GİYAV’ın açıkladığı Çocuk Hakkı İhlali Raporu’nda, 3 bin 228 çocuğun hak ihlaline uğradığı, bu çocuklardan 465’inin yaşamını yitirdiği belirtildi.
Göç ve İnsani Yardım Vakfı (GİYAV), “2019 Çocuk Hak İhlali Raporu”nu kamuoyu ile paylaştı. 2019 yılında medyada yer alan haberlerin incelenmesi sonucu oluşturulan raporda, insan hakları alanında izleme ve raporlama yapabilmesi için gerekli olan sistematik ve güvenilir veriye ulaşmanın önünde pek çok engelin bulunduğu anımsatılarak, “Bu sebepten gerçek veriler bu raporun konu ettiği ihlal sayısından çok daha fazladır” denildi.
Anadil hakkı
Türkiye’nin ‘Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi’nin 17, 29 ve 30’uncu maddelerine, Lozan Anlaşması’nın azınlıklar ile ilgili hükümlerini gerekçe göstererek çekince koyduğu belirtilen raporda, “Çekince konulan maddeler özellikle azınlık hakları ve anadil hakları ile ilgilidir. Çekince konulan maddelerde, “etnik azınlık” ve “yerli halk” mensubu olan çocukların ana dillerini, televizyon ve radyo gibi kitle iletişimi araçları ile okullarda kullanma hakları düzenlenmiştir” ifadelerine yer verildi.
Cezasızlık
Raporda Türkiye’nin Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne taraf olmasının üzerinden 26 yıl geçtiğini, aradan geçen 26 yıl boyunca devlet kurumları, yasama organı ve yargı makamlarının sözleşmedeki yükümlülüklerini hayata geçirmek yerine, çocuk hakları ihlallerini görmezden gelmeye devam ettiği belirtildi.
Yaşam hakkı ihlal edilen çocuklar
Raporda, 2019 yılı boyunca hak ihlaline maruz kalan çocukların verilerine yer verildi. Buna göre, yaşam hakkı ihlaline maruz kalan bin 333 çocuktan 465’i yaşamını yitirken, 868 çocuğun yaralandığı kaydedildi.
Raporda, bin 895 çocuğun ‘Çocuğun Korunması Hakkı’ndan mahrum bırakıldığına yer verilerek, “10 çocuk erken yaşta zorla evlendirildi, 2 çocuk cinsel sömürüye alet edildi, 95 çocuk şiddet gördü, 1788 çocuk İhmal ve İstismar edildi, 51 çocuk, ‘Çocuğa Özgü Adalet Sistemi’nden yoksun bırakıldı, 35 çocuk gözaltına alındı, 11 çocuk tutuklandı, 5 çocuk ceza aldı, 9 çocuk ‘Sağlık Hakkı’ ihlaline maruz kaldı, 33 çocuk işkence ve kötü muamele gördü, 18 çocuk ‘Silahlı Çatışma Ortamında Çocukların Korunması’ hakkından, 3 çocuk ise diğer kategorilerinden hak ihlallerine maruz kaldı” denildi.
Raporda göre hak ihlaline maruz kalan çocukların 100’ü Suriye, 81’i Afgan uyruklu. Raporda, 2019 yılı içinde 465 çocuğun, çoğunluğu önlenebilir olaylarda yaşamlarını yitirdiği belirtildi.
1788 istismar
Raporda, 1788 çocuğun ihmal ve istismar edildiği kaydedildi.
Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 3.,19., 34., 35. Ve 36. maddeleri ile BM Engelli Hakları Sözleşmesi (BMEHS)’nin 16. Maddesi’ne atıfta bulunulan raporda, bu maddelerin görmezden gelindiğine vurgu yapılarak, “Özellikle kız çocukların erken ve zorla evlendirilmesi sorunu ile ilgili kadın örgütlerinin yıllardır yaptıkları önerilere rağmen etkili önleyici mekanizma kurulmamakta aksine “aile rızası” ve “dini nikah” yöntemleri ile çocukların erken ve zorla evlendirilmelerine göz yumulmaktadır” ifadeleri kullanıldı.
Raporda, devletin fiili ihlali nedeniyle 18 çocuğun çatışmalı ortamda hak ihlaline maruz kaldığı belirtildi.
‘İşkence Ve Kötü Muamele Görmeme Hakkı’ başlığı altında yapılan medya incelemesi sonucunda, devletin fiili ihlali nedeniyle 33 çocuğun hak ihlaline maruz kaldığı tespit edildi.
Kaynak: MA
