Ekonomik krizin gün geçtikçe derinleştiğini, işsizlik ve zamlar altında ezildiklerini dile getiren Vanlı yurttaşlar, ‘Açlık ve sefalet içinde yaşıyoruz’ diyerek, hükümetin açıkladığı enflasyon rakamlarının inandırıcı olmadığını söyledi.
Ekonomik kriz özelikle dar gelirli yurttaşları derinden etkiliyor. Günlük zorunlu ihtiyaçlarını dahi karşılayamayan yurttaşlar, gıda ve enerji başta olmak üzere her şeye gelen günlük zamlar altında ezildiklerini, işsizliğin ise krizin cabası olduğunu dile getirdi. Elektrik ve doğalgaz zamlarından kaynaklı kışı nasıl atlatacaklarını dile getiren Vanlı yurttaşlar, kötü gidişata rağmen enflasyon rakamlarının tek hane gösterilmesinin aldatmaca olduğunu düşünüyor.
‘Karnımı çörekle doyuruyorum’
Kent merkezinde 10 yıldır hamallık yapan Hacı Ertaş, günde 15 saat çalıştığı halde en fazla 30 TL kazanabildiğini belirterek, geçimini sağlayamadığını dile getirdi. Hamallığın zorluklarını anlatan Ertaş, “Çarşıda bana verilen yükleri üç tekerlekli arabama atarak sabahtan akşama kadar istenilen yere taşıyorum. Bu kadar ağır iş yapmama rağmen ayın sonunda kira paramı bile kazanamıyorum. Şuan yaşadığımız durum tam içler acısı. Kazandığım para bana ve aileme yetmiyor. Çarşıda karnımızı bir çay ve bir çörekle doyurmaya çalışıyoruz. Yaşam o kadar zorlaştı ki kimse halimizden anlamıyor. Kimse sesimizi duymuyor, çözüm olmuyor. İnsanlar açlık, sefalet içerisinde yaşıyor” dedi.
‘Ekonominin düzelmesi gerekiyor’
Van’da 30 yıldır giyim mağazası işleten Mehmet Nesin Güneş ise daha önce günlük 2 bin TL kazancı olurken şimdi ise 300 veya 400 TL arasında günü kapattığını kaydetti. Bazı günler hiç siftah yapmadığını söyleyen Güneş, sabahtan akşama mağaza önünde boş oturduklarını dile getirdi. Tüm ülkenin bu krizden zarar gördüğünü hatırlatan Güneş, “Sadece ben değil, çevremdeki bütün esnaf, çalışanlar ekonomik krizden yakınıyor. Nereye kadar sürer bilmiyorum fakat açlıktan öleceğimiz kesindir. Elimizde olan birikimi de tükettik. Van daha önceleri zengin bir kentti. Sınır kapılarını kapatmaları bu kenti yoksul bir kent haline getirdi. Eskiden insanlar bu sınır kapıları üzerinde iyi bir ticaret yapıyordu ama o durum artık yok. Ekonominin bir an önce toparlanıp düzelmesi gerekiyor. Eğer ekonomi toparlanmazsa durumuz çok vahim. Böyle devam ederse halk isyan çıkarır” diye konuştu.
‘Halkı açlıkla sınıyorlar’
İnşaat işçisi Mülazım Yaba da akşama kadar beklediği işçi kahvesinden evine elleri boş dönenlerden. İş bulmak için gezmediği yer kalmadığını belirten Yaba, işsizliğin her geçen gün vahim bir hal aldığını vurguladı. İş aradığını belirten Yaba, “Ben işçi olarak aylardır iş bulamıyorum. Çalışmadığın için de evimin ihtiyaçlarını karşılamıyorum. Okula giden 4 çocuğum için servis tutmam gerekiyor ama param olmadığı için bu ihtiyaçlarını karşılayamıyorum. Her gün elektrik, doğalgaz ve suya zam yapılıyor. Biz bu zamların altından kalkamıyoruz. Bunun tek bir açıklaması var bu halkı açlıkla sınıyorlar. Ekonomik kriz her gün derinleşiyor ve bizi çok derinden etkiliyor” dedi.
‘İnsanlar 10 liralık ayakkabı soruyor’
Yıllardır çeşitli işlerde çalışarak geçimini sağlayan 4 çocuk annesi Nezlin Çelçuk de şimdi ise açtığı küçük bir ayakkabı dükkanında müşterileri bekliyor. Eşini kaybettikten sonra sorumluluğunun ve yükünün giderek arttığını söyleyen Çelçuk, giderek ekonomik olarak sıkıntılarının ağırlaştığını belirtti. Bazen siftah açmadan eve gittiğini ifade eden Çelçuk, çok kötü bir durumda olduklarını ve zorlaya zorlaya ayakta kalmaya çalıştıklarını anlattı. Özellikle kadınların toplumda iş imkanlarının kısıtlı olduğunu hatırlatan Çelçuk, “Ben bir kadın olarak bir dükkan açtım. Fakat krizden dolayı insanlar 50 TL’ye bir ayakkabıyı almakta bile zorlanıyor. Hatta dükkana gelen müşteriler 10 TL’ye ayakkabı istiyor. Bu bile insanların ne durumda olduğunu göstermeye yetiyor. Kriz nedeniyle biz eşya alamıyoruz insanlara da satamıyoruz. Benim sattığım en yüksek fiyatlı ayakkabı 100 TL’dir. Daha yükseğe satamıyoruz çünkü kimse almıyor” diye konuştu.
‘Rahat bir nefes almak istiyoruz’
Sıkıntıların her geçen gün arttığın ifade eden Çelçuk, şunları söyledi: “Aylardır fiyat artışına gitmedik. İnsanlar alamadıktan sonra artış yapsak da bir işe yaramayacak. Bir ürünün fiyatını arttırsam artık kimse dükkana gelip fiyat bile sormaz. Bir an önce ekonomik krizin ortadan kalkmasını istiyoruz. İnsanlar artık rahat alışveriş yapabilsin biz de rahat bir satış yapabilelim. Artık rahat bir nefes almak istiyoruz.”
