AKP iktidarının yeni yürürlüğe koyduğu yasalarla ormanlar, şirketlere ve müteahhitlere peşkeş çekiliyor. Sadece 2012 yılından bu yana 406 bin 201 hektar orman talan edildi. Bu alan 77 Belgrad Ormanı’na denk gelirken, Rize’nin yüzölüçümünden de büyük
AKP iktidarı, Türkiye ve Kurdistan’daki her yeri şirketlere peşkeş çekere ormanları yok ediyor. Özellikle son yıllarda ormanlarca madencilik ve enerji gibi çeşitli faaliyetler için her gün yeni bir izin veriliyor.Tarım ve Orman Bakanlığı’na okbağlı Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) yayınladığı resmi verilere göre 2012 ile 2022 arasında ormanlardan verilen izin miktarı 406 bin 201 hektarı buluyor. Bu alan 572 bin 114 tane futbol sahasına denk gelirken, yaklaşık 77 Belgrad Ormanı ediyor.
Enerji ve maden ilk sıralarda
Resmi verilere göre orman alanlarında en fazla madencilik ve enerji faaliyetleri için izin verildi. Son 11 yılda 109 bin 884 hektar orman madencilik faaliyetine açılırken, enerji faaliyetleri için izin verilen orman alanı 142 bin 980 hektar oldu.
Tüm ormanların yüzde 3,5’i kadar
DW Türkçe’den Pelin Ünker’in haberinde yer alan verilere göre; Orman Genel Müdürlüğü ve Antalya Orman Bölge Müdürlüğü, 2023 yılında Türkiye’deki toplam orman alanı, 23 milyon 245 bin hektar olarak belirlendi.
DW Türkçe’ye konuşan İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Doğanay Tolunay, Türkiye’de ormanlardan verilen tüm izinlerin miktarının 2022 sonu itibarıyla 811 bin hektara ulaştığı bilgisini veriyor. Bunun yaklaşık yarısının 2012-2022 yılları arasında verildiğine işaret eden Tolunay, “Bu miktar 23,2 milyon hektar olan ormanlarımızın yüzde 3,5 kadarına karşılık geliyor. Son 10 yıldaki orman izinleri ise orman alanlarımızın yüzde 1,7’si kadar” diyor.
Orman alanlarında kamu yararı ve zaruret gerekçesiyle izin verilen maden, enerji, turizm ve diğer tesislerin ormansızlaşma nedeni olduğunu vurgulayan Tolunay, ekliyor: “Çünkü bir orman alanı gerekçesi ne olursa olsun en az 10 yıl süreyle vasfını kaybediyorsa ormansızlaşma olarak kabul edilir. İzne konu olan orman alanlarının çoğunun yeniden ormanlaştırılması da pek mümkün değil.”
Hangi olumsuzluklara neden oluyor?
Ormanlardan verilen izinlerin neden olduğu olumsuzlukların en başında karbon yutak alanlarının kaybı geliyor.
2004-2022 yılları arasında yıllık ortalama 29 bin 460 hektar orman alanının başka kullanımlara tahsis edildiğini söyleyen Tolunay’a göre bunun sonucunda yıllık ortalama 9,5 milyon ton karbondioksit eşdeğeri bir sera gazı emisyonu oluştuğunu söylemek mümkün.
Yangın riski artıyor
Prof. Tolunay’ın verdiği bilgiye göre, son 10 yılda çıkan yangınların yaklaşık yüzde 3’ünden orman içindeki enerji tesisleri sorumlu. Son 10 yılın ortalaması olarak yılda 22 bin 588 hektar orman alanı yangınlardan zarar görürken, bunun 4 bin 414 hektarı enerji tesislerinden kaynaklanıyor. Zarar gören orman alanlarının yüzde 20’si enerji tesisleri nedeniyle yanıyor.
Orman dışına çıkarılan alanlar
Türkiye’de ormanlardan konut izni bazı istisnai durumlar dışında verilmiyor. İstisnai durumlar daha çok depremlerden sonra yeni yerleşim alanları oluşturulmasının gerekmesi durumunda veriliyor. 2018 yılında ise Orman Kanunu’na eklenen “Ek 16’ncı Madde” ile 31 Aralık 1981 tarihinden sonra üzerinde yerleşim olan ya da yerleşime uygun verimsiz ve taşlık ormanların orman dışına çıkarılması mümkün hale geldi.
12 Aralık tarihli Resmi Gazete’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla toplamda 1 milyon metrekarenin üzerinde büyüklüğe sahip arazilerin ormanlık alan dışına çıkarılmasına gerekçe olarak da bu madde gösterildi. Orman dışına çıkarılan alanlar Antalya, Balıkesir, İstanbul, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla, Mersin, Sivas, Trabzon ve Yozgat’ta bulunuyor.
Yeni izinlerin önü açılacak
Tolunay’a göre, yerleşime açılmış alanlar ile yerleşime uygun alanların orman dışına çıkarılmasının bir diğer etkisi de ilerleyen yıllarda buralardaki yapılaşmayla yol, elektrik şebekesi, doğal gaz hattı gibi alt yapı ihtiyaçları nedeniyle Orman Kanunu’nun 17’nci Maddesi’ne göre kamu yararı ve zaruret gerekçe gösterilerek ormanlardan yeni izinlerin önünün açılması olacak.
EKOLOJİ SERVİSİ
