Kanada ve ABD’li yetkililer Tahran’da düşen yolcu uçağının füze ile vurulduğunu dair ellerinde kanıt olduğunu söylüyor. Ancak İran iddiaları reddediyor. Ukrayna ise ilk etapta yaptığı açıklamadan geri adım attı
Ukrayna’nın başkenti Kiev’e gitmek üzere Tahran’dan kaltıktan kısa bir süre sonra düşen yolcu uçağı ile ilgili kriz derinleşiyor. Uçağın, İran’ın, ABD’nin Irak’taki Ayn el-Esed Hava Üssü’nü onlarca balistik füzeyle vurmasından saatler sonra düşmesi, uçakla ilgili soruşturmanın önemini de artıyor.
İranlı yetkililer, uçağın teknik bir arıza nedeniyle düştüğünün sanıldığını açıklamış, Ukraynalı yetkililer de ilk etapta aynı fikirde olduklarını duyurmuştu. Ancak daha sonra Kanada ve ABD, yolcu uçağının İran tarafından füzeyle ‘yanlışlıkla’ düşürüldüğüne dair istihbarat bilgilerine işaret etti. İran bu iddiayı reddediyor. İran ayrıca, uçağın kara kutularının ABD’ye ve ABD merkezli uçak üreticisi Boeing’e verilmeyeceğini açıklamıştı.
‘Kanıtlar casus uydudan geldi’
NBC’ye konuşan ABD’li kaynaklar, Amerikalı istihbarat birimlerinin elinde, yolcu uçağının İran tarafından atılan bir füzenin isabet emesi sonucu düştüğüne dair kanıt olduğunu belirtti. Adının açıklanmasını istemeyen kaynaklar, kanıtların casus uydulardan geldiğini aktardı.
New York Times ise, ulaştığı bir videoyla İran’ın Irak’taki ABD üslerini bombaladığı gece düşen ve 176 kişinin ölümüne sebep olan Ukrayna Havayolları’na ait uçağın havada bir füzeyle vurulduğunu doğruladı. Bahsi geçen görüntülerde füzenin uçağa isabet ettiği anda küçük bir patlamanın meydana geldiği ancak uçağın direkt olarak düşmediği görülüyor. Ukrayna Havayolları’na ait uçak bir süre daha havada kalmaya çalışıyor ve Times’ın tespitlerine göre Tahran’da havalandığı havalimanına dönüş yapmaya çalışıyor. Rotasını havalimanına çeviren uçak kısa bir süre sonra yere çakılıyor ve büyük bir patlama meydana geliyor.
Trump: Korkunç şeylerin olduğuna dair hislerim var
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna uçağının arıza nedeniyle düşmüş olmasından şüphe duyduğunu ve birilerinin (İran’ın) uçağı kazara düşürmüş olabileceğini söyledi. Trump, “Şüphelerim var. Başkalarının da şüpheleri var. Trajik bir olay. Diğer tarafta birileri bir hata yapmış olabilir. Çok zor bir bölgede uçuyordu. Orada birileri bir hata yapmış olabilir. Bazı kişiler uçağın mekanik nedenle düştüğünü söylüyor; bence bu bir soru işareti. (İran’ın kazara vurduğu iddiası) Gerçekten tam olarak bilmiyorum. Bu konuda kötü bir hissiyatım var, sanırım orada çok kötü bir şey oldu” diye konuştu. Trump, “İran’ın uçağı kazara vurduğu söyleniyor, ne dersiniz?” şeklindeki soruya ise “Gerçekten tam olarak bilmiyorum” yanıtını verdi.
Ukrayna’dan geri adım
İran medyası ilk olarak uçak kazasının motor arızasından kaynaklandığını duyurmuştu. Ukrayna önce açıklamayı onaylasa da daha sonra detaylı incelemeye ihtiyaç olduğunu belirterek ilk duyurusundan geri adım attı. Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya, BM Güvenlik Konseyi’nden, düşen uçakla ilgili soruşturmadan sorumlu uzmanlarına “koşulsuz destek” çağrısında bulundu. 176 masum insanın hayatını kaybettiğini vurgulayan Kyslytsya, “Bu felaketin koşulları hala belirsiz. Bu kazaya neyin sebep olduğunu araştırmak için uzmanlar görevlendirdik. Uzmanlarımızın en iyi koşularda çalışmaları için de BM’den koşulsuz destek istiyoruz” dedi.
AB’den İran’a çağrı
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, Tahran’da düşen Ukrayna Havayolları’na ait yolcu uçağına ilişkin “açık ve detaylı” soruşturma yürütülmesi çağrısında bulundu. Twitter hesabından bir mesaj paylaşan Michel, hayatını kaybedenlerin yakınlarının ne olup ne bittiğini bilme hakkına sahip olduğunu kaydetti. Michel, “Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun düşen Ukrayna uçağına ilişkin açık ve detaylı soruşturma çağrılarını destekliyorum” ifadesini kullandı.
Kanada Başbakanı: Kanıtlar düşürüldüğünü gösteriyor
Bu arada düşen uçakta 63 vatandaşı bulunan Kanada’dan da bir açıklama geldi. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Kanada istihbaratının elinde Ukrayna uçağının İran’a ait füze ile kazara vurulduğuna dair kanıtlar olduğunu söyledi. Olaya dair detay vermeyen Trudeau, karadan havaya bir füzenin uçağa isabet etmiş olabileceğini kaydetti.
Johnson: Şeffaf bir soruşturmaya ihtiyaç var
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ellerinde Ukrayna uçağının İran’a ait füzeyle vurulduğunu gösteren bilgi bulunduğunu kaydederek, şeffaf bir soruşturmaya ihtiyaç olduğunu belirtti. Yazılı açıklama yapan Johnson, “trajedi” olarak nitelediği olayda 4 İngiliz’in hayatını kaybettiğini belirtti.
İran’dan yalanlama
İran Sivil Havacılık Kurumu Kaza İnceleme Komisyonu Başkanı Hasan Rızayifer, Tahran’da düşen Ukrayna Havayollarına ait yolcu uçağının vurulmadığına dair ellerinde ikna edici deliller bulunduğunu ve bunları paylaşmaya hazır olduklarını söyledi. Rızayifer, İranlı Öğrenciler Haber Ajansına (ISNA) yaptığı açıklamada, şu ana kadar uçağın füzeyle vurulduğunu ispat edecek hiçbir delil ya da bulguya ulaşmadıklarını belirterek, “Elimizde uçağın vurulmadığına dair ikna edici deliller var, bunları basınla paylaşma ve söylentileri reddetmeye hazırız” dedi. Dünyadaki hiçbir ülkenin kazanın nedenini bu kadar kısa sürede ortaya çıkaramayacağını söyleyen Rızayifer, “Yabancı basın, İran’a karşı kampanya başlatmak istiyor” ifadelerini kullandı.
İran Sivil Havacılık Kurumu Başkanı Ali Abidzade, uçağın düşme nedeninin kara kutuların analizinden sonra açığa çıkacağını belirterek, kara kutuların, Kaza Yönetim Komitesi tarafından İran’da inceleneceğini, Ukraynalıların da komite toplantılarına iştirak edebileceğini bildirmişti.
Ne olmuştu?
8 Ocak’ta Tahran İmam Humeyni Havalimanı’ndan Ukrayna’nın başkenti Kiev’e gitmek üzere havalanan Ukrayna Havayolları’na ait Boeing 737 tipi yolcu uçağı havalandıktan kısa bir süre sonra düşmüştü. Uçakta 82 İran, 63 Kanada, 11 Ukrayna (mürettebatlar dahil), 10 İsveç, 4 Afgan, 3 Alman ve 3 İngiliz vatandaşı bulunuyordu. Uçak, Tahran’ın yaklaşık 60 km güneybatısındaki Parand yakınlarında düşmüştü. Uçaktaki 176 yolcu ve mürettebatın tamamı yaşamını yitirdi.
DIŞ HABERLER
