Tartışmalı referandumla 16 Nisan 2017’de kabul edilen “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” 24 Haziran seçimleriyle birlikte resmen yürürlüğe girdi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 9 Temmuz Pazartesi günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) yemin etmesi ile yeni bir döneme girildi. Yeni sistemde cumhurbaşkanına kararname çıkarma dahil geniş yetkiler veriliyor. Bir hafta içerisinde 12 tane cumhurbaşkanlığı kararnamesi yayımlandı ve bunlarla birçok kurumun yapısında düzenleme ve değişiklik yapıldı. Yeni sistemin temeli bu düzenlemlerle atılırken, yürütmenin tüm yetkileri ve yargının kontrolü cumhurbaşkanına geçti, Meclis’in yetkileri de cumhurbaşkanına verildi.
Meclis fiilen işlevsiz
Bir hafta içerisinde çıkarılan 12 kararnamesi ile yapılan düzenlemelerin çerçevesi geniş. 1 numaralı cumhurbaşkanlığı kararnamesinde cumhurbaşkanlığı teşkilatına yönelik düzenlemeleri yer aldı. Yeni sistemde cumhurbaşkanlığı yardımcılığı getirilirken, eski sistemde Bakanlar Kurulu’nun elinde bulunan yürütme yetkilerinin tamamı cumhurbaşkanına aktarıldı. Böylece cumhuriyetin ilanından bu yana var olan Bakanlar Kurulu da tarihe karışmış oldu. Ayrıca kurulan hükümetin Meclis’ten güvenoyu alma zorunluluğu da yeni sistemde kaldırılan bir diğer uygulama. Bakanları artık cumhurbaşkanı atıyor ve görevden alabiliyor. Erdoğan, bir yardımcı ve 16 da bakan ataması gerçekleştirdi. Bakanların yer aldığı yapıya Cumhurbaşkanlığı Kabinesi adı verildi. Ayrıca yeni sistemde Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Bakanlar Kurulu’ndan farklı olarak düzenli olarak toplantılar yapan bir toplu karar alma mekanizması olarak tasarlanmadı. Yetkileri cumhurbaşkanına devredilirken, bakanların da yetkileri cumhurbaşkanına geçiyor.
Hazine damata verildi
15 Temmuz’da yayımlanan kararname ile Genelkurmay Başkanlığı Savunma Bakanlığı’na bağlandı. Çok sayıda kurum bakanlıklardan alınarak, cumhurbaşkanına bağlanırken, bazı önemli kurulların da yapısı değiştirildi. Milli Güvenlik Kurulu (MGK) ve sekreterliği ile Yüksek Askeri Şura (YAŞ) cumhurbaşkanlığına bağlandı. Milli Eğitim Bakanı ve Hazine ve Maliye Bakanı da YAŞ üyesi yapıldı. Hazine Bakanlığı’na damat Berat Albayrak getirilmişti. Yargı alanında ise Anayasa Mahkemesi’nin 15 üyesinden 12’sini cumhurbaşkanı atıyor. Hakimler Savcılar Kurulu üye sayısı 13’e düşürüldü ve üyelerinin 6’sının atama yetkisi Cumhurbaşkanı’na verildi. HSK’nin üyelerinin belirlenmesindeki bu değişimler Danıştay ve Yargıtay’ın üye seçimini de doğrudan etkiliyor. Yani Yargıtay ve Danıştay da cumhurbaşkanı denetimine giriyor.
Her ile bir Erdoğan!
AKP’de yönetim 2019 Mart ayında yapılması öngörülen yerel seçimlerin hazırlıklarına başladı. Türkiye gazetesinden Yücel Kayaoğlu’nun haberine göre, parti kurmayları, “Biz her il için bir ‘Erdoğan’ arayacağız” değerlendirmesini yapıyor. Haberde ayrıca, 100’ün üzerinde 3 dönemlik belediye başkanı bulunduğu, bunlardan bazıları ile yola devam edilebileceği ancak mevcut başkanların büyük bölümünün ‘değişime uğrayabileceği’ belirtildi.
HABER MERKEZİ
