü cümlesi, “Kurucular kurulu en geç altı ay içinde organ seçimlerini yapmak üzere kuruluş genel kurulunu toplar ve yeni baronun kuruluşunu tamamlayarak Birliğe bildirir” şeklinde, beşinci cümlesi ise “Yeni kurulan baro, seçimli ilk olağan genel kurulunu yapıncaya kadar Birlikte temsil edilmez ve seçimli ilk olağan genel kurulunu 82 nci madde hükmü uyarınca yapar” şeklinde değiştirildi.

Kabul edilen maddeler şöyle:

Belirli şartların gerçekleşmesi durumunda aynı ilde birden fazla baro kurulabilecek. Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde baroya yazılma talebi herhangi bir baroya yapılabilecek.
Aynı ilde birden fazla baro varsa avukatlık stajının ikinci altı aylık kısmı, staj yapılan baroya kayıtlı bir avukatın yanında gerçekleştirilebilecek.
Aynı ilde birden fazla baro varsa avukatlar, o ildeki herhangi bir baroya staj başvurusunda bulunabilecek.
Aynı ilde birden fazla baro bulunması halinde staj başvurusunda ibraz edilmesi gereken tanıtma kağıdı, staj yapılan baroya kayıtlı iki avukat tarafından düzenlenecek.
Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde bir avukatın geçici olarak görevlendirilmesine ilişkin işlemler, kayıtlı olunan baro tarafından yerine getirilecek. Bir avukatın ölümü, meslekten veya işten çıkarılması, işten yasaklanması, geçici olarak iş yapamaz duruma gelmesi hallerinde, avukatın kayıtlı olduğu baro başkanı, ilgililerin yazılı istemi üzerine veya iş sahiplerinin yazılı muvafakatini almak şartıyla, işleri geçici olarak takip etmek ve yürütmek için kendi barosuna kayıtlı bir avukatı görevlendirecek, dosyaları kendisine devir ve teslim edecek.
Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde aynı büroda birlikte çalışma ve avukatlık ortaklığı kurma için aynı baroya kayıtlı olma şartı aranmayacaktır.
Düzenlemeyle, avukatların mahkemelere Türkiye Barolar Birliği tarafından şekli belirlenen cübbeyle çıkacağı, kılık ve kıyafet konusunda başkaca bir zorunluluk getirilemeyeceği hükme bağlanarak keyfi uygulamaların önlenmesi amaçlanmaktadır.
Belirli şartların gerçekleşmesi durumunda aynı ilde birden fazla baro kurulabilmesine imkân tanındığından, maddede bu yeni durum için uyum düzenlemesi yapılmaktadır. Buna göre, aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde adalet dairelerinde barolara ayrılacak yer, Türkiye Barolar Birliğine tahsis edilecek ve Birlik bu yeri, kayıtlı avukat sayısını dikkate almak suretiyle barolara tahsis edecektir.
Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde avukatların bürolarında ve konutlarında yapılacak arama, hakkında soruşturma yürütülen avukatın kayıtlı olduğu baro temsilcisinin katılımıyla yapılacaktır.
Denetleme ve şikâyetle ilgili meselelerde avukatın bilgi vermek zorunda olduğu baro, kayıtlı olunan baro olarak netleştirilmektedir.
Mesleğe yeni başlayan avukatların baro keseneği, beş yıl süreyle yarı oranında alınacaktır.
Aynı ilde birden fazla baro kurulabilmesine imkân tanıyan sisteme uyum düzenlemesi yapılmaktadır. Buna göre, aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde avukat o ilde bulunan herhangi bir baronun levhasına kayıt olacaktır.
Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde avukatlığın kayıtlı olunan baro bölgesi dışında süreklilik arz edecek şekilde yapılmasına ilişkin tutanak o yerdeki tespiti yapan baro yönetim kurulu tarafından düzenlenebilecektir.
Beş binden fazla avukat bulunan illerde asgari ikibin avukatla yeni bir baronun kurulabilmesine imkân tanınmaktadır.
Aynı ilde birden fazla baronun kurulması halinde baro genel kurulları farklı yıllarda yapılabilecektir. Düzenlemeyle, tüm il barolarının genel kurullarının, baroların kuruluş tarihine bakılmaksızın, belirli bir düzen içinde ve aynı tarihlerde yapılması amaçlanmaktadır. Buna göre, tüm baro genel kurulları son rakamı çift olan yıllarda olmak şartıyla iki yılda bir Ekim ayının ilk haftası içinde yapılacaktır.
Düzenlemeye göre, seçim dönemi bitmeden önce görevinden ayrılan baro başkanının yerine, baro genel kurulunda yeniden seçim yapılmayacak ve baro yönetim kurulu, kalan süreyi tamamlamak üzere kendi üyeleri arasından baro başkanını seçecektir.
Her baro, baro başkanı dâhil en az dört delegeyle ve beş bin üyesi olan barolar bakımından ayrıca her beş bin üye için ilave bir delegeyle Türkiye Barolar Birliği genel kurulunda temsil edilecektir.
Türkiye Barolar Birliği genel kurulunun baro seçimlerinden sonra o yılın Aralık ayında Ankara’da yapılması kabul edilmektedir. Birlik Genel Kurulunun olağanüstü toplanması, on yerine, yirmibeş baronun yönetim kurulunun yazılı talebine bağlanmaktadır.
Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde adli yardım bürosu, baroların eşit olarak temsili esas alınarak oluşturulacaktır.
Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde görevli olan ancak baroya kaydını yaptırmak istemeyen avukat, durumu hakkında, o ildeki herhangi bir baroya bilgi verebilecektir.
Görev sürelerine bakılmaksızın baro başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri ile Birlik delege seçimleri 2020 yılı Ekim ayının ilk haftasında, Birlik Başkanlığı; yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri seçimleri ise 2020 yılı Aralık ayı içinde yapılacaktır.
Birden fazla baro kurulan illerde komisyona üye görevlendirilmesi baroların eşit ve dönüşümlü temsili esas alınarak yapılacak ve görevlendirmeye ilişkin usul ve esaslar Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan yönetmelikte gösterilecektir.
Birden fazla baro kurulan illerde koruma kurullarına temsilci görevlendirilmesi baroların eşit ve dönüşümlü temsili esas alınarak yapılacak ve görevlendirmeye ilişkin usul ve esaslar Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan yönetmelikte gösterilecektir.
Birden fazla baro kurulan illerde hal hakem heyetlerine üye görevlendirilmesi baroların eşit ve dönüşümlü temsili esas alınarak yapılacak ve görevlendirmeye ilişkin usul ve esaslar Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan yönetmelikte gösterilecektir.
Birden fazla baro kurulan illerde il ve ilçe tüketici hakem heyetlerine üye görevlendirilmesi baroların eşit ve dönüşümlü temsili esas alınarak yapılacak ve görevlendirmeye ilişkin usul ve esaslar Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan yönetmelikte gösterilecektir.