Twitter’ın AKP ile bağlantılı 7 binden fazla hesabı ifşa etmesi, çoktandır varlığı bilinen ‘aktrol’ ordusunu gün ışığına çıkardı. AKP inkâr etse de, Stanford Raporu, Kürt ve HDP karşıtı birçok sosyal medya operasyonunun nasıl yapıldığını belgeliyor
Twitter’ın AKP tarafından organize edilen muhaliflere saldırı hesaplarını kapatmasının sarsıntısı sürerken AKP’nin medyadan sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ünal iddiaları reddetti. Ancak Stanford Raporu her şeyi açıkça ortaya koyuyor. Dünyanın en büyük sosyal medya platformlarından Twitter’ın, Türkiye’den 7 bin 340 hesabı manipülasyonu engelleme politikalarını ihlal ettikleri gerekçesiyle kapatırken dayandığı Stanford İnternet Gözlemevi (SIO) raporunda isimler verilerek binlerce hesap ifşa edildi. Böylece çeşitli ‘hashtag’lar üzerinden HDP’ye ve diğer muhalif güçlere karşı yapılan nefret operasyonlarının kaynağı da ortaya çıkmış oldu.
Çalıntı hesaplar
Yapılan açıklamaya göre Twitter, 2020’nin başında Türkiye’de yaşayanları hedef alarak bilgi yayan ve “orijinal içerik” üretmeyen, farklı hesaplardan oluşan ağlar tespit etmeye başladı. Hesapların teknik göstergeleri ve yaptığı paylaşımlar üzerinde yapılan analiz sonucunda AKP’nin söylemlerini yaymaya çalıştıkları ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a “çok ciddi” destek verdikleri görüldü. Yapılan teknik incelemeler bahsi geçen ağların AKP Gençlik Kolları ile bağlantılı olduğunu ve bilgi yaymak için sahte hesapların yanı sıra bilgisayar korsanlığı gibi yollarla ele geçirilmiş birçok çalıntı hesap kullanıldığını da gösterdi.
37 milyon paylaşım
SIO’nun yaptığı incelemeye göre bu 7 bin 340 hesabın oluşturduğu ağ orantısız bir biçimde yaklaşık 37 milyon paylaşım yaptı. Stanford Araştırmacıları, “AK Troller” adlı bu grubun sıklıkla gazetecileri, politikacıları ve muhalifleri hedef aldığını ve bazılarının hesaplarını çaldığını ifade etti. Rapora göre, hesapların 100 binden fazla takipçisi vardı, ancak hesapların çoğunun takipçi sayısı son derece az görünüyor. 4 bin 534 hesabın takipçisi 500’den az, hatta bazılarının 200 takipçisi bile yok.
Aynı gün açılan hesaplar
Stanford’un araştırma sonucunda ulaştığı bulgulara göre, birçok uydurma karakter var ve bunların hepsi aynı gün, benzer isimlerle açılmış. Ayrıca ‘retweet şebekeleri’ de kurulmuş durumda. Engellenen hesaplar arasında bazı muhalif hesaplar da bulunuyor, ancak Twitter’a göre bu hesaplar bahsi geçen şebeke tarafından çalındığı için silindi.
Sürekli ilişki
Raporda, ağdaki hesapların düzenli olarak etkileşim kurdukları kullanıcılar arasında AKP’nin resmi Twitter hesabı ‘@AKparti’, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı ‘@tcbestepe’, Maliye ve Hazine Bakanı Berat Albayrak ‘@BeratAlbayrak, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ‘@abdulhamitgul’ ve eski Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in ‘@06melihgokcek’ olduğuna da dikkat çekildi.
Haziran kampanyası
7 Haziran 2015 parlamento seçimlerinde AKP çoğunluğunu kaybederken, HDP oyların% 13.1’ini almıştı. Rapora göre o süreçte de sahte hesaplar faaliyetteydi. Seçim öncesinde, #HDPyeOyVerilmez gibi kampanyalar düzenlendi. HDP’yi “terörizmle” suçlayan hesaplar, sahte fotoğraflar paylaşarak, #HDPyeOyVermiyorumÇünkü gibi hashtag başlıkları yarattılar. Aynı dönemde #ŞeddeliFaşistCHP, #CHPyeRağmenDireniyoruz kampanyaları yapıldı. Bu toplu işlemler 48 hesaptan yapılıyordu ve hesapların tümü de 28 Ekim 2014 tarihinde oluşturulmuştu, hepsi büyük harflerle yazılmıştı ve hiçbirinde de profil açıklaması yoktu. Aynı hesap grubu, Melih Gökçek’i desteklemek için de sık sık tweet atıyordu.
AK Davam ve AK Hilal
Rapora göre, AK Hilal ve AK Davam ağlarının her biri yüksek derecede koordine edilmiş görünüyor. Zeynep Akgul (@ okyanusgozlum0) adı altında bir hesap AK Hilal’in kurucu başkanı ve AK Davam’ın başkan yardımcısı olarak görünüyor. Hakan (@ hknknr07) adı altında bir hesap AK Davam’ın kurucu başkanı ve AK Hilal’in başkan yardımcısı olduğunu iddia ediyor. Rapor, AK Hilal halkasında, grup hesapları veya alt ağ gruplarının yönetici hesapları olan 17 hesap belirliyor ve bu 17 AK Hilal hesabının veri kümesinde 128.257 tweet ürettiğini ortaya koyuyor, ki bunların yüzde 98,6’sı retweetlerden oluşuyor. Örneğin, 19 Ekim 2017’de bir saatlik bir süre içinde, birçok AK Hilal hesaplarının örgütlediği #YeteneksizsinizCHP (“#YouAreIneptCHP”) kampanyası böyle yaratılıyor. AK Davam ve AK Hilal ağında, aynı gün içerisinde onlarca ağ bulunuyor.
İyi başlangıç ama…
Ancak uzmanlar, Twitter’ın bu kararının yakın geçmişe ait hesapları ilgilendirdiğini, yeni açılacak hesaplarla aynı durumun süreceğini de belirtiyor. İnternet hukuku uzmanı Prof. Dr. Yaman Akdeniz, sosyal medyada yaptığı açıklamada, “Twitter’ın kapattığı 7 bin 340 Aktroll hesabı bugün çok konuşulacak. Fakat, mevcut dönemde aktif olduğu belli olmayan ve hatta pasif olduğu söylenebilecek bir troll ağına müdahale etmiş gözüküyor Twitter. Bu bir başlangıç ise kıymetli, akdi takdirde çöpü çöpe atmaktan öteye değil” ifadelerini kullandı.
#BabyKillerPKK operasyonunun iç yüzü
Rapora göre Türkiye, Kuzey Suriye’ye operasyon gerçekleştirirken, aynı hesaplar paralel kampanya düzenledi. Türk hükümeti, Türkiye’deki PKK ile Suriye’de faaliyet gösteren YPG’nin aynı örgüt olduğunu iddia ederken, #BabyKillerPKK hashtagı, 10 Ekim 2019’da Twitter’da trend olmaya başladı ve 12 saatlik bir süre içinde yaklaşık 118 bine ulaştı. Hashtag altında tweet atan kullanıcıların çoğu organik olsa da (ki bazıları on binlerce takipçi ile doğrulandı) trafiğin bir kısmının bot benzeri hesaplardan geldiği ortaya çıktı, bazıları hashtag’i yüz kez tweetledi. Hesapların bazıları inanılmaz derecede ilkeldi ve profil resimleri bile yoktu. Bazıları da anonimdi ve birçoğu aynı tarihte oluşturulmuştu. Raporda, “Bazı hesaplar bot benzeri davranışlar sergilemekle birlikte, kampanyanın hashtag’i artırmak için birlikte hareket eden bir grup özel insan kullanıcı tarafından yürütülmesi mümkündür” denilirken, kampanyanın tamamen organik olmadığı ileri sürüldü.
Ordu gibi çalışıyorlar
Geçen yılın Eylül ayında Zet Lorento blogunun yazarı bir hesap, kişisel twitter hesabı üzerinden bir süredir üzerine çalıştıkları, “troll” işleyiş mekanizmasına dair bilgiler vermişti. Yazar, trollerin 2020 seçimine hazırlandığının altını çizerek, bu hazırlık kapsamında 2019’un Ocak ayından beri toplam 15 bin twitter profili oluşturduklarını belirtti. Yazar, bilgileri şöyle sıralamıştı: “Bu troller içerisinde bir hiyerarşi var. Biliyorsunuz hiyerarşi, alt-üst ilişkisi demek. Kendilerine ‘Grup Komutanı’ veya ‘Grup Komutan Yardımcısı’ gibi rütbeler(!) vermişler. Hatta alt gruplar arasında kavga çıkarsa bu grupları barıştırmak için de ayrı gruplar kurmuşlar. Şimdi bahsedeceğimiz bütün tim ve gruplar merkezi bir yerden yönetiliyor. Ak Ekip adını verdikleri bu merkez; Ankara’da. Türkiye’nin birçok ilindeki kişileri buradan yönetiyorlar. Trollere en çok katılım ise Urfa, Konya, Gümüşhane, İstanbul, Adana ve Ankara’dan. Twitter profili kapattıran bu timlerin hack ile uğraşan ekibi ise A*yıldız Tim. Aktif olarak #twitter profillerine saldıran/şikâyet eden ve spamlayan ‘gruplar’ ise, Suf*e Grupları, R*bi4 Grupları, Ender*n Grupları, Kızıl*lma Grupları, S*ncer Grupları, S*lçuklu Grupları, Ak P*yade Grupları, T*rkuaz grupları şeklinde sıralanıyor.”
‘Maaşla küfür ediyorlar’
2015 yılında Sözcü gazetesi, ‘Sövme Timi’ndeki 6 bin kişinin, 30 yöneticinin belirlediği kişileri sosyal medyada küfür yağmuruna tuttuğunu duyurmuştu. Habere göre Aktroller, Gezi Parkı Eylemleri’nin ardından oluşturuldu. AKP’nin sosyal medyadaki “yıkım ekibi” olarak görev alan ekibin kuruluşu, bir AKP Genel Başkan Yardımcısı tarafından gerçekleştirildi. İlk etapta, partinin gençlik kollarından yararlanıldı. Daha sonra ise kadro genişletilerek, 6 bine kadar yükseldi. Sahte twitter hesapları üzerinden, AKP’nin tüm muhaliflerine hakaretler eden aktroller, çekirdek ve yönetici olmak üzere iki ayrı ekip tarafından yönetiliyor veya yönlendiriliyor. Çekirdek olarak tabir edilen ekipte 30 kişi bulunuyor. Kimlere saldırılacağına ve kimlere küfür edileceğini bu ekip belirliyor. Gençlerden oluşuyor Habere göre, 6 bin kişilik aktrol ordusu, kendi başlarına hareket etmiyor. Hakaret edilecek veya saldırılacak kişileri, 30 kişilik çekirdek ekip belirliyor. Ve bu kişilerin sahte hesapları üzerinden, hakaret edilecek kişi hakkında twit atılıyor. Bu işaret fişeği olarak alınıyor ve tüm ekipler, aynı kişiye küfür bombardımanına tutuyor. Aktrol ekibinde yer alan kişiler ise daha çok AKP’nin gençlik kollarında görevli partililerden oluşuyor. Yaş ortalaması ise 20 ile 25 arasında değişiyor. Çekirdek ve yönetici ekibinde ise 30 yaşın üzerinde kişiler bulunuyor. Habere göre, Aktrol olarak anılan ekipte yer alanlara ise, değişik tutarlarda “kayıt dışı” ödeme yapılıyor. Ödemeler genelde AKP’li belediyelerden iş alan firmalar üzerinden gerçekleştiriliyor. En düşük ücret ise bin liradan başlıyor.
Çamlı açıkça söylemişti
AKP İstanbul Milletvekili Ahmet Hamdi Çamlı, geçen ay Süleyman Soylu’nun istifası sonrası AKP’de ‘maaşlı troll’ tartışmaları üzerine, maaşlı trollerin nasıl çalıştığını ifşa etmişti. Çamlı, Soylu’nun istifası sonrası AKP Kadın Kolları Başkanı Lütfiye Selva Çam’ın Twitter’dan yaptığı paylaşıma tepki gösterenlere tepki gösterirken, “Sosyal medyada gündem olmak, etkileşim almak isteyen insanlar ofislerle bürolarla anlaşıyorlar. Onlara belli bir miktar da ödeniyor. Bunların tabii bazen ayarları kaçıyor” ifadesini kullanmıştı.
AKP: Yalanlama ve tehdit
Sosyal medyada 12 maddelik sosyal medya etik kurallarını açıkladıktan sonra “Milli hesap” anlamına gelen yeşil top sembolünü kullanmaya başlayan AKP Tanıtım ve Medyadan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal da Twitter’ın Türkiye’de açılan ve AKP’ye destek veren 7 bin 340 hesabı kapatmasını eleştirdi. Twitter hesabından açıklama yapan Mahir Ünal, “Twitter ve diğer sosyal medya ağlarını, iftiraları, karalama kampanyaları, yalan siyasetleri için en elverişli zemin görenler, burayı Cumhurbaşkanımızın deyimiyle çöplüğe çevirenler Stanford’dan gelen provokatif bir rapora ve Twitter’ın gerçek dışı iddialarına sarılmaktalar” dedi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ise “Geçmişte bu tür yollara tevessül etmiş birçok yapının nihayetinde nasıl bir akıbetle baş başa kaldığını bu şirkete hatırlatmak isteriz” sözleriyle Twitter’ı tehdit etti. AKP Gençlik Kolları Tanıtım ve Medya Başkanı, Konya Milletvekili Selman Özboyacı ise, raporu, “Gayet subjektif donelerle hazırlandığı, hiçbir kanıta dayanmadığı ve gerçek dışı olduğu aşikar” sözleriyle yorumladı. Özboyacı, Twitter’ın kapattığı hesaplarla bağlantılarının olup olmadığına dair soruya ise “AK Parti Gençlik Kolları’nın yaptığı çalışmalar organiktir. Biz yaptığımız çalışmaları teşkilatlara, ‘Arkadaşlar paylaşalım, destek olalım’ gibi yolluyoruz ve bu doğal bir şekilde, doğal haliyle yayılıyor. Bunun dışında hiçbir yöntemimiz yok” diye yanıt verdi.
HABER MERKEZİ
