Bugün Dünya Romanlar Günü. 50 Roman derneği, çoğunluğu çiçekçilik, müzisyenlik, kağıt toplayıcılık, seyyar satıcılık yapan Romanların virüs, ayrımcılık ve açlık tehdidi altında olduğunu duyurdu, taleplerini sıraladı
Bugün, 8 Nisan Dünya Romanlar Günü. Romanlar koronavirüsten en çok etkilenen kırılgan gruplardan biri. Ellerindeki meslekleri; çiçekçilik, düğün müzisyenliği, kağıt toplayıcılık, seyyar satıcılık iken şimdi hiçbirini yapamaz hale geldiler. Derin bir yoksulluk yaşıyorlar. Ve durumları günden güne daha kötüye gidiyor.
50 Roman derneği tarafından yayınlanan açıklamada, Romanların koronavirüs sürecinde de ayrımcılığa uğradıkları ifade edilerek, acil talepler sıralandı.
50 derneğin çağrısıyla yayınlanan açıklama şöyle:
“Her yıl çeşitli etkinliklerle kutladığımız 8 Nisan Dünya Romanlar Günü’nü bu yıl koronovirüs ekseninde ve acil eylem planı talebiyle gündeme getirmek istiyoruz.
8 Nisan 1971 tarihinde 14 ülkeden gelen Roman delegelerin katılımıyla ilk Dünya Roman Kongresi düzenlendi. Kongrede Romanlara yönelik olumsuz yargılara, ırkçılığa ve ayrımcılığa karşı güçlü bir sesle itiraz edildi. O gün örgütlü mücadele başladı. Kongrelere katılan delege sayısı, yıldan yıla arttı. 1990 yılındaki 4. kongreye yaklaşık 300 Roman delege katıldı ve o kongrede, 8 Nisan’ın Dünya Roman Günü olarak kutlanmasına karar verildi. Bu bir bakıma hüzünlü bir zaferdi. Çünkü tarih boyunca hiçbir savaşa ortak olmayan Roman toplumu, her savaşın bedelini bir şekilde ödemişti. Kimi zaman yerlerinden edilerek kimi zaman katledilerek!
Hitler Almanya’sında Romanlar, korkunç deneylerde kobay olarak kullanıldı, gaz odalarında öldürülerek yakıldı, üç kuşak Roman kanı taşıyanlar dahi yok edildi. Zulüm, bununla sınırlı kalmadı. İspanya’da Romanların kulakları kesildi, anadilleri yasaklandı, Çekoslovakya’da birçok Roman kadın, rızaları olmaksızın kısırlaştırıldı… Romanlar dünyanın dört bir tarafında buna benzer insanlık dışı uygulamalara maruz kaldı.
Böyle acı dolu geçmişe sahip olan Romanlar için örgütlü mücadeleye girişmek elbette bir zaferdi. O günden beri, her 8 Nisan’da bu hüzünlü zafer kutlanıyor.
Romanlara ayrımcılık
“Türkiye’de Romanlar toplumun ayrılmaz parçası olsa da bu durum, hala bir gerçek olarak kabul görmüyor. Romanlar, en temel haklarını diğer vatandaşlarla eşit ölçüde kullanamıyor. Kullanmak istese de -başta ayrımcı davranışlar olmak üzere- ciddi engellerle karşılaşıyor.
Romanlar eğitim, istihdam, barınma, sağlık ve sosyal hizmetler alanındaki en temel haklara erişemediği gibi saydığımız tüm alanlarda şiddetli ayrımcılığa uğruyor.
Olağan dönemde bile haklarına erişemeyen Romanlar, koronovirüsün dünyayı sardığı böyle olağan üstü dönemlerde neler yaşıyor derseniz; öncelikle söylemeliyiz ki, Romanlar bir kez daha derin ayrımcılıkla karşı karşıya! Bir ilçede ‘Romanlar zaten virüslü!’ denilerek mahalle ilaçlanmıyor. Bir başka ilçede kâğıt topladıkları arabalara el konuyor, üstüne üstlük bir de ceza yazılıyor! Bazı yerlerde sosyal yardım almaya gidenler, eli boş dönüyor.
Bireylerden ‘Bizi virüs öldürmezse açlık öldürecek’ isyanı yükseliyor.
Salgın öncesinde, derin yoksulluğa rağmen bir şekilde hayatta kalma stratejisi geliştiren Romanlar için yeni bir dönem başladı. Toplum, son yıllarda temel haklara erişme kaygısı taşırken artık ‘Hayatta kalabilecek miyim?’ kaygısı taşıyor.
2012’den beri Roman Sivil Toplumu, ‘her an afetteymiş gibi’ davranılarak politika üretilmesini, acil eylem grubu oluşturulmasını talep ediyor. Yıl 2020, acil eylem grubu yok ama acil eylem durumu var. Bu apaçık ortada!
Roman vatandaşlar için acilen harekete geçilmesini talep ediyor, bir kez daha ‘Ayrımcılığa artık son verin!’ diyoruz.
ACİL TALEPLER NELER?
-Sosyal yardımlar kapsamında KOVİD-19 mücadelesi süresince bu yoksul kırılgan kesimlere düzenli nakit yardımında bulunulması,
-Yoksul kesimlerin gıda temininde sorun yaşamaması için erzak desteği/sıcak yemek desteği sağlanması,
-İçinde deterjan, sabun, kolonya, kağıt mendil gibi malzemelerin bulunduğu hijyen kitlerinin dağıtılması,
-Su, elektrik, iletişim, doğal gaz faturalarının ödemesinin mücadele bitene kadar ertelenmesi ve ödemelerinin zamana yayılması,
-Su, elektrik, iletişim, doğal gazı kesik olanlara ivedilikle su, elektrik, doğal gaz ve iletişim hizmetlerinin yeniden verilmesi,
-Yoksul ve kırılgan kesimlerin ulaşabileceği mobil ve gezici sağlık hizmeti verilmesi,
-KOVİD-19 şüphesi gösteren evsizlerin izolasyonda olabilecekleri, düzenli ve besleyici gıdalarla beslenebilecekleri, sağlık personeli desteği olan mekanların tahsis edilmesi,
-İlaç katkı paylarının KOVİD-19 ile mücadele süresince kaldırılması,
-Nüfus yoğunluğu oldukça yüksek olan bu mahallelerde düzenli aralıklarda dezenfeksiyon yapılması,
-Mahallelerde sosyal yaşamın, dayanışmanın bir parçası olan kapı önü toplanmalarının yapılmaması konusunda bilgilendirme yapılması,
-KOVİD-19’dan korunma, salgının önlenmesi konusundaki kamu spotlarının düzenli olarak STK’lar ve toplum önderleri aracılığıyla yoksul kırılgan kesimlerin çevrelerinde yayılmasının temin edilmesi,
-KOVİD-19 sonrasında eğitimden kopan Roman çocukları için telafi eğitimi planlanıp uygulanması,
-İşini kaybetmiş ailelerin tekrar iş kurana kadar Toplum Yararına Program (TYP) kapsamında değerlendirilmesi,
-İvedi bir şekilde okur-yazar olmayan Romanlar için okur yazarlık kursuna başlatılması.
Yukarıda sıralananlar gibi yoksul kırılgan kesimlerin ihtiyaç ve özelliklerini dikkate alan önlemlerin, bu kesimlerin mağduriyetlerini azaltmasının yanı sıra, halk sağlığını koruyacağı ve KOVİD-19 yayılma hızını düşüreceği açıktır. İlgili kamu kurumları ve yerel yönetimlerin koordinasyon içinde gerekli tedbirleri çeşitlendirip alacağını umuyoruz.”
İMZA VEREN DERNEKLERİN LİSTESİ:
Anadolu Abdalları Ortak Platformu – İstanbul
Anadolu Yakası Ayrom Derneği – İstanbul
Avrupa ve Balkan Roman Dernekler Birliği Federasyonu – Edirne
Çekmeköy Roman Derneği – İstanbul
Dikili Romanlar Derneği – İzmir
Diyarbakır Domlar ve Romanlar Kültür Dayanışma ve Gençlik Spor Kulübü Derneği – Diyarbakır
Dom Toplulukları Derneği -Hatay
Dudullu Roman Derneği – İstanbul
Edirne Dernekler Federasyonu – Edirne
Edirne Roman Gençliği Derneği – Edirne
Edirne Süpürgeciler Mahallesi Yardımlaşma Derneği – Edirne
Ege Bölgesi Roman Dernekleri Federasyonu
Ege Romanlar Gençlik Derneği – İzmir
Ege Romanları Selanik Derneği – İzmir
Gaziantep Müzisyen Geliştirme ve Spor Derneği – Gaziantep
Göçmen ve Roman Çocuklarına Eğitim Derneği – İstanbul
Gömeç Romanlar Kültür ve Dayanışma Derneği – Balıkesir
Gördes Çağdaş Romanlar Derneği – Manisa
Gördes Şen Romanlar Derneği – Manisa
Gülenyüz Yaşamla Mücadele Derneği – İstanbul
Hatay Dom Federasyonu – Hatay
Hatay Dom Gençleri Koruma Derneği – Hatay
Hatay Dom Kadınları Derneği – Hatay
Hatay Dom Müzisyenleri Derneği – Hatay
Hatay Ellerin Sesi Derneği – Hatay
Hatay Engellilere Gülümse Derneği – Hatay
Hatay Roman Abdal ve Domlar Birliği Yardımlaşma ve Dayanışma Dermeği – Hatay
İstanbul Anadolu Yakası Tüm Romanlar Derneği – İstanbul
İstanbul Öz Roman Çiçekçiler Derneği – İstanbul
İstanbul Roman Çiçekçiler Derneği – İstanbul
İzzetpaşa Roman Spor Derneği – İstanbul
İzzetpaşa Romanları Kalkındırma Derneği – İstanbul
Karadeniz Bölgesi Roman Kültürünü Araştırma Eğitim ve Kalkındırma Derneği – Samsun
Kilis Abdallar Dayanışma ve Spor Derneği – Kilis
Kilis Davulcular Yardımlaşma ve Spor Derneği – Kilis
Manisa Bölgesi Romanları Roman Kültürünü Koruma ve Yaşatma Derneği – Manisa
Muratlı Genç Romanlar Derneği -Tekirdağ
Roman Gençlik Derneği- Edirne
Romanlar Gençlik Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği-İzmir
Selimşahlar Romanlar Derneği – Manisa
Sıfır Ayrımcılık Derneği – İstanbul
Şanlıurfa Davulcular – Zurnacılar Derneği – Şanlıurfa
Şişli Roman Kültürünü Destekleme Derneği – İstanbul
Trakya Müzisyenler Derneği
Trakya Roman Gençleri Eğitim Kültür Araştırma İstihdam ve Yardım Derneği – Edirne
Trakya Romanları Eğitim Araştırma Kültür Geliştirme Derneği – Edirne
Yenişehir Roman Kadınları Kalkındırma Derneği – İzmir
Yenişehir Romanları Kalkındırma ve Güzelleştirme Derneği – İzmir
HABER MERKEZİ
