Bakanlık, cezaevlerinde korona tedbiri aldığını belirtse de avukatlar veSTK’ler endişeli
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Türkiye’de korona virüsü bulunduğunu açıklaması gözleri, toplu yaşam denilence ilk akla gelen yerlerden olan hapishanelere çevirdi. Sağlığa erişim hakkının, hijyen koşulları ve gıdaya ulaşımın kısıtlı olduğu hapishanelerdeki tutuklular nasıl korunacak? Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, “Koronavirüse karşı Bakanlık olarak tüm tedbirlerimizi aldık. Acil eylem planımızı sürekli güncelleyip titizlikle uyguluyoruz” dese de avukatlar, insan hakları savunucuları ve sivil toplum kuruluşları (STK’ler) endişeli. Bianet’ten Evrim Kepenek’e konuşan cezaevlerini düzenli aralıklarla ziyaret eden Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) Savunuculuk Koordinatörü Berivan Korkut ve avukatlar Gülizar Tuncer, ÇHD İstanbul Şube Başkanı Gökmen Yeşil, Özgürlükçü Hukukçular Derneği Hapishane Komisyonu’ndan Destina Yıldız, korona virüsüne karşı çözüm önerilerini anlattı.
Bakan açıkladı ama…
Adalet Bakanı Gül, twitter hesabından, Bakanlık tarafından korona virüsüne karşı alınan tedbirleri içeren acil eylem planını açıkladı. Gül, “Şu ana kadar ceza infaz kurumlarımızda koronavirüs testi pozitif çıkan tutuklu ve hükümlü bulunmamaktadır. Hastalık belirtisi gözlemlenmeyen ilk kez kuruma gelen tutuklu ve hükümlüler, 14 gün süreyle ayrı bir bölümde tutuluyor. Son dönemde yurt dışına çıkmış yabancı, Türk vatandaşı ziyaretçilerin tutuklu ve hükümlüleri ziyaret etmesine izin verilmiyor. Gerekli görüldüğü takdirde açık görüş dahil bütün ziyaretlerin kademeli olarak sınırlandırılması planlanmaktadır” dese de endişeler sürüyor. Cezaevlerinde kapasitenin çok üzerinde tutuklu bulunması riski daha da artırıyor.
En az 270 bin 2017 sonunda 232 bin olan tutuklu sayısı 2019’un ilk altı ayında 270 binlere ulaştı (TÜİK). Türkiye, dünyada ABD’nin ardından hapsetme oranlarında ikinci sırada. 330 milyon nüfuslu ABD’de 100 bin kişiye düşen tutuklu sayısı 655, 82 milyon nüfuslu Türkiye’de 318 (OECD, Mayıs 2019)
Acil önlemler
CİSST Savunuculuk Koordinatörü Berivan Korkut, cezaevleri için acil önlem önerilerini sıraladı:
o Cezaevleri için acil bir eylem planlaması yapılmalı.
o Tüm mahpuslara test yapılmalı. o Pozitif çıkması durumunda karantina uyulanmalı.
o Hapishanelere test kitleri ve bu testi yapacak sağlık personeli gönderilmeli.
o 10 kişilik koğuşlarda en az 20 kişi kalıyor. Koğuştaki birine sıçraması halinde bütün koğuşa hızla yayılır.
o Çok acilen bütün mahpuslara içinde alkollü mendil temizlik kiti dağıtılmalı.
o Hapishanelerin tuvalet ve banyoları sistematik olarak dezenfekte edilmeli.
o İnfaz koruma memurları da mahpuslar, sağlık çalışanları gibi korunmalı, önlemler alınmalı.
o 65 yaş üstü, risk grubunda olan, kronik rahatsızlığı bulunan mahpuslar da diğer mahpuslarla temas etmeyecekleri özel alanlara alınmalı.
o Beslenme çok önemli; bir an önce ek gıdalar verilmeli. Covid-19 için D vitamin
Hijyenik koşullar yok
Cezaevlerini düzenli ziyaret eden avukat Gülizar Tuncer de acil alınması gereken tedbirleri sıraladı:
o Özellikle açık cezaevlerindeki adli mahpuslar dışarı ile düzenli olarak iletişimde olan, giriş çıkış yapan insanlar, bu da virüsün taşıyıcısı olabilecekleri anlamına geliyor.
o Sıcak ve sabunun olmadığı cezaevlerinde virüse karşı herhangi bir tedbir alındığına tanık olmadık. Dolayısıyla, mahpuslar, gardiyanlar ve tüm çalışanlar her an tehlike altında.
o Hasta açısından düşünün, gıda yok, temiz hava yok, güneş yok. Bu hastalığın istediği ortamda güneşsiz temiz havasız bir ortam. Bu nedenle tüm mahpuslar büyük bir risk altında.
o Yüksek güvenlikli denen cezaevlerinde de mahpuslar bir kişi ya da üç kişi kalıyor ki bu da çok tehlikeli. Çünkü odalarında tuvaletler var ve bu da mikrop demek. Derhal tedbirler alınmalı ve cezaevleri mümkün olduğunca boşaltılmalı
Risk büyük
Özgürlükçü Hukukçular Derneği Hapishane Komisyonu’ndan Destina Yıldız ise en çok hasta tutukluların risk altında olduğuna dikkat çekti;
o Normal hastalıklar konusunda bile cezaevleri yeterli hazırlıklı değil. Bazı gardiyanların maske taktığını gördük ama bu oldukça az sayıdaki bir cezaevindeydi.
o Temizlik ürünlerine ulaşımın kısıtlı olması bazı hapishanelerde musluklara su sayacı takılarak kota uygulanması mahpusların temizlik konusunda sıkıntı yaşamasına neden olabilir.
o Mümkün olduğu sürece en hızlı bir şekilde cezaevleri boşaltılmalı. Özellikle hasta mahpuslar açısından durum çok daha kritik.
Cezaevinde hızlı yayılır
ÇHD İstanbul Şube Başkanı Gökmen Yeşil de cezaevlerinde virüsün dışarıdan daha hızlı yayılacağına dikkat çekerek acil önlemleri sıraladı:
o Hapishaneler çok kalabalık, mesela Metris Cezaevi’nde bazı mahpuslar merdiven altlarında yatıyor, virüs bu kalabalıklarda çok daha hızlı yayılıyor.
o Yargı sistemi her önüne geleni tutukluyorlar. Ancak mahkemeye çıkan herkesi tutukladıkları için bu kişilere artık ev hapsi verebilirler. Ben ev hapsine de karşıyım özgürlükler anlamında. Ancak cezaevlerini boşaltmak için hukuken de yolu varken, ev hapsi uygulaması yapabilirler. Hızlı bir şekilde cezaevlerindeki kalabalık azaltılmalı.
AKP-MHP’ye uyarı
Tevgera Jinên Azad (TJA), dünya çapında yayılan korona virüsüne ilişkin yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, devletlerin savaşlara ayırdığı bütçeyi halkların sağlığına ayırmaması, kendi çıkarları temelinde ve yetersiz önlem almaları ve virüse dair gerçeklerin saklanmasının sonucunda binlerce insanın yaşamını yitirmesine ve tehdit altına girmesine neden olduğu vurgulandı. Virüs tehdidi karşısında başta İmralı’da tecrit altında bulunan PKK Lideri Abdullah Öcalan olmak üzere herkesten çok daha savunmasız olan cezaevlerindeki tutukluların derhal serbest bırakılması gerektiği kaydedilen açıklamada, “Avrupa sınırında ve Türkiye’de bulunan mültecilerin güvenlikli ve hijyenik ortamlara sevk edilmeleri, artan hijyen ve gıda malzemelerinde ortaya çıkan fırsatçılığın önüne geçilmesi, toplu kullanım ve yaşam alanlarının dezenfekte edilmesi, bütün halkımız için eşit ve hızlı sağlık önlemlerinin en üst düzeye çıkarılması gerekmektedir. AKP ve MHP’nin yeterli önlem alınmamasından ortaya çıkacak olan her türlü olumsuzluğun sorumlusu olacağını belirtiyor, insanlık ve bölgemiz için tehdit oluşturan korona virüsüne karşı halkımızın panik olmadan önlem almaları ve uzmanların çağrılarına kulak vermeleri gerektiğini belirtiyoruz” denildi.
Meclis devreye girmeli
MED Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuki ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED), koronavirüs (Kovid-19) salgınına ilişkin yaptığı açıklamada, tutukluların serbest bırakılmasını istedi. Virüse karşı cezaevlerinde yeteri kadar önlem alınmadığına dikkat çekilen açıklamada, “Önlemler kapsamında tüm tutsakların bir an önce gerekirse adli denetimle serbest bırakılmasını istiyoruz” çağrısı yapıldı
Cezaevlerinin başlı başına bir “sağlık sorunu” olduğu vurgulanan açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Tutuklu aileleri tarafından derin endişe ile derneklerimize başvurular yapılmakta, konu ile ilgili tedbirlerin alınması için duyarlılık istenmektedir. Başta hasta tutsaklar olmak üzere, yoğun hak ihlallerinin yaşandığı cezaevlerinde olası bir durumun sonuçlarının vahim olacağı hepimizin malumudur. Bir an önce TBMM’nin devreye girmesi ve kamuoyunun kaygısı giderici önlemler alınması gerekmektedir. Önlemler kapsamında tüm tutsakların bir an önce gerekirse adli denetimle serbest bırakılmasını istiyoruz. Konu ile alakalı ivedilikle ilgili makamları göreve davet edip; bir an önce tutsakların serbest bırakılmasını istiyoruz.”
HABER MERKEZİ
