İnsanların sık sık işsizlik ve borçlarından dolayı intihar ettiği Türkiye, askeri maceralara atılmaması konusunda yapılan tüm uyarılara rağmen Libya’daki askeri çıkmaza sürükleniyor. Kaosu derinleştirecek mutabakat Meclis’e sunuldu
Küresel güçlere ve AB ülkelerine sık sık “Koalisyon güçlerinin burayla herhangi bir sınırı yok… Senin sınırın var mı?” diyen Erdoğan yönetimi, henüz güvenoyu alamamış Trablus merkezli UMH arasında 27 Kasım 2019’da İstanbul’da imzalanan ‘Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası’nı da Meclis’e getirdi. Türkiye, Mısır’da, Suriye’de deneyip başarısız olduğu İhvan-ı Müslimin (Müslüman Kardeşler) iktidarını bu kez Libya’da oluşturmak istiyor. Bu çerçevede iç savaşın taraflarından biri oldu.
BM’nin silah ambargosunu deldiği, silah sevk ettiği BMGK raporlarına girdi. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin (UMH) Başkanlık Konseyi Başkanı Fayez Al Sarraj (Fayez es-Sarrac) 27 Kasım’da “Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası” ve “Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası” adıyla iki anlaşma imzalandı. Denize ilişkin muhtıra Meclis’te kabule dilip Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra bu kez, “Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası” Meclis’e getirildi. Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası’na ilişkin kanun teklifi Meclis Başkanlığı’na sunuldu.
Teklifin genel gerekçesinde, şu görüşlere yer verildi: “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Libya Devleti Ulusal Mutabakat Hükümeti Arasında Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası 27 Kasım 2019 tarihinde İstanbul’da imzalanmıştır. Söz konusu Mutabakat Muhtırası ile tarafların egemenliği ve eşitliğine karşılıklı saygı temelinde güvenlik ve askeri alanlarda iş birliğinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu maksatla Mutabakat Muhtırası, güvenlik, askeri eğitim ve öğretim, savunma sanayi, terörizmle ve yasa dışı güç ile mücadele, lojistik ve haritacılık alanlarında iş birliği ile askeri planlama, tecrübe aktarımı ve talep olması halinde karşılıklı savunma ve güvenlik iş birliği ofisi kurulmasına ilişkin hükümler ihtiva etmektedir.Bahse konu, Mutabakat Muhtırasının taraflar arasında mevcut tarihi dostluk ilişkilerinin uluslararası kurallar ve anlaşmalara uygun olarak geliştirilmesini sağlayacağı değerlendirilmektedir.” Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın 2012’de “imzalanan anlaşmanın güncellemesi” diye ifade ettiği, Erdoğan’ın “Libya’nın talep etmesi halinde asker gönderilmesi için hak doğar” dediği anlaşmanın detayları da ortaya çıktı. 3 yıl süreyle geçerli olacağı, sonrasında da birer yıllık sürelerle uzatılacağı kaydediliyor. Uluslararası Savunma Danışmanlığı (SADAT) üzerinden Libya’da asker çalışmalar yürütülüyordu.
Anlaşmanın detayları ortaya çıktı
* Libya’da Ani Müdahale Kuvveti kurulmasına Türkiye eğitim, danışmanlık, malzeme ve planlama desteği verilecek
* Türkiye’de ve Libya’da ortak ‘Savunma ve Güvenlik İşbirliği Ofisi’ kurulabilecek o Kara, deniz ve hava araçları, silahları, eğitim üsleri tahsis edilebilecek.
* Ortak askeri planlama, eğitim, silahların kullanılmasına yönelik danışmanlık verilebilecek o Ortak tatbikatlar, istihbarat paylaşımı, ortak operasyonlar yapılabilecek
* Libya’ya “Misafir Personel” olarak adlandırılan ‘savunma ve güvenlik kuruluşu mensubu siviller’ ve birlikler gönderilebilecek.
* Denizde operasyonlar yapılacak o Lojistik desteği sunulacak, hibeler olacak. Askeri sağlık hizmeti verilecek. Misafir personel ve danışman değişimi olacak.
Vize kolaylığı
Libya vatandaşlarına vize muafiyeti de geldi. Cumhurbaşkanı kararı Resmi Gazete’de yayınlandı. Karara göre vize muafiyetinden, Libya’nın 16 yaşından küçük ve 55 yaşından büyük umuma mahsus pasaport sahibi vatandaşları faydalanabilecek. Bu şartları sağlayanların, 180 gün içinde yapacakları en fazla 90 gün süreli turistlik seyahatlerinde vize muafiyeti sağlanacak. Daha önce çok sayıda ülkeye vize muafiyeti getirilmişti, buralardan Selefi gruplar Türkiye üzerinden Suriye ve Irak’a akmıştı.
Çoklu iktidar yapısı
Libya’da Tobruk-Bingazi hattında kurulan ve ülkenin büyük kısmını ele geçirerek Trablus’u kuşatan Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu’nu yöneten Temsilciler Meclisi var. Diğer tarafta Trablus merkezli kurulan BM’nin kabullendiği ancak güven oyu alamamış UMH (Ulusal Mutabakat Hükümeti) var. Bazı bölgelerde de aşiretler ve IŞİD gibi Selefi gruplar var. Tabruk’u Mısır, Suudi Arabistan, BAE ve Rusya destekliyor. Bu güç Libya’nın neredeyse yüzde 80’ini kontrol ediyor. UMH’yi ise Türkiye, İngiltere, İtalya gibi ülkeler destekliyor.
ANKARA
