#erkekyerinibilsin tagı altında cinsiyetçiliğin tersten okunması büyük yankı yaptı. Yazar Ohannes Kılıçdağı, Kürt-Türk uyarlamasını önermesiyle başlayan ırkçılığın tersten okunmasını gazetemize yorumladı
Elif Aydoğmuş/İstanbul
Türkiye’de artan kadın cinayetleri ve kadına yönelik şiddete dikkat çekmek amacıyla geçtiğimiz günlerde sosyal medyada alışılmışın dışında bir tweet atıldı. Ruqing adlı twitter kullanıcısı tarafından atılan “Kocam isterse çalışabilir” tweeti kısa bir süre sonra dev bir kampanyaya dönüştü. Kampanya kadınların bin yıllardır maruz kaldığı söylemleri erkek üzerinden ifade ederek empati kurulmasını amaçlıyor. Yüabinlerce kişinin paylaştığı tweetler ardından Agos Gazetesi yazarlarından da olan Ohannes Kılıçdağı tarafından atılan “Erkek-kadın işini tersine çevirme anlayan için çok öğretici oldu. Bir gün de Türk-Kürt versiyonu mu yapılsa” tweeti bu kez yüzyıldır inkar edilen Kürtlerin maruz kaldığı ıkrçılığın Türkler üzerinden yazılıp atılmasıyla ikinci bir kampanyaya dönüştü. #Kürtlereempati başlığı altında yazılanlar ırkçılığın nasıl sistematikleştiğini de tersinden gösterdi.
Kılıçdağı anlattı
Gazetemizin ulaştığı Ohannes Kılıçdağı, tweetin bu kadar yayılacağını beklemediğini söylüyor. Bunun kendisini başta şaşırttığını söyleyen Kılıçdağı, “Doğrusu ilk anda yazarken bu kadar yayılacağını tahmin etmemiştim. Ama şimdi düşününce Türkiye’nin geçmişini, bugününü, Kürt konusunun yakıcılığını göz önüne alırsak tahmin edilebilirdi” diyor.“İnsanlar çok doluymuş, bir anda sel gibi boşaldı” diyen Kılıçdağı, şöyle devam ediyor: “Bu da Türkiye’nin sosyal, siyasal ve kültürel düzeniyle ilgili bir durum tabi. Öte yandan, bu kadar yayılmasında sosyal medya dinamikleri de rol oynadı. Söylenen bir söz o ortamda geometrik olarak katlanarak büyüyor.”
Irkçılıkla daimi mücadele
Kendinden gelişen bu akımın çok önemli olduğunu söyleyen Kılıçdağı, çok büyük anlamlar yüklenmemesi gerektiğinin de altını çizerek, şöyle devam ediyor: “Fakat, hem kadın-erkek hem Kürt-Türk ikiliklerinin ters çevrilmesi ‘normal’ dediğimiz veya öyle gördüğümüz düzendeki saçmalıkları, çarpıklıkları ortaya kayması açısından faydalı bir pratik. Yaptığınız hiçbir şey katmadan basitçe tersyüz etme olunca ve ortaya çıkan ifade garip, saçma veya saldırgan olunca zihin orijinalinin de öyle olduğunu anlıyor. En yalın ve dolayısıyla en çarpıcı örneklerden biri: ‘Benim de eniştem Türk’ ters çevirmesi. İnsan okuyunca, ‘Eee ne olmuş?’ diye düşünüyor. Doğrudan hiçbir siyasi veya şiddetle ilgili göndermesi yok ama çevrilince o kadar gereksiz ve ‘havada’ bir ifade oluyor ki orijinalini sorguluyorsunuz.” Kılıçdağı, “faydalı bir pratik” olarak tanımladığı kampanyanın bir anda kırılma yaratamayacağını fakat daimi bir zihin jimnastiğiyle uzun vadede etkisinin ortaya çıkabileceğini söylüyor.
İşte bazı tweetler:
Akademisyen Çetin Gürer: “Yıllardır hukuksuz biçimde cezaevinde tutulan Türk siyasetçi Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı Selahattin Demirtaş’ın talimatıyla cezaevinden çıkamıyor.”
Gazeteci Sabiha Temizkan: “-Türkçe savunma yapmak istiyorum
-Kürtçe savunma yapacaksan yap.
-Anadilim Türkçe ile savunma yapacağım.
-Yaz, bilinmeyen bir dille konuşmakta ısrar etti (KCK ana davasından
Siyasetçi Nesrin Nas: “Adalet, eşitlik önemli. Türkler de Kürtlerle eşit haklara sahip olmalı. Kürtlere var olan adalet Türklerden esirgenemez. Siyasi hakları ve özgürlüklerine dokunulamaz. Ana dilde eğitim Türklerin de hakkıdır.”
HDP Milletvekili Hüda Kaya: “Ne Mutlu Kürdüm Diyene.”
Gazeteci İrfan Aktan: “Türk sorunu yoktur, az gelişmişlik sorunu vardır.
Gazeteci Tunca Öğreten: “Annem adımı Tunca koymak istemiş. Ama Kürt nüfus memuru izin vermediği için kimliğe Tujo yazdırmak zorunda kalmışlar.”
HDP Milletvekili Gülistan Kılıç Yiğit: “Türk sorunu yoktur. Bu ülkede Türkler Bakan, Başbakan ve Cumhurbaşkanı oluyorlar.”
Avukat İbrahim Cinbaş: “Vatandaş Kürtçe konuş”
Cemşit Agiri: “Alper’in cenazesi kargo ile Rize’de oturan annesine gönderildi.”
Professor: “Bu millete Kürdüyle, Türküyle, Lazıyla, Çerkeziyle ‘Kürt milleti’ denir. Ayrım yapan bölücüdür.”
Deniz Ada: “Okullarda her sabah Türk kökenli Kürt öğrencilerin beynini Kürdüm, doğruyum, çalışkanım varlığı varlığıma kurban olsun marşıyla dolduruyoruz.”
HDP Milletvekili Murat Sarısaç: “HDP, iktidar olmadan önce, Türk anneleri çocuklarıyla cezaevinde Türkçe konuşamıyorlardı. Hamdolsun ki HDP’den sonra cezaevlerinde bütün anneler çocuklarıyla Türkçe konuşabiliyor.”
FtmCte: “Ben ayrımcılık göremiyorum Türklere karşı. Onlarda Kürtler gibi yaşıyor bu ülkede.”
Pekafet: “Kendi aranızda Türkçe konuşurken anama küfretmediğiniz ne malum?”
Seydwan: “Diyarbakır’da karpuz toplamaya gelen mevsimlik işçi Türkçe konuştuğu için bıçaklanarak öldürüldü.”
Berivan Arjin: “Türkçe şarkı söylediği için katledildi.”
Devi: “-Nerelisin?
-Trabzon.
-Heee olsun ya sen de insansın…”
Cemşit Agiri: “Kayseri’de 264 Türk mezarı kazıp, ölüler çıkarılıp Hakkari’de bir yol kenarındaki kaldırıma üst üste gömüldüler.”
Adnan Vural: “Açık görüşte oğluna Türkçe “Kamber Ateş nasılsın?” diyen İpek Ateş, görüş yasağı ile cezalandırıldı. “Kürtçe konuş çok konuş”
Sanatçı Aysel Borak: “Hep televizyonlardan görüyorduk batıdaki olayları. Bize hep yanlış anlatmışlar. Hiç öyle anlatıldığı gibi geri kalmamışlar. Tamam terör yanlısı Türkler de var ama geneli bizim gibi vatanına ihanet etmiyor.”
Fate: “Bizim Türk komşular var iyi insanlar özlerinde ama işte bu terör merör olayları… Küzdüz biz yani biliyor musun? Kabul etmeyiz bölücülük mölücülük!”
Mahsun: “Kürtsen övün değilsen itaat et.”
Rumet Dursun: “Bitlis’te 16 köyde Türkçe konuştular diye sokağa çıkma yasağı ilan edildi.”
Çekdar: “Kürdistan’da Türkiye diye bir yer yok. Ha çok istiyorsan bak orda Türkmenistan var, gidersin orda yaşarsın.”
Ömer Faruk Gergerlioğlu: “Benim de Türk komşularım, akrabalarım var.”
Meral Danış Beştaş: “Ömer Bey hiç Türklere benzemiyorsunuz, çok iyi Kürtçe konuşuyorsunuz.”
ZÎLAN Akademi ve Düşünce: “Tark-Turk sesiyle Türk oluştu. Bunlar, Dağlı Kürtler’dir.”
Cinsiyetçiliğin deşifresi
Ruqing adlı twitter kullanıcısı tarafından atılan “Kocam isterse çalışabilir” tweeti ardından yüzbinlerce kişinin attığı bazı tweetler şöyle:
CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu: “Önümüzdeki ilk seçimlerde her bölgeye kontenjandan birer erkek adayımız mutlaka olacak. Böyle erkekler siyasetin süsü değil. Objesi olmaya başlayacak.”
Altug İsigan: “Erkek doğası gereği yalnızca zeka gerektirmeyen ağır işler için uygundur, sanatla yönetimle, bilimle, felsefeyle uğraştırılmamalıdır.”
Oyuncu Demet Özdemir: “Nefsime hakim olamadım özür dilerim kocacım. #Erkekdediğin alttan alacak olur böyle şeyler. Çünkü anatomik olarak farklıyız… Kadın için ihtiyaç… Erkek öyle mi? Asla.”
Eceekale: “Erkekler pilot olacaklarmış, yok efendim havayolunda çalışacakmış. Erkek kısmına uçak mı emanet edilir kardeşim. Pilot adamın aile hayatı diye bir şeyi kalmaz.”
Furkan Toptaş: “Erkek dediğin gece vaktinde evinde oturur sarmasını yapar.”
Sedef Mızrak: “Erkeğin futbolda ne işi var, futbol kadın işidir.”
Miremsu: “Erkek dediğin yanımda çok kısa olmamak şartıyla şort giyebilir.”
Zehra Çağlayan: “Ne demek eve geldiğimde kapıyı kocam açmayacak? Çalışmasın, otursun evinin adamı olsun.”
Erman Pektok: “Ben bilmem, hanımım bilir.”
Bodrum Belediyesi: “Erkekler akşam güvenle sokakta dolaşsın diye kentimizi ışıl ışıl aydınlatıyoruz.”
Burcu Karakaş: “Yaaa o kadın benim kaç yıllık arkadaşım. Tacizci falan diyorlar, hep iftira. Yapmaz öyle şey.”
Özge Özdemir: “Evlenilecek erkek var, eğlenilecek erkek var.”
Ayşe Şahin: “Erkeklere seçme seçilme hakkı verilmesi şerefine, partilerdeki erkek kotası ve siyasete erkek dokunuşu ihtiyacı üzerine konuşuyoruz.”
Evrim Kepenek: “Sokak çatışma haberine ‘erkek’ muhabir yollamayın koşamazlar.”
